Туркойчоь

	Туркойчоь
	Türkiye Cumhuriyeti
Байракх	ХӀост
	Девиз: «Yurtta Barış, Dünyada Barış; («Мир в стране, мир во всём мире»)»
	Пачхьалкхан Шатлакхан Илли Туркойчоьнан
Кхоьллина	1923 шаран 29 октябрь
Официалан мотт	Туркойн
Коьрта гӀала	Анкара
Яккхий гӀаланаш	Истмала, Анкара, Измир, Бурса, Адана, Анталья, Конья
Урхаллин тайпа	Парламентан республика
Президент; Премьер-министр	Абдулла Гюль; Реджеп Тайип Эрдоган
Латта	36-гӀа дуьненахь
• Дерриг	783 562 км²
хина тӀехле	2013
Бахархой
• Мах хадор (2000)	75 762 621 стаг
• Ларар (2000)	67 803 927 стаг
• Дерриг (2012)	1,125 трлн долл.
• ХӀораннан а сина	15000 долл.
АДКМ\|ИЧР (2013)	0,722 (лакхара; 90-гӀа меттиг)
Бахархойн цӀерш	турко, туркой
Ахча	Туркойчоьнан лира (TRY, код 949)
Интернет-домен	.tr
Код ISO	TR
Код МОК	TUR
Телефонан код	+90
Сахьтан асаш	+2 (аьхккий +3)
Автомобилийн некъаш	аьтту агӀора[d]

Туркойчоь^[6], Турци^[7], шира цӀе Хункар-Мохк (турк. Türkiye Cumhuriyeti) — къилба-малхбуз Азера мохк бу, жимма лаьттан дакъа Европана чохь а долуш. Туркойчоь кхоллаелла 1923 шарахь Ӏосманан Пачхьалкх дӀайоьхначуллтӀехьа, цулла хьалха Ӏосманан Пачхьалкх аьлла йоьвзаш хилла Туркойчоь. Туркойчоьнан пачхьалкхан мотт — туркойн мотт.

Мустафа Кемаль Ататуьрк — Туркойн Республика кхоллархо а Туркойн Республикан дуьххьарлера паччахь

Туркойчоьнан 14 лаььтахулара доза ю. Туркойчоьна дозанийн максимум дохалла малхбузера малхбале 1565 км, къилбаседера къилбе — 550 км. Туркойчоьнан дозанийн лаьттахулара дохалла — 2753 км. Малхбузехьа Болгарица (269 км), Желтойчоьца (212 км), къилбаседа-малхбалехьа — Гуьржийчоьца (318 км), Эрмалойчоьца (308 км), Азербайджанца (14 км), малхбалехьа — Иранца (454 км), къилба-малхбалехьа — Ӏиракъаца (331 км), Шемаца (877 км.)^[8].

Этимологи[нисъе бӀаьра | нисъе]

Коьрта яззам: Туркойчоьнан цӀе

ХӀинлерачу Республика Туркойчоьх (турк. Türkiye) йоккхуш йолу цӀе^[9], схьаяьлла ширафранцузийн маттера Turquie, ткъа иза схьаяьлла юккъерчу бӀешерийн латинан Turchia, Turquia кепах а, грекийн — желт. Τουρκία кепах а. 1299—1922 шерашкахь хиллачу Хункар-мохк олучу хенахь а, оцу хенахь хилачу наха а олура Туркойчоь я Туркойн импери. Пачхьалкхан оьрсийн цӀе — «Турция» — кхоллаела полякийн маттера Turcja керлалатинан маттера Turcia цӀарах^[10].

Административан екъаялар[нисъе бӀаьра | нисъе]

Коьрта яззам: Туркойчоьнан административан екъаялар

Туркойчоьнан регионаш.

ТӀеман ницкъаш[нисъе бӀаьра | нисъе]

Коьрта яззам: Туркойчоьнан тӀеман ницкъаш

Галерей[нисъе бӀаьра | нисъе]

Эрмалойн паччахьан къуб. Немрут лам
Эфес
Каппадоки ландшафт
Султан Мехмед II
Византийн мозаика
Ахтамар гӀайре а, эрмалойн Сийлахь жӀаран килс
Каппадоки — хьхийн ярташ йолу пачхьалкх
Туркойчура хӀорд
Йоккха синагога^[en] Эдирнехь.

Билгалдахарш[нисъе бӀаьра | нисъе]

↑ CIA - The World Factbook
↑ Счётчик населения Турции (30.10.13.).
↑ The World Factbook
↑ Human Development Report 2013 (ингалс.). United Nations Development Programme (2013). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2013 шеран 13 августехь.
↑ http://chartsbin.com/view/edr
↑ Туркойчоь Европан бартана юкъаэцарца доьзна дагадовларш карладохуш ду
↑ А.Г. Мациев, А.Т Карасаев Русско-чеченский словарь. — Русский язык, 1978. — 728 с.
↑ Авторский коллектив, 2000, с. 3.
↑ Словарь географических названий зарубежных стран, 1986, с. 377.
↑ Поспелов, 2002, с. 426.

Литература[нисъе бӀаьра | нисъе]

Авторский коллектив Турецкая Республика: справочник. — Москва, 2000. — 344 с. — ISBN 5-89394-038-5

[1] CIA - The World Factbook

[2] Счётчик населения Турции (30.10.13.).

[CIA-3] The World Factbook

[HDI-4] Human Development Report 2013 (ингалс.). United Nations Development Programme (2013). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2013 шеран 13 августехь.

[[http://chartsbin.com/view/edr_http://chartsbin.com/view/edr]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-5] ttp://chartsbin.com/view/edr

[6] Туркойчоь Европан бартана юкъаэцарца доьзна дагадовларш карладохуш ду

[7] А.Г. Мациев, А.Т Карасаев Русско-чеченский словарь. — Русский язык, 1978. — 728 с.

[_63233048cba05fcd-8] Авторский коллектив, 2000, с. 3.

[_5c605bc002e34176-9] Словарь географических названий зарубежных стран, 1986, с. 377.

[_ae4fd8e1085bc38d-10] Поспелов, 2002, с. 426.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Социалан сеташкахь	Facebook · Twitter
Фото а, видео а, аудио а	Викиларма · Instagram · YouTube
Тематикийн сайташ	Open Directory Project
Дошамаш а, энциклопедеш а	Большая каталонская · Большая российская · Брокгауза и Ефрона · Еврейская Брокгауза и Ефрона · Малый Брокгауза и Ефрона · Britannica (онлайн) · Швейцарский исторический
Нормативан контроль	BNF: 118656641 · GND: 4061163-2 · ISNI: 0000 0004 0369 9232, 0000 0001 2359 3951 · LCCN: n80070818 · NDL: 00573331 · NKC: ge131143 · SUDOC: 026402564 · VIAF: 154313685, 132456442