Чулацаман тӀегӀо

Акведук (эвла)

43°37′30″ къ. ш. 44°25′55″ м. д.HGЯO
Талларе хьожуш
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Эвла
Акведук
гӀебарт.-чергаз. Акуэдук, оьрс. Акведук
43°37′30″ къ. ш. 44°25′55″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх  Росси
Республика ГӀебартойн-Балкхаройчоь
Муниципалан кӀошт Теркан кӀошт
Йуьртан меттиг Керла-Хьамидие
Истори а, географи а
Йиллина 1929 шарахь
Хьалхара цӀерш Кадиев эвла
Центран локхалла 207 м
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 9[1] стаг (2010)
Къаьмнийн хӀоттам гӀебартой
Динан хӀоттам бусалба-суннийш
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 86632
Поштан индексаш 361 212
Автомобилан код 07
Код ОКАТО 83235000002
Код ОКТМО 83635440106
Номер в ГКГН 0146559
Картин тӀехь
Акведук картан тӀехь
Акведук
Акведук картан тӀехь
Акведук

Акведук (оьрс. Акведук) — Российн Федерацин ГӀебартойн-Балкхаройчоьнан Теркан кӀоштара эвла. Муниципалан кхолламан «Йуьртан меттиг Керла-Хьамидие» йукъахь йу.

Акведук эвла лаьтта Теркан кӀоштан малхбален декъехь, Курп эркан аьрру бердаца. Эвлан центр йолчу Керла-Хьамидиен 7 км малхбалехьа ю, кӀоштан центран — Терк гӀалан 55 км къилбаседа-малхбалехьа, Нальчикан 97 км къилбаседа-малхбалехьа. Эвлан малхбалехьа административан доза доьду ГӀебартойн-Балкхаройчоьнан Къилбаседа ХӀирийчоьнца.

Доза ду эвлийн мехкашца: Керла-Хьамидиеца малхбузехь, Хьамидиеца къилбаседа-малхбузехьа Лаха Малгобекца малхбалехь.

Эвла лаьтта Теркан дукъан къилбаседа кӀажошкахь, таьӀна йолчу ГӀебартойн акъарин тӀехь, ломан тӀиера аренашка араболучу республикин мехкаш тӀехь. Эвлан латтан юккъера локхаллаш 207 метр ю хӀордан тӀегӀан тӀиера. Меттиган рельеф ийна ю, таӀна ломан кӀажошкара акъари, къилбехь Теркан дукъан басеш хуьлу.

Эвлан махкара гидрографин маша гайтина Курп эрко, иза чекхдолу эвлан малхбалехула, Малокабардински татоло, эвлан къилбехьахула доьду. Эвлан малхбузехьа лаьтта куьйга даьхна Ӏаьмнаш, цара нисдо хин татолийн охьадахар. Курп эркан атагӀи чӀогӀа хьийзаш а, цуьнан чӀож меттигашкахь 10 метр кӀорга ду. Эркан тогӀи дӀалаьцна хин йисттерачу хьуьнан асано.

Климат тӀуьна барамера йовха аьхкенца а, шийла Ӏаьнца а. Шеран юккъера хӀаваан температура +10,0°С гергга ю, техка юккъерчарна тӀиера +23,0°С июлехь, -2,5°С тӀекхаччалц январехь. Минимум температураш Ӏай наггахь охьайовлу -10°С лаха, аьхка максимум температураш кхочу +35°С. Шеран юккъера йочанийн барам 600 мм гергга бу. Йочанийн коьрта дакъа догӀу апрелера июнь кхаччалц болчу муьрехь. Коьрта мехаш — къилбаседера. Аьхке чекхйолуш йокъаллаш хила тарло, уьш йоьзна ю Каспиййистан аренан мехашца.

Эвла йиллина 1929 шарахь Малокабардински татол доккхуш, Кадиев эвлан меттигехь.

Хин татол кӀорга Курп эркан акъарех чекхдаккха акведукан система йира. Иза бахьнехь керла эвлан цӀе тиллира Акведук аьлла. Ткъа эвла юьхьанца охьахевшинера МКООС (Мало-Кабардинская опытно-оросительная система) татол тӀехь болх бен белхалой.

Бахархойн дукхалла

[бӀаьра нисйан | нисйан]
Бахархойн дукхалла
2002[2]2009[3]2010[1]
30309

Кхузахь климат барамехь континенталан йу, аьхка йовха хуьлу, ткъа Ӏа барамехь-шийла хуьлу. Шеран уггаре а бовха бутт бу — июль (мангалан), уггаре а шийла — январь (кхолламан).

Сахьтан аса

[бӀаьра нисйан | нисйан]

Кхузахь сахьт Москохца нийса лелаш ду. Сахьтан аса йу UTC+3.

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан | нисйан]