Арик (эвла)

Арик
	Эвла
Арик
	гӀебарт.-чергаз. Борыкъуей, оьрс. Арик
	43°34′48″ къ. ш. 44°07′17″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх	Росси
Республика	ГӀебартойн-Балкхаройчоь
Муниципалан кӀошт	Теркан кӀошт
Йуьртан меттиг	Арик
Корта	Таучев Амурбек Лалушкович
Истори а, географи а
Йиллина	1839 шарахь
Хьалхара цӀерш	1920 шо кхачале Бороково (Борыкъуей)
Центран локхалла	233 м
Сахьтан аса	UTC+3
Бахархой
Бахархой	↗2768 стаг (2010)
Къаьмнийн хӀоттам	гӀебартой
Динан хӀоттам	бусалбанаш-суннийш
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код	+7 86632
Поштан индекс	361 218
Автомобилан код	07
Код ОКАТО	83 235 000 003
Код ОКТМО	83635405101
Картин тӀехь

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа Арик.

Арик (гӀебарт.-чергаз. Борыкъуей, оьрс. Арик) — Российн Федерацин ГӀебартойн-Балкхаройчоьнан Теркан кӀоштара эвла. Муниципалан «Йуьртан меттиг Арик» кхолламан административан йукъ.

Географи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвла лаьтта Теркан кӀоштан малхбуза декъехь, Теркан аьтту берда тӀехь. 11 км къилбаседехьа ю кӀоштан йукъ йолчу Терк гӀалан, Нальчик гӀалан 65 км малхбалехьа ю.

Дозанаш ду: Джулатца къилбаседехь, Куянца къилбаседа-малхбалехь, Лаха Акбашца къилба-малхбалехь, Теркца къилбехахь, Псынашхоца къилба-малхбузехь. Малхбузехь, Теркан дехьа берда тӀехь лаьтта Котляревски гӀала а, Майски гӀала а.

Эвла лаьтта таьӀна йолчу ГӀебартойн акъарин тӀехь, Арикан дукъан малхбуза кӀажошкахь, республикин ломан кӀажошкара аренан зоне волучохь. Элан юккъера локхаллаш хӀордан тӀегӀанера 233 метр ю. Меттиган рельеф, коьртаниг таьӀна тулгӀен кепара акъари ю, малхбалехь цӀеххьана айало Арикан дукъан басеш.

Гидрографин маша гойту Терк эрко. Цул сов эвлахь даьккхина хи дилларан татол. Иштта эвлан малхбален йисташкахула чекхдолу Тамбовн татол, малхбузан йисташкахула Акбашан татол. Эвлан юккъехула чекхйолу татол дина Куян эркан тогӀе. Иштта ю хиоьцийлаш, куьйга даьхна Ӏаьмнаш а, татолийн хин барам лелорхьама.

Климат бараме тӀуьна. Аьхке йовха. ХӀаваан температуран юккъера барам июлехь - +23,0°С гергга. Август болалуш абсолютан гайтам кхочу +35°С. Ӏа кӀеда, дахло кхаа батте, сих-сиха йовхонаш а йогӀуш. Температуран минимумаш наггахь охьайовлу −10°С. Январан юккъера температура хуьлу -2,5°С. ХӀаваан юккъера температура ерриг лаьрчи +10,5°С. Шеран йочанийн юккъера барам 630 мм гергга бу. Июлехь а, августехь а дукха хьолахь йокъаллаш хуьлу, уьш йогӀу йовха, екъа хӀаваан массашца Каспиййистан аренашкара.

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвла кхоьллина 1839 шарахь гӀебартойн элийн тайпано АнзоровгӀара, уьш кхелхина шайн нахаца Теркан аьрру берда тӀиера аьтту берда тӀе, оьрсийн тӀеман чӀагӀо «Пришибски» (хӀинца Майски гӀала) гӀало махкара арататтар бахьнехь. Дехьавала дагадеаниг вара эла Анзоров Бороко Кульчукович. ГӀебартойн Ӏадаташца керла эвлан цуьнан цӀе тиллира — Бороково (Бэрыкъуей).