Буной
| Шира тайп | |
| Буной | |
|---|---|
| Кхин цӀерш | Бунихой, Бунахой, Буни |
| Этноиерархи | |
| Раса | кавказан |
| Тукхам | ЧӀебарлой |
| Йукъара хаамаш | |
| Мотт | нохчийн меттан чӀебарлойн диалект |
| Дин | ислам (суннизм) |
| Къам | нохчий |
| Таханлера дӀасакхалхар | |
 Росси: хууш дац Нохчийчоь: хууш дац |
|
| Хьалхалера дӀасакхалхар | |
| • шира. мохк ЧӀебарла | |
Буной (Бунихой, Бунахой, Буни) — ЧӀебарлой тукхам юкъадогӀу, ЧӀебарлойх схьадаьлла нохчийн тайп. Декъало Акхарш, Цагур гаранашка[1]. Тайп схьадаьллачу ломан эвлан цӀе Буне ю.
Этимологи[нисйе бӀаьра | нисйе]
ЦӀе схьаяьлла «бун» дашах.
География[нисйе бӀаьра | нисйе]
Бунахуо я Буне– Макажан къилбехьара, Садан къилбаседехьара саьлнаш ю[2]
Бунойша йехкина эвланаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Буной эвла – лаьттина Хули а, Жалкх а эркашна юкъахь, Таьллинг эркан тӀехь, бахархой оьрсаша кхалхийра Йоккхачу Нохчийчоьнан эвланашка[3].
- Iуспан-юрт – 1857 шеран 20 январехь оьрсаша эвла йоккхуш, ерриг хӀаллакйина, бахархой ницкъала кхалхийна керла Курчалой-Эвла[4].
Топонимаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Бунахойн жиелашка — Бунин къилбаседехьа. Оцу басехь латтош хилла Бунойн жаш[5].
- Бунин хьехе – ЦӀонтарой эвлан йистера меттиг[6].
- Хехойн Буние – Пхейн-Махкахь ю, пхейша «Хахабо» олу[7].
- Буни (3619 м) – ГӀебартойн-Балкхаройчоьнан ломан бохь, лаьтта Баксан а, Гижгит а эркашна юкъахь, орониман цӀе нохчийн а, балкхаройн а меттанашкахь цхьа маьӀна долуш ю[8].
ГӀарабевлла Бунойн векалш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Наиб Тарам — Iуспан-юртан пхеа бӀе тӀемлон баьчча. 1847 шарахь Соьлжан наибаллин наиб хилла. ДӀавоьллина Курчалой-Эвлахь).
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ Chechen-Noahcho DNA Project - Y-DNA Classic Chart
- ↑ Сулейманов, 2006, с. 257.
- ↑ Берже А.П. «Чечня и чеченцы», Тифлис, 1859.
- ↑ Берже А.П. «Чечня и чеченцы», Тифлис, 1859.
- ↑ Сулейманов, 2006, с. 258.
- ↑ Сулейманов, 2006, с. 306.
- ↑ Сулейманов, 2006, с. 678.
- ↑ Твёрдый, 2008, с. 68.
Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Сулейманов А. Топонимия Чечни. Грозный: ГУП «Книжное издательство», 2006.
- Мамакаев М. А. Чеченский тайп в период его разложения. — Грозный: Чечено-Ингуш. кн. изд-во, 1973.(ТӀе цакхочу хьажорг)
- Ильясов Л. Чеченский тайп: мифы и реалии. // Вестник «Лам», Бюллетень Международного общественного и культурного центра «Лам», № 4(8). — Грозный, 2001. (Отрывок из работы, по материалам Всерос. науч. конф. Москва, 19-20 апреля 2005).
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Ибрагимова З. Х. Чеченцы в зеркале царской статистики (1860—1900)(ТӀе цакхочу хьажорг)
|
Ков «Нохчийчоь» |
|---|
- Чеченские тейпы и тукхумы — частный сайт А. Шнайдера.
- Чеченские тейпы — частный сайт А. В. Такаева.
 | ХӀара йаззам табарна бакъхьа ду?: |