Туркойчоь

ХӀара яззам Википеди чура бу — маьрша энциклопеди
Перейти к навигации Перейти к поиску
Туркойчоь
Türkiye Cumhuriyeti
Flag of Turkey.svg Emblem of Turkey.svg
Байракх ХӀост
Девиз: «Yurtta Barış, Dünyada Barış
(«Мир в стране, мир во всём мире»)»
Туркойчоьнан пачхьалкхан шатлакхан илли
Turkey (orthographic projection).svg
Кхоьллина 1923 шаран 29 октябрь
Официалан мотт Туркойн
Коьрта гӀала Анкара
Яккхий гӀаланаш Стамбул, Анкара, Измир, Бурса, Адана, Анталья, Конья
Урхаллин тайпа Парламентан республика
Президент
Премьер-министр 		Абдулла Гюль
Реджеп Тайип Эрдоган
Латта
• Массо
• % хина тӀехле. 		36-гӀа дуьненахь
783 562[1] км²
2013
Бахархой
• Мах хадор (2000)
• Бахархой ларар (2000)
• Луьсталла
75 762 621 [2] адам.
67 803 927 адам.
97 адам./км² (88-гӀ)
ДЧС (НЭТ)
  • Дерриге (2012)
  • ХӀораннан а сина
1,125 трлн[3] $
15000 $
АДКМ (2013) 0,722[4] (лакхара) (90-гl)
Бахархойн цӀерш турко, туркой
Ахча Туркойчоьнан лира (TRY, код 949)
Интернет-домен .tr
Код ISO TR
Код МОК TUR
Телефонан код +90
Сахьтан асаш +2 (аьхккий +3)

Туркойчоь[5] Турци[6] (турк. Türkiye Cumhuriyeti,  — къилба-малхбузехь Азихьар мохк бу, жим латт дакъ Европан чохьа ду. Туркойчоь хьа хил ю 1923 шарахь Ӏосманан Пачхьалкх дӀа йохайн чол тӀехь, цул хьал Ӏосманан Пачхьалкх аьла бойзаш хил ю Туркойчоь.

Малхбалехь Гуьржийчоьца а, Эрмалойчоьца а, Азирбайджанаца (Нахичеван) а доза ду. Малхбузехь Грецица а, Болгарица а доза ду. Къилба-малхбалехь ГӀаьжарийчоьца а, Ӏиракъаца а, Шамаца доза ду. Туркойчьнан гуо бекхан Ӏалаш биъ хӀорд бу. Къилбаседехь Ӏаьржа хӀордаца а, къилбехь Юккъерчу хӀордаца а, малхбузехь Эгайн хӀордаца а, Мрамор чукхет-хӀордаца а аре йолуш ю Туркойчоь.

Мустафа Кемаль Ататуьрк - Туркойн Республика кхоллархо а Туркойн Республикан дуьххьарлера паччахь

Туркойчоьнан илаш (провинцеш)[нисъе | нисъе чухулара]

Туркойчоьнан илаш
№ Ил (нох.) Ил (тур.) Майда ила,
(км²) 		Бахархой ила,[7]
(2009)(адам.) 		Луьсталла,
(адам./км²) 		Адм.
центр 		Бахархой
адм. центран, (адам.) 		Автомобильни
номеран код
1 Аграш Ağrı 11 315 537 665 47,52 Агры (Каракёсе) 79 764 04
2 Адана Adana 14 256 2 062 226 144,66 Адана (агл.) 1 130 710 01
3 Адыяман Adıyaman 7 572 588 475 77,72 Адыяман 178 538 02
4 Айдын Aydın 7 922 950 757 120,01 Айдын 142 267 09
5 Аксарай Aksaray 8 051 396 084 49,20 Аксарай 129 949 68
6 Амасья Amasya 5 731 365 231 63,73 Амасья 74 393 05
7 Анкара Ankara 25 615 5 017 914 195,90 Анкара (агл.) 3 203 362 06
8 Анталья Antalya 20 599 1 719 751 83,49 Анталья 603 190 07
9 Ардахан Ardahan 5 495 133 756 24,34 Ардахан 17 274 75
10 Артвин Artvin 7 493 191 934 25,62 Артвин 23 157 08
11 Афьонкарахисар Afyonkarahisar 14 532 701 326 48,26 Афьонкарахисар 128 516 03
12 Байбурт Bayburt 4 043 97 358 24,08 Байбурт 32 285 69
13 Балыкесир Balıkesir 14 442 1 076 347 74,53 Балыкесир 215 436 10
14 Бартын Bartın 1 960 184 178 93,97 Бартын 35 992 74
15 Батман Batman 4 671 456 734 97,78 Батман 246 678 72
16 Биледжик Bilecik 4 181 194 326 46,48 Биледжик 34 105 11
17 Бингёль Bingöl 8 402 253 739 30,20 Бингёль 68 876 12
18 Битлис Bitlis 8 413 388 678 46,20 Битлис 44 923 13
19 Болу Bolu 10 716 270 654 25,26 Болу 84 565 14
20 Бурдур Burdur 7 238 256 803 35,48 Бурдур 63 363 15
21 Бурса Bursa 11 087 2 550 645 230,06 Бурса (агл.) 1 194 687 16
22 Ван Van 20 927 1 022 330 48,85 Ван 284 464 65
23 Газиантеп Gaziantep 7 194 1 285 249 178,66 Газиантеп (агл.) 853 513 27
24 Гиресун Giresun 7 151 523 819 73,25 Гиресун 83 636 28
25 Гюмюшхане Gümüşhane 6 125 186 953 30,52 Гюмюшхане 30 270 29
26 Денизли Denizli 11 716 950 029 81,09 Денизли 275 480 20
27 Диярбакыр Diyarbakır 15 162 1 362 708 89,88 Диярбакыр 545 983 21
28 Дюздже Düzce 1 065 314 261 295,08 Дюздже 56 649 81
29 Зонгулдак Zonguldak 3 470 615 599 177,41 Зонгулдак 104 276 67
30 Измир İzmir 11 811 3 370 866 285,40 Измир (агл.) 2 232 265 35
31 Йозгат Yozgat 14 083 682 919 48,49 Йозгат 73 930 66
32 Кайсери Kayseri 17 116 1 060 432 61,96 Кайсери (агл.) 536 392 38
33 Карабюк Karabük 2 864 225 102 78,60 Карабюк 100 749 78
34 Караман Karaman 8 816 243 210 27,59 Караман 105 384 70
35 Карс Kars 9 594 325 016 33,88 Карс 78 473 36
36 Кастамону Kastamonu 13 473 375 476 27,87 Кастамону 64 606 37
37 Кахраманмараш Kahramanmaraş 14 213 1 002 384 70,53 Кахраманмараш 326 198 46
38 Килис Kilis 1 239 114 724 92,59 Килис 70 670 79
39 Коджаэли Kocaeli 3 635 1 206 085 331,80 Измит 195 699 41
40 Конья Konya 40 824 2 192 166 53,70 Конья (агл.) 742 690 42
41 Кыркларели Kırklareli 6 056 328 461 54,24 Кыркларели 53 221 39
42 Кыршехир Kırşehir 6 434 253 239 39,36 Кыршехир 88 105 40
43 Кырыккале Kırıkkale 4 589 383 508 83,57 Кырыккале 205 078 71
44 Кютахья Kütahya 12 119 656 903 54,20 Кютахья 166 665 43
45 Малатья Malatya 12 235 853 658 69,77 Малатья 381 081 44
46 Маниса Manisa 13 120 1 260 169 96,05 Маниса 214 345 45
47 Мардин Mardin 9 097 705 098 77,51 Мардин 65 072 47
48 Мерсин Mersin 15 737 2 271 400 144,34 Мерсин 545 000 33
49 Мугла Muğla 12 716 715 328 56,25 Мугла 43 845 48
50 Муш Muş 8 023 453 654 56,54 Муш 67 927 49
51 Невшехир Nevşehir 5 438 309 914 56,99 Невшехир 67 864 50
52 Нигде Niğde 7 318 348 081 47,57 Нигде 78 088 51
53 Орду Ordu 5 894 887 765 150,62 Орду 112 525 52
54 Османие Osmaniye 3 189 458 782 143,86 Османие 173 977 80
55 Ризе Rize 3 792 365 938 96,50 Ризе 78 144 53
56 Сакарья Sakarya 4 895 756 168 154,48 Адапазары 283 752 54
57 Самсун Samsun 9 474 1 209 137 127,63 Самсун 363 180 55
58 Сивас Sivas 28 129 755 091 26,84 Сивас 251 776 58
59 Сиирт Siirt 5 465 263 676 48,25 Сиирт 98 281 56
60 Синоп Sinop 5 858 225 574 38,51 Синоп 30 502 57
61 Стамбул İstanbul 5 170 11 622 257 2248,02 Стамбул (агл.) 8 803 468 34
62 Текирдаг Tekirdağ 6 345 623 591 98,28 Текирдаг 107 191 59
63 Токат Tokat 9 912 828 027 83,54 Токат 113 100 60
64 Трабзон Trabzon 4 495 975 137 216,94 Трабзон 214 949 61
65 Тунджели Tunceli 7 406 93 584 12,64 Тунджели 25 041 62
66 Ушак Uşak 5 174 322 313 62,29 Ушак 137 001 64
67 Хаккяри Hakkâri 7 729 236 581 30,61 Хаккяри 58 145 30
68 Хатай Hatay 5 678 1 448 418 255,09 Антакья 144 910 31
69 Чанаккале Çanakkale 9 887 464 975 47,03 Чанаккале 75 810 17
70 Чанкыры Çankırı 8 411 270 355 32,14 Чанкыры 62 508 18
71 Чорум Çorum 12 833 597 065 46,53 Чорум 161 321 19
72 Шанлыурфа Şanlıurfa 19 091 1 443 422 75,61 Шанлыурфа (Урфа) 385 588 63
73 Ширнак Şırnak 7 296 353 197 48,41 Шырнак 52 743 73
74 Ыгдыр Iğdır 3 584 168 634 47,05 Ыгдыр (Игдир) 59 880 76
75 Ыспарта Isparta 8 733 513 681 58,82 Ыспарта (Испарта) 148 496 32
76 Эдирне Edirne 6 241 402 606 64,51 Эдирне 119 298 22
77 Элязыг Elazığ 9 181 569 616 62,04 Элязыг 266 495 23
78 Эрзинджан Erzincan 11 974 316 841 26,46 Эрзинджан 107 175 24
79 Эрзурум Erzurum 24 741 937 389 37,89 Эрзурум 361 235 25
80 Эскишехир Eskişehir 13 904 706 009 50,78 Эскишехир 482 793 26
81 Ялова Yalova 403 168 593 418,34 Ялова 70 118 77
Массо 781 978 71 977 744 92,05


Билгалдахарш[нисъе | нисъе чухулара]

  1. ↑ CIA - The World Factbook
  2. ↑ Счётчик населения Турции (30.10.13.).
  3. ↑ The World Factbook
  4. ↑ Human Development Report 2013 (ингалс.). United Nations Development Programme (2013). Архив йина хьалхара хьостан чура 2013 шеран 13 августехь.
  5. ↑ Туркойчоь Европан бартана юкъаэцарца доьзна дагадовларш карладохуш ду
  6. ↑ А.Г. Мациев, А.Т Карасаев Русско-чеченский словарь. — Русский язык, 1978. — 728 с.
  7. ↑ Turkish Statistical Institute 2009 Census, population living in cities. Turkish Statistical Institute (2010). Архив йина хьалхара хьостан чура 2012 шеран 6 августехь. Теллина 2010 шеран 25 январехь.
Европан пачхьалкхаш
LocationEurope.pngАвстри · Азербайджан¹ · Албани · Андорра · Белорусси · Бельги · Болгари · Босни а, Герцеговина а · Ватикан · Йоккха Британи · Мажарчоь · Германи · Греци · Гуьржийчоь¹ · Дани · Ирланди · Исланди · Испани · Итали · Кхазакхстан² · Латви · Литва · Лихтенштейн · Люксембург · Македони · Мальта · Молдави · Монако · Нидерландаш · Норвеги · Польша · Португали · Росси² · Румыни · Сан-Марино · Серби · Словаки · Словени · Туркойчоь² · Украина · Финлянди · Франци · Хорвати · Ӏаьржаламанчоь · Чехи · Швейцари · Швеци · Эстони

Йозуш йолу мехкаш: Аландийн гӀайренаш · Гернси · Гибралтар · Джерси · ГІайре Мэн · Фарерийн гӀайренаш · Шпицберген · Ян-Майен

Къобалцайина а, ахкъобалйина а пачхьалкхаш: Косово · Приднестровье

¹ Цхьа дакъа Европехь я еррига Азехь, дозане хьаьжина. ² Еррига Азехь.
Азин пачхьалкхаш
LocationAsia.pngАзербайджан¹ · Эрмалойчоь · ОвхӀан · Бангладеш · Бахьрайн · Бруней · Бутан · Малхбален Тимор · Вьетнам · Гуьржийчоь¹ · Мисар² · Израиль · ХӀинди · ХӀиндонези ³ · Урдан · Ӏиракъ · Иран · Йемен² · Кхазакхстан ¹ · Камбоджа · КъатӀар · Кипр¹ · ГӀиргӀазойчоь · Цийн Халкъан Республика · Корейн Халкъан-Демократин Республика · Кувайт · Лаос · Ливан · Малайзи · Мальдиваш · Монголи · Мьянма · Непал · Ӏаьрбийн Цхьаьнатоьхна Эмираташ · Ӏоман · Пакистан · Росси4 · СаӀудийн Ӏаьрбийчоь · Сингапур · Шема · Таджикистан · Таиланд · Туркмени · Туркойчоь4 · Узбекистан · Филиппинаш · Шри-Ланка · Къилба Корей · Япон

Къобалцайина а, ахкъобалйина а пачхьалкхаш: Республика Абхази · Азад Кашмир · Ва (пачхьалкх) · Вазиристан · Ӏиракъан Курдистан · Тайвань · Ламанийн-Карабах · Палестина (пачхьалкх) (Газа секторан а, Урдан хин малхбузен хийистан а латта ) · Тамил-Илам ·Къилбаседа Кипран Туркойн Республика · Шан Пачхьалкх · Къилба ХӀирийчоь

Йозуш йолу мехкаш: Акротири а, Декелиа а · Британин латта Индин океанехь (арх. Чагос) · Гонконг · Аомынь (Макао)

¹ Цхьа дакъа Европехь я еррига Азехь, дозане хьаьжина. ² Кхин Африкехь. ³ Кхин Океанехь. 4 Кхин Европехь.


Wiki letter w.svg
 ХӀара яззам табарна бакъхьа ду?:
  • ТӀебуза яззам (яззам тӀех боца бу я дошам кепара бу).
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Туркойчоь&oldid=2836096»