Чулацаман тӀегӀо
АгӀонгара панель хийца
Лахар
Кхолла аккаунт
ЧугӀо
Долахь болу гӀирсаш
Кхолла аккаунт
ЧугӀо
Авторизаци йанза редакторшна агӀонаш
совнаха хаа
Къинхьегам
Дийцар
Навигаци
Коьрта агӀо
Категорешца лахар
Массо агӀонаш
Хаьржина йаззамаш
Цахууш нисйелла агӀо
Карара хилларш
Дакъалацар
1000 агӀо
ГӀалатех хаам бар
Йукъараллин ков
Форум
Керла нисдарш
Керла агӀонаш
ГӀо
Википедина гӀо дар
ГӀирсаш
Кхуза хьажоргаш
Дихкина нисдарш
Леррина агӀонаш
Цахийцалун хьажорг
АгӀонан хаам
Викихаамаш чохь
Зорба/экспорт
PDF санна схьаэца
Зорбанан верси
Меттанаш
ХӀокху сайтехь меттанийн хьажоргаш йу агӀонан йуьхьегехь, йаззаман цӀеран дуьхьала.
Йуьхье гӀо
.
Кеп
:
Британин империн латтанаш
20 мотт
العربية
Беларуская
Чӑвашла
Dansk
English
فارسی
Français
Bahasa Indonesia
日本語
한국어
മലയാളം
Português
Русский
Sunda
Türkçe
Татарча / tatarça
Українська
اردو
Tiếng Việt
中文
Хьажоргаш нисйар
Кеп
Дийцар
нохчийн
Йеша
Карара верси
Нисйе
АгӀонан хийцамаш
Кхин а
Йеша
Карара верси
Нисйе
АгӀонан хийцамаш
ХӀара кеп Википеди чуьра йу — маьрша энциклопеди
ХӀокху версин
6 хийцам
талла
безаш бу.
ЧӀагӀйелла верси
теллина
(
2021, 26 июнь
).
ХӀокху версин
6 хийцам
талла
безаш бу.
ЧӀагӀйелла верси
теллина
(
2021, 26 июнь
).
Йоккха Британин хӀордал дехьара латтанаш
Билламе къастонаш:
ХӀинцалерачу Йоккха Британин бозуш болу мехкаш
билгалбаьхна
томмачу
зорбанца,
къаьмнийн ДоттагӀаллин
декъашхой—
курсивца
,
ДоттагӀаллин паччахьаллаш
буха сиз хьаькхна
.
Деколонизацин
мур (1947) кхачале байна мехкаш билгалдаьхна
таьӀна-баьццара
бесца.
Европа а, Лаьттаюккъера хIордан йист а
1066 дуьйна
Гернси
¹
,
²
1066 дуьйна
Джерси
¹
,
²
1171—1541
Ирландин лордалла
1346 дуьйна
Мэн гӀайре
¹
1541—1801
Ирланди униехь
1708—1757
Менорка
1713 дуьйна
Гибралтар
1763—1782
Менорка
1798—1802
Менорка
1800—1813
Малтан протекторат
1801—1922
Йоккха Британин а, Ирландин а
1813—1964
Малта
³
1807—1890
Гельголанд
1809—1864
Ионийн гӀайренаш
1878—1960
Кипр
1921—1922
Къилба Ирланди
1921—1937
Ирландин Маьрша пачхьалкх
(хӀинца
Ирланди
)
4
1921 дуьйна
Къилбаседа Ирланди
1945—1949 Оккупацин зона
Германехь
1945—1949 Оккупацин зона
Австрехь
1960 дуьйна
Акротири а, Декелиа а
¹ Йоккха Британин йукъахь доцу
Британин монархин
тажанан мехкаш
.
² 1940—1945
КхоалгӀа Рейхн
оккупацехь
.
³ ТӀаьхьуо арайаьлла ДоттагӀаллин паччахьаллин йукъара, оцу йукъахь декъашхалла а дуьтуш.
4
1949 араяьлла ДоттагӀаллин йукъара.
Къилбаседа Америка
1583—1907
Ньюфаундленд
1607—1776
Виргини
1619 дуьйна
Бермуда гӀайренаш
1620—1691
Плимутан колони
1622—1691
Мэн
1629—1691
Колони Массачусетс-Бэй
1632—1776
Мэриленд
1635—1644
Сэйбрук
1636—1776
Коннектикут
1636—1776
Род-Айленд
1638—1665
Нью-Хейвен
1663—1712
Каролина
1664—1783
Нью-Йорк
1665—1686
Нью-Джерси
1670—1870
Рупертан мохк
1674—1702
Малхбален Джерси
1674—1702
малхбузан Джерси
1680—1686
Нью-Гэмпшир
1681—1783
Пенсильвани
1686—1689
Керла Ингалс
1689—1783
Нью-Гэмпшир
1691—1780
Массачусетс
1701—1776
Делавэр
1702—1776
Нью-Джерси
1712—1776
Къилбаседа Каролина
1712—1776
Къилба Каролина
1713—1867
Керла Шотланди
1732—1776
Джорджи
1759—1867
Нью-Брансуик
1763—1873
Эдуард принцан гӀайре
1763—1791
Квебек
1763—1783
Малхбален Флорида
1763—1783
Малхбуза Флорида
1776
Кхойтта колони
1791—1841
Лакха Канада
1791—1841
Лаха Канада
1815—1858
Керла Каледони гуо
1818—1846
Колумби
/
Орегон
¹
1841—1867
Канада провинци
1849—1866
Ванкувер
1853—1863
Шарлотта паччахьан гӀайренаш
1858—1866
Британин Колумби
1859—1870
Къилбаседа-малхбуза мохк
1862—1863
Стикин мохк
1866—1871
Ванкувер а, Британин Колумби а
1867—1931
Канадан конфедераци
²
1907—1949
Доминион Ньюфаундленд
¹ АЦШ-ца
цхьаьна лелон мохк
.
² 1931 тӀаьхьа —
доминион
Канада
.
Латинан Америка а, Карибан бассейнан а, Къилба Атлантикин а гӀайренаш а
1605—1979
Сент-Люси
1623—1883
Сент-Китс
1624—1966
Барбадос
1625—1650
ЖӀаран гӀайренаш
1627—1779
Сент-Винсент
1627—1816
Мох кӀелара гӀайренаш
1628—1883
Невис
1632—1782
Монтсеррат
1632—1860
Антигуа
1643—1860
Бэй гӀайренаш
1650 дуьйна
Ангилья
1651—1667
Уиллогбиленд (Суринам)
¹
1655—1859
Сагалматийн берд
1655—1962
Ямайка
1658 дуьйна
Сийлахь Еленин гӀайренаш
²
1666 дуьйна
Британин Виргинийн гӀайренаш
1666—1860
Барбуда
1670 дуьйна
Кайманийн гӀайренаш
1650—1973
Багаман гӀайренаш
1630—1641
Провиденин гӀайре
1670—1689
Сент-Эндрю а Провиденси а гӀайренаш
1762—1779
Гренада
1763—1778
Доминика
1763—1888
Тобаго
1775—1908
Къилба Джорджи
1783 дуьйна
Монтсеррат
1783—1974
Гренада
1783—1979
Сент-Винсент а, Гренадина а
1783—1978
Доминика
1783 дуьйна
Тёркс а, Кайкос а
1797—1888
Тринидад
1815 дуьйна
Стиглание Ваккхарин гӀайре
²
1816 дуьйна
Тристан-да-Кунья
²
1814—1966
Брит. Гвиана
(
Гайана
)³
1833—1958
Мох хьоькху гӀайренаш
1833—1958
Мох кӀелара гӀайренаш
1833 дуьйна
Фолклендан гӀайренаш
4
1860—1981
Антигуа а, Барбуда а
1862—1981
Британин Гондурас
(
Белиз
)
1882—1983
Сент-Китс а, Невис а
1888—1962
Тринидадан а, Тобаго а
1908 дуьйна
Къилба Джордж а, Къилба Сандвичан гӀайренаш а
4
1958—1962
Вест-Индин федераци
¹ Цул сов Йоккха Британин оккупацехь хилла 1795—1802 а, 1802—1815.
² ЙукъайогӀу бозуш болчу
Аьрдачу Еленин а, Стиглание-Ваккхарин а, Тристан-да-Куньян а гӀайренийн
мехкана.
³ 1970 ДоттагӀаллин паччахьаллин йукъарйаьлла, йукъахь декъашалла а дуьтуш.
4
1982 Аргентинан
оккупацехь лаьттира
; да хилар
къуьсуш ду
1816.
Африка
1661—1702
ГӀайре Джеймс
1765—1816
Сенегамби
1787—1961
Сьерра-Леоне
¹
1794—1976
Сейшелан гӀайренаш
1795—1803
Капан колони
1806—1910
Капан колони
1807—1814
Мадейра
1810—1968
Маврики
¹
1810—1965
Чагос
1816—1965
Гамби
²
1834—1839
Сокотра
1843—1910
Наталь
1861—1906
Лагос колони
1868—1966
Басутоленд
(
Лесото
)
1867—1957
Дешийн берд
(
Гана
)¹
1877—1881
Трансвааль Республика
1878—1910
Уолфиш-Бей
1881—1900
Ойл-Риверс протекторат
1882—1922
Мисар султанат
1884—1960
Британин Сомалиленд
1885—1895
Бечуаналенд колони
1885—1966
Бечуаналенд протекторат
(
Ботсвана
)
1887—1897
Зулуленд
1889—1924
Баротселанд
1890—1962
Уганда
¹
1890—1963
Занзибар
1890—1895
Витуленд
1891—1907
Брит. Центран Африка
1895—1920
Брит. Малхбален Африка
1899—1956
Ингалс-Мисран Судан
1900—1914
Къилбаседа Нигери
1900—1914
Къилба Нигери
1900—1910
Оранж хин колони
1900—1910
Трансвааль
1902—1968
Свазиленд
1907—1964
Ньясаленд
(
Малави
)¹
1910—1931
Къилба-Африкин барт
¹
1914—1960
Нигери
¹
1915—1931
Къилба-Малхбузен Африка
³
1916—1956
Британин Тоголенд
³
1922—1961
Британин Камерун
³
1920—1963
Кени
¹
1922—1961
Танганьика
³
1923—1965
Къилба Родези
1924—1964
Къилбаседа Родези
(
Замби
)
1953—1963
Родезин а, Ньясалендан а федераци
1965 дуьйна
ХӀиндин Ӏапказ чуьра Британин мохк
1979—1980
Къилба Родези
(
Зимбабве
)
4
¹ ТӀаьхьа араяьлла ДоттагӀаллин паччахьаллин йукъара, оцу йукъахь декъалла а долуш.
² 1970 ДоттагӀаллин паччахьаллин йукъахь йац, 2013 араяьлла ДоттагӀаллера.
³
Къаьмнийн Лиган мандатаца
.
4
2003 араяьлла ДоттагӀаллера.
Ази
1640—1858
Мадрасан президенталла
1685—1824
Бенкулен
1687—1858
Бомбейн президенталла
1690—1858
Бенгалан президенталла
1702—1705
Пуло-Кондор
1721—1949
ХӀиндин цигара мехкийн олаллаш
1762—1764
Манила а, Кавите а
1786—1826
Пенанг
1789—1796
Йоккха Андаман
1796—1948
Цейлон
(
Шри-Ланка
)¹
1812—1814
Бангка
1812—1824
Белитунг
1819—1826
Сингапур
1820—1971
Бартбаран Оман
(
ОАЭ
)
1820—1971
Бахьрейн
1824—1948
Бирма
²
1826—1946
Стрейтс Сетлментс
²
1839—1963
Аденан колони
1839—1842
ОвхӀан (оккупаци)
1841—1997
Гонконг
²
1841—1946
Саравак паччахьалла
²
1848—1890
Лабуан
1858—1947
Британин ХӀинди
(
ХӀинди
¹,
Пакистан
¹,
Мьянма
,
Бангладеш
)
1858—1872
Андаманан а, Никобаран а гӀайренаш
²
1861—1947
Сикким
1873—1896
Негри-Сембилан
1874—1896
Селангор
1874—1896
Перак
1879—1919
ОвхӀан (протекторат)
1881—1963
Къилбаседа Борнеон протекторат
²
1887—1896
Паханг
1886—1963
Аден протекторат
1887—1965
Мальдивийн гӀайренаш
1888—1984
Бруней
²
1891—1971
Маскат а, Оман а
(
Оман
)
1895—1946
Федераци йина малайн пачхьалкхаш
²
1898—1930
Вэйхай
1899—1961
Кувейт
1904—1948
Джохор
1910—1949
Бутан
1909—1946
Федераци янза малайн пачхьалкхаш
³
1916—1971
Катар
1920—1932
Месопотами
4
1920—1948
Палестина
4
1921—1946
Трансурдане
4
1946—1963
Къилбаседа Борнеон колони
1946—1963
Саравак колони
1946—1963
Сингапур
1946—1948
Малайн Союз
1947—1950
ХӀиндин Союз
1948—1972
Доминион Цейлон
1948—1957
Малайн Федераци
(
Малайзи
)
1962—1967
Къилба Ӏаьрбийчоьнан Федераци
1963—1967
Къилба Ӏаьрбийчоьнан протекторат
¹ ТӀаьхьа араяьлла ДоттагӀаллин паччахьаллин йукъара, оцу йукъахь декъалла а долуш.
² 1941—1945
Японин империн
оккупацехь.
³ 1942—1945
Таиланд
йукъахь.
4
Къаьмнийн Лиган мандатаца
.
Австрали а, Океани а, Антарктика а
1788—1901
Керла Къилба Уэльс
1788—1901
ГӀайре Норфолк
1803—1901
Ван-Дименан мохк
/
Тасмани
1807—1863
Окленд ГӀайре
1824—1980
Керла Гебридаш
¹ (
Вануату
)
1826—1901
Малхбузан Австрали
1829—1832
Суон-Ривер колони
1836—1901
Къилба Австрали
1838 дуьйна
Питкэрн гӀайренаш
1839—1907
Керла Зеланди колони
1841—1933
Викторин мохк
1851—1901
Виктори колони
1857—1955
Кокосийн гӀайренаш (Килинг)
1859—1901
Квинсленд
1874—1970
Фиджи
²
1877—1976
Британин Малхбуза-ТийнаӀапказан мехкаш
1878—1931
Ашмор гӀайренаш
1884—1902
Британин Керла Гвиней
³ (
Папуа — Керла Гвиней
)
1888—1893
Раротонга
1888—1958
Ӏийса пайхамар винчу ден гӀайре
²
1889—1926
Юнион гӀайренаш
1892—1976
Гилбертан а, Эллисан а гӀайренаш
³ (
Кирибати
а,
Тувалу
а
)
1893—1901
Кукан гӀайренийн федераци
1893—1978
Британин Соломонан гӀайренаш
³ (
Соломонан гӀайренаш
)
1900—1970
Тонга
1900—1901
Савидж гӀайре
1901—1942
Австралийн барт
1907—1953
Доминион Керла Зеланди
1908—1962
Къилба Шетландин гӀайренаш
5
1908—1962
Къилба Оркнейн гӀайренаш
5
1908—1962
Грейаман мохк
5
1909—1931
Картье гӀайренаш
1910—1947
Херд гӀайре а, Макдональд гӀайренаш а
1923
Россан бозуш болу мохк
1923—1968
Науру
3,
6
1930—1933
Эндербин мохк
1939—1979
Кантон а, Эндербери а гӀайренаш
³
1962 дуьйна
Британин антарктикан мохк
5
¹ 1906
Францица
цхьаьна лелон мохк
.
² 1987 ДоттагӀаллин паччахьаллех яц, 2006 ДоттагӀаллин йукъара яьхна.
³ 1942—1945
Японин империн
оккупацехь.
4
АЦШ-ца цхьаьна лелайо.
5
1961 мехкан къийсамаш совцийна
Антарктикех болчу бартаца
.
6
Къаьмнийн Лигийн мандатаца
Йоккха Британин, Австралин, Керла Зеландин урхаллехь.
Испискаш йукъахь бац
ШолгӀа дуьненан тӀом боьдучу хенахь
Британин империс оккупаци йина мехкаш .
Категореш
:
Анасизан могӀамаш боцу навигацин кепаш
Навигацин кепаш:Йоккха Британин географи
Навигацин кепаш:Йоккха Британин истори
Навигацин кепаш:Экспансионизм