ЖӀайхойн мотт
Навигацин тӀегӀо
Лахарна тӀегӀо
| ЖӀайхойн мотт | |
|---|---|
| Ша-шена тиллина цӀе: |
Авар мацI магIарул мацI |
| Пачхьалкхаш: | |
| Регионаш: | ДегӀаста |
| Мотт буьйцурш: | |
| Статус | уязвимый[d][2] |
| Классификаци | |
| Меттан код | |
| ГОСТ 7.75–97: | ава 014 |
| ISO 639-1: | av |
| ISO 639-2: | ava |
| ISO 639-3: | ava |
| Кхин: Проект:Лингвистика | |
ЖӀайхойн мотт (жӀай. авар мац̄I, магIарул мац̄I) (оьрс. аварский язык) — къилбаседа-малхбален кавказан мотт ДегӀастанахь, Россехь буьйцу. 600 000 стага буьйца жӀайхойн мотт, дукхах дерг ДегIастанахь. ЖӀайхойн абат кириллицан абатан бух тӀехь ю. Дош «МагӀарул мацӀ» жӀайхойн маттахь «Ломара мотт» маьIна ду.
КъамелIаморг[нисйе бӀаьра | нисйе]
| ЖӀайхойн | Нохчийн |
|---|---|
| ВорчIами | Маршалла (божарийн) |
| ЙорчIами | Маршалла (зударийн) |
| РорчIами | Маршалла ду шуьга |
| Салам | Салам |
| Салам-гIалайкум | Ассаламу Iалайкум |
| ВагIалайкум-салам | Ва Iалайкум ассаламу |
| Щиб хIaл бугеб? | Муха ду гIллакхаш? |
| Баркала, лъикI буго! | Дика ду, баркалла |
| Дуда цIар щиб? | Хьан цIе хIун ю? |
| Чан сон дур бугеб? | Мас шо ду хьан? |
| Киве мун унев вугев? | Стенга воьду хьо? |
| ТIаса лъугьа | Бехк ма биллалахь |
| Мун вихьиялдаса дун вохарав вуго | Девзина хаза хета |
| У | ХIаъ |
| Нахъа лъикI рихьаги | Iодика йойла |
| Гьайгьай | Дера еза |
ЖӀайхойн абат[нисйе бӀаьра | нисйе]
ЖӀайхойн абат кириллицан абатан бух тӀехь ю. 51 элп ду абатахь. Нохчийн абатах чIогIа тера ю суьйлийн жӀайхойн абат. 1928-1937 шерашкахь жӀайхойн мотт латинийн абатан бух тӀехь яра.
| А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | ГI гI | Д д |
| Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ |
| Кь кь | КI кI | КIкI кIкI | Кк кк | Л л | М м | Н н | О о |
| П п | Р р | С с | Т т | ТI тI | У у | Ф ф | Х х |
| Хх хх | Хъ хъ | Хь хь | ХI хI | Ц ц | Цц цц | ЦI цI | ЦIцI цIцI |
| Ч ч | ЧI чI | ЧIчI чIчI | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь |
| Э э | Ю ю | Я я |
| ЖӀайхойн | Нохчийн |
|---|---|
| А | А |
| Б | Б |
| Б | Б |
| Г | Г |
| Гъ | ГӀ |
| Гь | ХӀ |
| ГӀ | Ӏ |
| Кь | Къ |
| Къ | Къ |
| КӀ | КӀ |
| КӀ КӀ | Къе |
| Хъ | Кх |
| ХӀ | Хь |
Кхий долу элпийн нохчийн маттахь аьзнаш дац
Кхин хьажа[нисйе бӀаьра | нисйе]
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ 1 2 Ethnologue — 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2016.
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Етнологь таптар
- Unilang.org ЖӀайхойн меттан къамелIаморг Архивацийина 27 сентябрехь 2007 шеран.
- (Оьрсийн маттахь) ЖӀайхойн маттах лаьцна оьрсийн маттахь
- (Французийн) ЖӀайхойн меттан шаIамалург(ТӀе цакхочу хьажорг)
- (Оьрсийн маттахь) Корпус аварского языка
 | |
|---|---|
| РФ пачхьалкхан мотт | |
| Федерацин регионийн меттанаш | абазинийн • жӀайхойн • агулийн • адыгийн • азербайджанийн • алтайн • башкирийн • бурятийн • даьргӀойн • гӀалгӀайн • гӀебартойн-чергазийн • гӀалмакхойн • харачойн-балкхаройн • коми • гӀумкийн • гӀазгӀумкийн • лаьзгийн • ногӀийн • марийн • мокшанийн • хӀирийн • рутулийн • табасаранийн • гӀезалойн • татийн • тувинийн • удмуртийн • хакасийн • цахурийн • нохчийн • чувашийн • эрзянийн • якутийн |
| Официалан статус йолу меттанаш | вепссийн • долганийн • кхазакхийн • карелийн • коми-пермякийн • мансийн • ненцойн • селькупийн • финнийн • хантийн • чукчийн • эвенкийн • эвенийн • юкагирийн |
| |
|---|---|
| Нехан га | |
| ЖӀайхойн-Ӏаьндийн-цезийн га | |
| ГӀазгӀумкийн га | |
| ДаьргӀойн га¹ | даьргӀойн литературан • кайтагийн • кубачийн • мегебийн • къилбаседа: акушинийн, гапшиминийн-бутринийн, кадарийн, мугинийн, муиринийн, мюрего-губденийн, урахийн, цудахарийн • чирагийн • къилба-малхбузен: амухийн-худуцкийн, кункинийн, санжи-ицаринийн, сирхинийн |
| Лаьзгийн га | арчийн • ма-дарра аьлча лаьзгийн: малхбален лаьзгийн (агулийн, лаьзгийн, табасаранийн), малхбузен лаьзгийн (рутулийн, цахурийн), къилба лаьзгийн (будухийн, крызийн) • удинийн: агванийн (кавказан-албанийн) †, удинийн |
| Хиналугийн га² | |
Билгалдахарш: ¹ билгалдаккхар «мотт» алар къийсаме ду; ² хьалха лаьзгийн меттанийн юкъабогӀуш хила; † белла мотт | |