Башкирийн мотт

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди

Навигацин тӀегӀо Лахарна тӀегӀо

Башкирийн мотт
Ша-шена тиллина цӀе:	Башҡорт теле ( Башҡурд теле) башҡортса‎
Пачхьалкхаш:	Башкирийчоь, Челябинскан область, Оренбурган область, Тюменан область, Свердловскан область, Курганан область, Самарин область, Саратовн область, Пермийн мохк, ГӀезалойчоь, Удмуртийн Республика
Регионаш:	Башкирийчоь, Челябинскан область, Оренбурган область, Тюменан область, Свердловскан область, Курганан область, Самаран область, Саратован область, Пермийн мехкайист, ГӀезалойчоь, Удмуртийн Республика
Официалан мотт:	Российн Федерацин регион: Башкирийчоь
Нисдеш организаци:	Институт истории, языка и литературы Уфимского НЦ РАН^[d]
Мотт буьйцурш:	1 223 744(с поправкой на 2010 год)^[1]
Статус	уязвимый^[d]
Классификаци
категори:	Евразин меттанаш
Алтайн доьзал Тюркийн га Кыпчагийн тоба Поволжско-кыпчагийн бухара тоба
Меттан код
ГОСТ 7.75–97:	баш 086
ISO 639-1:	ba
ISO 639-2:	bak
ISO 639-3:	bak
Кхин: Проект:Лингвистика

Башкирийн мотт (башҡорт теле (хаам) [bɑʂ.ˌqʊ̞rt.tɪ̞ˈlɪ̞]) — Башкирийн къоман мотт. Башкирийчоьнан официалан мотт Иза поволжско-кыпчагийн бухара тобан кыпчагийн тобан тюркийн меттанийн юкъа богӀу.

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

↑ Lewis, M. Paul (ed.) Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. (ингалс.). Dallas, Tex.: SIL International. (2009). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 23 августехь.

Российн Федерацин пачхьалкхан а, официалан а меттанаш
РФ пачхьалкхан мотт	оьрсийн
Федерацин регионийн меттанаш	абазинийн • жӀайхойн • агулийн • адыгийн • азербайджанийн • алтайн • башкирийн • бурятийн • даьргӀойн • гӀалгӀайн • гӀебартойн-чергазийн • гӀалмакхойн • харачойн-балкхаройн • коми • гӀумкийн • гӀазгӀумкийн • лаьзгийн • ногӀийн • марийн • мокшанийн • хӀирийн • рутулийн • табасаранийн • гӀезалойн • татийн • тувинийн • удмуртийн • хакасийн • цахурийн • нохчийн • чувашийн • эрзянийн • якутийн
Официалан статус йолу меттанаш	вепссийн • долганийн • кхазакхийн • карелийн • коми-пермякийн • мансийн • ненцойн • селькупийн • финнийн • хантийн • чукчийн • эвенкийн • эвенийн • юкагирийн

Тюркийн меттанаш
шира-тюркийн мотт † (шира мотт)
Булгарийн тоба	шира: аварийн (тюркийн) †¹ • булгарийн † • гуннийн †¹ • хазарийн †¹ хӀинцалера: чувашийн (диал.: хин коьртера, хидожера; малокарачински куцдош)
тюркийн шира тоба	шира гӀиргӀазойн (енисейн-гӀиргӀазойн) † • орхонийн-енисейн (тюркийн къена мотт) • уйгурийн руничийн (орхонийн-уйгурийн) †
Лаьмнийн-алтайн (юккъера-малхбален) тоба¹	гӀиргӀазойн-кыпчакийн³: гӀиргӀазойн (къилбаседа гӀиргӀазойн, ферганийн-кыпчакийн (†), къилба гӀиргӀазойн) • тубаларийн² • къилба алтайн (диал.: сибирера гӀезалойн — къилба алтайн диалекташ¹, алтайн (ойротийн, алтай-кижи), теленгитийн, телеутийн) къилбаседа алтайн¹: шорийн меттан кондомийн куцдош² • чулымийн меттан лахара чулымийн диалект² • къилбаседа алтайн (диал.: кумандийн, челканийн) • сибирера гӀезалойн — къилбаседа алтайн диалекташ
Карлукийн тоба¹	шира-карлукийг † карлукийн-уйгурийн¹: шира-уйгурийн † • караханидийн (караханидийн-уйгурийн) † • халаджийн (аргу)¹ карлукийн-хорезмийн¹: шира йозан литератораниш — хорезмийн-тюркийн † • чагатайн † • тюркийн мотт † (поволжски)¹ хӀинцалера — айнийн (эйну) ‡² • или-тюркийн (илийн)¹ • лобнорийн ‡¹ • сибирера гӀезалойн — карлукийн диалекташ¹ • узбекийн • уйгурийн (керла уйгурийн) (диал.: хотанийн) • хотонийн (†) ‡¹ • къилба гӀиргӀазойн — карлукийн диалекташ²
Кыпчакийн тоба	шира-кыпчакийн † ногӀийн-кыпчакийн — алабугатийн-ногӀийн² • астраханан-ногӀийн² • кхазакхийн • каракалпакийн • ногӀийн • сибирера гӀезалойн — ногӀийн диалекташ¹ • гӀирман гӀезалойн меттан аренан диалект • узбекийн-ногӀийн (кыпчакийн диалекташ узбекийн) ‡² • ферганийн-кыпчакийн — ногӀийн-кыпчакийн диалекташ² • къилба гӀиргӀазойн — ногӀийн-кыпчакийн диалекташ² • юртойн-ногӀийн² поволжийн-кыпчакийн — башкирийн • сибирера гӀезалойн¹ (диал.: барабинийн, тоболо-иртышийн, томскан) • гӀезало-башкирийн² • гӀезалойн (диал.: казанан, мишарийн; кряшенийн¹) куманийн-кыпчакийн — шира куманийн † • караимийн (диал.: галичийн, крыман¹, тракайн) • гӀирман гӀезалойн (литературан, крымчакийн², гӀирман гӀезалойн меттан юккъера диалект, урумийн (Азован уллера) — кыпчакийн диалекташ²) • кавказан¹ (эрмалойн-кыпчакийн †, карачаевийн-балкарийн, гӀумкийн) • мамлюкийн-кыпчакийн †¹
Огузийн тоба	шира-огузийн † печенежийн †¹ • саларийн • къилбаседа узбекийн (иканийн-карабулакийн)¹ огузийн ша мотт — азербайджанийн (диалекташ, тюркийн-гӀезалойн) • айналлу² • афшарийн² • балканийн-гагаузийн • гагаузийн • кашкайн² • Ӏосманийн † • салчукийн² • сирийн-туркменийн² • сонкорийн-тюркийн • туркойн (диал.: кипран, цалкийн) • туркменийн (диал.: трухменийн) • урумийн (Азован уллера) — огузийн лер • хорасанийн-тюркийн (диал.: боджнурди) • хорезмийн (узбекийн огузийн диалекташ)² • гӀирман гӀезалойн меттан къилба бердан диалект
Саянийн (тобаскан) тоба	степные — кёк-мончакийн • тувинийн • цэнгэлийн таёжные — малхбален туван² • сойотийн-цатанийн (диал.: сойотийн, урянхайн, цатанийн) • тофаларийн
Хакасийн (гӀиргӀазойн) тоба	сарыг-югурийн (хара-йогурийн) • фуюйн-гӀиргӀазойн хакасийн-алтайн (хакассийн шеш) — мрассийн шорийн куцдош² • чулымийн меттан юккъера чулымийн диалект² • хакасийн (диал.: качинийн, кызылан, сагайн, шорийн)
Якутийн тоба	а-боху • о-боху, царна юккъехь долганийн², якутийн литературан
Йоза	орхонийн-енисейн рунаш • болгарийн рунаш • яналиф • шира уйгурийн йоза
Билгалдахарш: ¹ меттан я меттийн тобанан классификаци къовсаме ю, мотт я меттийн тоба гипотетически ю (хьажа Тюркийн меттанийн классификаци); ² «мотт» боху термин лелаяр къовсаме ду, «мотт я диалект» проблема; ³ схьахетарехь, кыпчакийн; † дӀабоьвлла, бекъабелла я хийцабелла меттанаш; (†) схьахетарехь дӀабоьвлла меттанаш; ‡ ийна меттанаш

ХӀара баланза яззаман кечам бу, Хьоьга проектана гӀо далур ду, йоза дика яздина, нисдина.

ХӀара дехар ду, хьай аьтту балахь хийца йоза билгала долучуьнца.

ХӀара яззам табарна бакъхьа ду^?:

ТӀебуза яззам (яззам тӀех боца бу я дошам кепара бу).

Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Башкирийн_мотт&oldid=5012033»

Категореш:

Къайлаха йолу категореш: