Горагорск

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Эвла
Тlеман-Барзе, Горагорск
Чуьчин-КӀотар
Сурт
43°29′19″ къ. ш. 45°05′34″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси
Регион Нохчийчоь
КӀошт Теркан
Йуьртан меттиг Горагорскан
Истори а, географи а
Йиллина 1938
Центран локхалла 254[1] м
Климатан тайпа Бараман континенталан
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 4668[2] стаг (2010)
Къаьмнийн хӀоттам нохчий
Динан хӀоттам бусулбанаш
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код 87132[1]
Поштан индекс 366818
Автомобилан код 20, 95
ОКАТО 96216553
Картин тӀехь
Тlеман-Барзе, Горагорск картан тӀехь
Тlеман-Барзе, Горагорск
Тlеман-Барзе, Горагорск картан тӀехь
Тlеман-Барзе, Горагорск
Тlеман-Барзе, Горагорск картан тӀехь
Тlеман-Барзе, Горагорск

Горагорск, я хьалх Тlеман-Барзе (1898 ш.) [3] — Нохчийчоьнан Теркан кӀоштан эвла. Ваха аьтту болуш, тӀекӀела дина цӀенош долуш Теркан дукъ тӀиера эвла. Йиллина 1938 шарахь мехкдаьттадаккхархошна Чуьчин кIотарахь. Йекъало Стари Городок, Нови Городок, Чуьчин кIотар[4].

Иза йу Горагорскан йуьртан меттиган административан центр[5].

Географи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвла йу Соьлжа-ГӀалана 50 км малхбузехьа, Теркан дукъ тIехьа, ЧӀулга-Юртана къилбехьа[4].

Гергара ярташ, кӀотарш: къилбаседа-малхбалехьвостоке — Кирпични , ГӀулоз а, къилбаседа-малхбузехь — ӀамтӀе-КӀотар, къилба-малхбалехь — Майски а, Ӏалхан-ХитӀи, къилба-малхбузехь — Керла Редант (ГӀалгӀайчоь)[6].

Горагорскера цӀе йойачеран дакъа

Топоними[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Чуьчин кIотар – Горагорскан къилбаседан йист.
  • Поселок – мехкдаьттадаккхархой баьхна меттиг, Нови Городок йукъахь.
  • Алхазово – Горагорскан къилбаседа-малхбузехьара шуьйра лаьттан дакъа. И латта хилла эла волчу Алхазов Туханан, мехкдаьттадаккхаран инженеран, П.К. Усларан хьалхарчех цхьаьна дешархочун. П.К. Усларан «Нохчийн мотт» (Тифлис, 1862 ш.) йукъаяхана Т. Алхазовн дийцарш дӀаяздина фольклоран материалаш.
  • ГӀулоз-чоь – къилбаседехьара ГӀулоз эвлан латташ.
  • ГIожакъан корта – Горагорскан тӀехула лаьтта, УргIала коьртан малхбалехьа бу. ГIожакъ – вайнехан наьртийн мифологин персонаж ву.
  • Белшин корта – Горагорскан къилбаседехьа. Белши – вайнехан мифологера зуда-наьрт, ГIожакъан езар[4].
Чучин-КӀотар

Бахархой[нисйе бӀаьра | нисйе]

Бахархой: 5727[7] ст.

Бахархойн дукхалла
1939[8]1959[9]1970[10]1979[11]1989[12]2002[13]2010[14]
2691↗5171↗8165↘5207↘4364↗4773↘4668
2012[15]2013[16]2014[17]2015[18]2016[19]2017[20]2018[21]
↗4939↗5089↗5213↗5302↗5390↗5415↗5523
2019[22]2020[7]
↗5659↗5727

.

Къоман хӀоттам

2015 шеран жамӀашца йуьртахь веха 5302 стаг:

Горагорскан кешнаш
Горагорскера маьждиг

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвла йиллина нохчийн Чуьчин-КIотаран латташ тӀехь[23]. 1938 шарахь мехкдаьттадаккхархойн эвлан белхан поселок статус а елла, Горски цӀе тиллина оьрсаша гора Горская олу теркан дукъа лаккха боьхь бу цунахa нохчаша олу "ТӀеман барзе" ("К военному кургану")[24].Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀом чекхбаьлчи цӀе хийцира Горагорски[25] аьлла. 1944 - 1951 шерашкахь — Грозненски областан Горагорски кӀоштан центр хилла. 2009-гӀа шарахь гӀалан тайпана поселок статус дӀаяьккхина Горагорск эвла аьлла цӀе хийцина.

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

В Горагорске земля уходит из-под ног

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ 1 2 Поселок Горагорский / Чечня / Справка / СКФО (Северо-Кавказский федеральный округ)
  2. ↑ 11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений. Итоги Всероссийской переписи населения 2010. Том 1. Численность и размещение населения. Росстат (2012). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 1 июнехь. Теллина 2012 шеран 16 апрелехь.
  3. ↑ 1898 Карта Терской области
  4. ↑ 1 2 3 Сулейманов А. Топонимия Чечни. Грозный: ГУП «Книжное издательство», 2006
  5. ↑ Закон Чеченской республики № 16-РЗ от 20.02.09 (doc). — Об образовании муниципального образования Надтеречный район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 9 апрелехь. Теллина 2009 шеран 11 декабрехь.
  6. ↑ Карта Чечни (rar) (не ранее 1995). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 18 февралехь. Теллина 2010 шеран 2 январехь.rar. Объём 8 МБ.
  7. ↑ 1 2 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (оьр.)(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2020 шеран 24 апрелехь. Теллина 2020 шеран 24 апрелехь.
  8. ↑ Кеп:Население/1939AH
  9. ↑ Кеп:Население/1959C
  10. ↑ Надтеречный район (1970)
  11. ↑ Надтеречный район (1979)
  12. ↑ Надтеречный район (1989)
  13. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 3 февралехь.
  14. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Чеченской Республики. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2014 шеран 9 майхь. Теллина 2014 шеран 9 майхь.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2014 шеран 31 майхь. Теллина 2014 шеран 31 майхь.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2013 шеран 16 ноябрехь. Теллина 2013 шеран 16 ноябрехь.
  17. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2014 шеран 2 августехь. Теллина 2014 шеран 2 августехь.
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2015 шеран 6 августехь. Теллина 2015 шеран 6 августехь.
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  20. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017, 31 июль). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2017 шеран 31 июлехь. Теллина 2017 шеран 31 июлехь.
  21. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2018 шеран 26 июлехь. Теллина 2018 шеран 25 июлехь.
  22. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (оьр.). Теллина 2019 шеран 31 июлехь.
  23. ↑ Микротопонимия Чечни Архивйина 2015-03-18 — Wayback Machine
  24. ↑ 1898 Карта Терской области
  25. ↑ Горагорский

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]


Нохчийн Республика ХӀара  Нохчийчоьнан географех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Горагорск&oldid=9022070»