Тандыр Хьокхам

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Тандыр хьокхам
Цийчуьра Кашгарех ботту Тандыр хьокхам
Цийчуьра Кашгарех ботту Тандыр хьокхам
Авторалла
Пачхьалкх
Компоненташ
Коьрта
Медиафайлаш Викилармехь Тандыр хьокхам

«Тандыр хьокхам» - «тандыр» олу поппаран печахь дотту бепиг.[1]

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Тандыр чохь хьокхамаш дотту пхи эзар шо гергга хан йу. Поппаран печах йисинарш, цунна тӀаьхь дина даар гойтуш схьааьхкира ХӀиндан тогӀенера Калибанганехь,[2] хӀинцалерачу ОвхӀанехь, Пакистанехь, къилбаседа-малхбузан ХӀиндехь, Иранехь, Йуккъерачу Азехь.[3]

«Тандыр» санскритийн литературехь хьахийна «канду» аьлла, цунна чохь тандур якъийна кхаьрзина кухни юьйцу «канду паква» (тандыр чохь кхаьрзина кӀа, жижиг, кхин а) аьлла. КӀоран тӀехь кхарзарх а олура «ангара паква».[4]

Тандыр печаш йуккъерачу хӀиндин хӀусмехь йаьржина йац, хӀунда аьлча уьш яр а, хӀиттор а, лелор а механ йеза йу.[5] Authentic tandoori cuisine in urban areas can often be found in specialty restaurants.[3] Амма ХӀиндин йуьртан кӀошташкахь, масала Пенджабехь, тандыр печ йукъара йу ерриг йукъараллин а. Зударий оьхура тандыр йолчу шайн дама а, жижиг а дахьаш, бепиг дан а, жижиг кхарза а, лулахошца, доттагӀашца вовшахкхета, къамелаш деш шайн юург йаллалц.[6] ГӀалагашкара бахархоша хьалха цхьаьна заманахь лелийна и социалан гӀуллакх, амма бизнес йоккха хуьлуш а, коммерции йаьржаш а оцу областашкахь йукъара печаш наггахь бен ца йисина. КӀезиг ца хуьлу шайн юург меттигерачу тандыре йохьурш а, цигахь лахарчу мехах иза кечъян.[3]

ГӀалан кӀошташкахь тандыраш ца кхочу, Къилба Азин гӀаланашкара араваьлча муххале а, адамаша дина оригиналан хьесапаш, цаьрца таро хуьлу юург кечъян духовка йоцуш. Церан альтернативаш йу дечиган кӀоран я дечиган печ я гриль, иштта юург кӀуран хаза хьожа йолуш хуьлу.[3]

Сорташ[нисйе бӀаьра | нисйе]

Йуккъера Ази а, Къилба Европа а[нисйе бӀаьра | нисйе]

Йуккъера Азехь олу тандыр-нан (кхазакхийн / гӀиргӀазойн меттанашкахь, тандир-нон узбекийн маттахь (уйг. تونۇر نان, тадж. нони танури).

Туркойчохь а, Азербайджанехь а тандыр чохь до бепигах олу təndir çörəyi (Азербайджанийн маттахь) я tandır ekmeği (Туркойн маттахь).

Гуьржийчох а, Эрмалойчохь а ламастан тандырах олу «тон» (гуьрж. თონე) а, тӀонир (эрм. թոնիր) а, ткъа тон чохь деттина бепигах олу «тонис пури» (гуьрж. თონის პური я тӀонир хӀач эрм. թոնիր հաց). Каноэ кепара шоти (гуьрж. შოთი) иза ша кепара «тонис пури» ду. Лаваш (эрм. լավաշ, гуьрж. ლავაში) оцу регионехь дуу теза сортан бепиг ду.

Къилба Ази[нисйе бӀаьра | нисйе]

ХӀиндин субконтинентехь тандыр башха йаьржина регионашкахь Хайбер-Пахтунхва, Гуджарат, Джамму а, Кашмир а, Раджастхан, Пенджаб, цигахь бепиг '[наан]]' дотту поппаран печашна тандырашна чохь, уьш йагайо дечигца я дечиган кӀоранца. И бепиг («наанаш») девза «тандури наан» цӀарца (гудж. તંદૂરી નાન, хӀинди तंदूरी नान).[7]

Тандур роти леладо Къилба Азин мехкашкахь, масала, Пакистанехь а, ХӀиндехь[8] а. И бепиг дуьллу хьалха ресторанашкахь, хӀотелашкахь, белхан столовешкахь, цӀахь. Иза марзлуш ду Азехь, Къилбаседа Америкехь (Карибан бассейнал арахьа), Европехь, кхуза мухажираш кхалхарна Британин колонизаци йоьдучу хенахь.[9]

Малхбуза Ази[нисйе бӀаьра | нисйе]

Бахьрайнехь "Хубз Таннур" хьокхам бар

Иранехь тандур хьокхамах нан-йаттанури (гӀаж. نان تنوری‎) олу. Варианташ хуьлу нан-ябарбари (гӀаж. نان بربری), тафтун (تافتون), рамалийш (شیرمال‎).

Ӏаьрбийн тандыр хьокхаман цӀе - «хубзал-танур» йу Ӏаьр. خبز التنور‎‎). Цхьацца меттигашкахь, и чӀогӀа даьржинчехь, масала, Ӏиракъехь, цунах танур тӀе а ца тухуш «хубз» (бепиг) олу.[10]

Карибан регион[нисйе бӀаьра | нисйе]

Тандыр хьокхам каро тарло Карибан мехкашкахь, масала, Ямайкехь а, Тринидад а, Тобаго а пачхьалкхехь а.[11][12]

Физикин-химин хӀоттам[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хьожа, кеп, бос, барам, йукъара текстура – йукъара амалш йу тандыр хьокхам бечара лелош.[9] The texture and quality of tandoor bread are determined by the percentage of wheat protein, the number of essential amino acids and type of flour present in the bread.[13][14] Тайп-тайпана талламаш гайтина, даман химин а, биохимин а хӀоттамо Ӏаткъам бо деман кхечу ингредиенташца йолчу йукъаметтиган таронан тандыр чохь.[9][13]

Бепиг даттаран процессо таро ло алсама ца телхаш лаьтта, уггаре кӀезиг могашаллин кхераме йолу полициклан хьожа йогӀу углеводородаш йолуш, мерза хьокхам бан.[15] Тандыр хьокхаман оптималан сенсоран а, химин а цхьаьнаэшараллин, хин барам хила беза 720 миллилитр цхьа кийла дамана, белокийн концентраци лаьтта 10,3 - 11,5% диапазонехь, цунах туху 1,2 - 1,6% туьха, ткъа бепиг дотту хлеб 330 - 450 ; & deg; температуран диапазонехь.[8]

Галлерей[нисйе бӀаьра | нисйе]

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. http://kabobcentral.com/tandoorbpage.html
    - Archived copy. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 6 январь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2008 шеран 21 декабрехь
  2. Sanghvi, Vir. Rude Food: The Collected Food Writings of Vir Sanghvi. — Penguin Books India, 2004. — ISBN 9780143031390.
    - Lawler, Andrew The Mystery of Curry (2013 шеран 30 январь).
    - Ritu, Grishm Virasat.
    - Bhuyan, Avantika How archaeologists across the country are unearthing the food of ancestors to shed light on the evolution of eating (2017 шеран 9 апрель).
  3. 1 2 3 4 Chandra, Smita. Indian Grill: The Art of Tandoori Cooking. — Manhattan : The Ecco Press, 1999. — ISBN 978-0880016872.
  4. Monier-Williams, Monier. A Sanskrit-English Dictionary: ...with Special Reference to Greek, Latin, Gothic, German, Anglo-saxon.... — Clarendon, 1872.
  5. Jaffrey, Madhur. An Invitation to Indian Cooking. — New York City : Knopf, 2011. — ISBN 978-0375712111.
  6. Malhi, Manju. India with Passion: Modern Regional Home Food. — Northampton : Interlink Pub Group Inc, 2005. — ISBN 978-1566566094.
  7. Cavendish, Marshall. Peoples of Western Asia. — Marshall Cavendish Corporation, 2007. — P. 336. — ISBN 978-0761476771.
  8. 1 2 Gocmen, D.; Inkaya, A.N.; Aydin, E. (2009). "Flat Breads" (PDF). Bulgarian Journal of Agricultural Science. 15: 298—306.
  9. 1 2 3 Saxena, Dharmesh C.; Salimath, Paramahans V.; Rao, Punaroor Haridas (2000). "Indian wheat cultivars: their carbohydrate profile and its relation to tandoori roti quality". Food Chemistry. 68 (2): 185—190. doi:10.1016/S0308-8146(99)00174-0.
  10. Doug Smith. Iraqi bakeries make dough while they can. Los Angeles Times (2007 шеран 1 декабрь). ТӀекхочу дата: 2011 шеран 15 март.
  11. http://diekmannsfinest.com/quick-garlic-naan/ Архивйина 2019-07-15 — Wayback Machine
  12. https://www.barbadostoday.bb/2017/09/02/food-in-true-trini-style/ Архивйина 2019-07-22 — Wayback Machine
  13. 1 2 Galali, Yaseen (2014). "Quality and Shelf-life of Pita and Tandoor Breads Supplemented with Three Novel Functional Ingredients". Plymouth University – via Pearl.
  14. Hasmi, Irfan A. Wheat and flour properties affecting tandoori bread quality. vuir.vu.edu.au (1996). ТӀекхочу дата: 2018 шеран 6 март.
  15. Chawda, Shruti; Tarafdar, Abhrajyoti; Sinha, Alok; Mishra, Brijesh Kumar (2017). "Profiling and Health Risk Assessment of PAHs Content in Tandoori and Tawa Bread from India". Polycyclic Aromatic Compounds: 1—12. doi:10.1080/10406638.2017.1349679.