15 август
| Август | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2023 шо | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15 август — шеран 227-ра де (228-ра високосан шерашкахь) Григорийн рузманца. Шо чекхдала дисина 138 де.
1582 шеран 15 октябрь кхачале — 15 август юлианан рузманца, 1582 шеран 15 октябрера дуьйна — 15 август кхаччалц григорийн рузманца.
XX а, XXI а бӀешераш догӀу 2 августехь юлианан рузманца[1].
Ӏиданаш а, иэсан денош а[нисйе бӀаьра | нисйе]
Хьажа кхин а: Категори:15 августан Ӏиданаш
Къаьмнийн[нисйе бӀаьра | нисйе]
Мисар — en.
ХӀинди — Маршонан де.
Канада, Керла Шотланди — en.
Республика Конго — Маршонан де.
Панама — Панама-Вьехо де.
Польша — Полякийн эскаран Ӏида.
Корейн Халкъан-Демократин Республика, 
Къилба Корей — Маршонан де.
Говзаллин[нисйе бӀаьра | нисйе]
Росси
- Археологан де
- Авиайархойн де[2]
Динан[нисйе бӀаьра | нисйе]
Эрмалойн асхьабийн килс:
- Католикин килс:
Православи:[3][4]
- Константинополера Къудс-ГӀала архидиаконан (428 шо гергга), Стефан Ӏазапхочун даьӀахкаш дӀайахьар, нийса болу Никодиман, Гамалиилан, цуьнан кӀентан Авиван даьӀахкаш карор;
- беркате Василийн, жӀаран дуьхьа миска лелла, Москохан Ӏаламаташ дечу беркате иэсо;
- шех тера стаг воцучу Василий Спасо-Кубенскин (Каменскин) (XVбӀ.) иэсан;
- сийлахь Ӏазапхочун Руман папин Стефан I-чун а, цуьнца хиллачеран а иэсан (257);
- шех тера стаг воцучу Платонан (Колеговн), иеромонахан иэсан (1937);
- Ачаиран Марйаман жӀаран сийнна даздарш (XXI бӀ.).
.svg){kind=small}
Бина денош[нисйе бӀаьра | нисйе]
Православин (керлачу хатӀца)[5]:
- божарийн:
- Авив — Авиван Къудс-ГӀалин (законийн хьехархочун Гамалиилан кӀант) даьӀахкаш карор.
- Бон — Ӏазапхо Бон.
- Василий — Ӏазапхо Василий, Василий ББеркате, шех тера цхьа воцу Василий Каменски (Спасо-Кубенски).
- Гамалиил — Гамалиил (йахӀудийн законийн хьехархо) (даьӀахкаш карор).
- Гонорат — Ӏазапхо Гонорат.
- Екзуперанций — Ӏазапхо Екзуперанций.
- Иоанн (Иван) — Ӏазапхо Иоанн.
- Калюмниоз — Ӏазапхо Калюмниоз.
- Кастел — Ӏазапхо Кастел.
- Кирилл (Кирил) — Ӏазапхо Кирилл.
- Мавр — Ӏазапхо Маввина
- Немезий — сийлахьӀазапхо Немезий.
- Никодим — Никодим (Ӏийса пайхамаран
къайлаха мурд) (даьӀахкаш йу). - Олимпий (Олимп), Олимпан — Ӏазапхо Олимпий.
- Платон — сийлахьӀазапхо Платон (Колегов).
- Примитиво — Ӏазапхо Примитиво.
- Роман — Роман.
- Симфоний — Ӏазапхо Симфоний.
- Стефан (Степан) — дуьххьараӀазапхо Стефан (даьӀахкаш дӀакхалхор), сийлахьӀазапхо Стефан I (руман папа).
- Тарасий (цӀе) — Тарасий.
- Теодол — Ӏазапхо Теодол.
- Тертуллин — Ӏазапхо Тертуллин.
- Фавст (Фауст) — Ӏазапхо Фавст.
- Феодор (Фёдор) — Ӏазапхо Феодовина
- Фока (Фокей, Фокан, Фок) — Ӏазапхо Фока.
- Зударийн:
Хиламаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
Оцу динахь бинарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Байсултанов, Султан Магомедович (1947 шеран 15 август — 2012 шеран 23 июль) — Казахстанехь Ӏийна нохчийн операн эшархо, Казахстанан а, Нохч-ГӀалгӀайн АССР а Халкъан артист.
- Бисултанов, Адлан Делимбекович (1989 шеран 15 август) — нохчийн самбист а дзюдоист а, Российн самбон чемпионатан совгӀатхо, Российн самбон абсолютный чемпион, самбон Европин чемпион, дзюдон Российн а, Европин а бронзан совгӀатхо;
- Зубайраев, Успан Абусаидович (1958 шеран 15 август) — нохчийн актёр а, режиссёр а, «Серло» цӀе йолу Нохчийн пачхьалкхан кегирхойн театран коьрта режиссёр, Нохчийн Республикин Халкъан артист;
- Наполеон I (1769 шеран 15 август — 1821 шеран 5 май) — Францин император, таханлера Францин бухбиллина сийлахь воккху французийн баьчча а, пачхьалкхан гӀуллакххо а.
Белла[нисйе бӀаьра | нисйе]
Хьажа кхин а: Категори:Белларш 15 августехь
XX бӀешо[нисйе бӀаьра | нисйе]
- 1907 — Йоахим Йозеф (вина 1831), австрин Ӏад хьокху пондарча а, композитор а
- 1908 — Трапп Юлий (вина 1814), российн фармацевт а, фармаколог а, академик.
- 1915 — Варламов Константин (вина 1848), оьрсийн актёр, Императоран театрийн хьакъ долу артист.
- 1926 — Буренин Виктор (вина 1841), оьрсийн театран а, литературин а йемалча, поэт, публицист, фельетонист.
- 1935
- кхелхина Пост Уайли (вина 1898), 1931 шеран июлехь дуьххьара дуьненна гуо тесна америкин пилот.
- Роджерс Уилл (вина 1879), америкин забарча а, киноактёр а, журналист, бежӀу.
- Синьяк Поль (вина 1863), французийн исбаьхьалча-неоимпрессионист.
- 1936 — Деледда Грация (йина 1871), италихойн йаздархо, Нобелан совгӀатан лауреат (1926).
- 1938 — Ромео Никола (вина 1876), италихойн инженер а, хьуьнарча а, Alfa Romeo автомобилаш арахецархо.
- 1951 — Шнабель Артур (вина 1882), полякийн пианист, хьехархо, композитор
- 1953 — Прандтль Людвиг (вина 1875), немцойн Ӏилманча, аэродинамикин турба йинарг.
- 1961 — Обухова Надежда (йина 1886), оперин йишлакхархо (меццо-сопрано), ССРС халкъан артист.
- 1962 — кхелхина Лэй Фэн (вина 1940), цийчоьнан революционер.
- 1963 — Иванов Всеволод (вина 1895), советийн йаздархо, драматург, журналист, тӀеман корреспондент.
- 1965 — Абанькин Павел (вина 1902), советийн тӀеман-хӀордан гӀуллакххо, адмирал.
- 1966 — Кепура Ян (вина 1902), полякийн оперин а, камеран а йишлакхархо.
- 1967 — Магрит Рене (вина 1898), бельгин исбаьхьалча-сюрреалист.
- 1971 — Пол Лукас (вина1894), мажарийн а,америкин а актёр, «Оскар» а, «Дешин глобус» а совгӀатийн лауреат.
- 1975 — вийна Рахьман Муджибур (вина 1920), Бангладешан премьер-министр (1972—1975), цул тӀаьхьа президент (1975 шарахь).
- 1978 — Тюленев Иван (вина 1892), эскаран инарла, Советийн Союзан Турпалхо.
- 1981 — Барр Альфред (вина 1902), америкин говзаллин историк, Нью-Йоркера Нью-Йоркан хӀокху заманан говзаллин музей хӀокху заманан говзаллин музейн хьалхара директор.
- 1982
- Мэллой Норм (вина 1905), канадин хоккеист, олимпийн чемпион (1932).
- Теорелль Аксель (вина 1903), шведийн биохимик, Нобелан совгӀатан лауреат (1955).
- 1986 — Лукинский Иван (вина 1906), советийн кинорежиссёр, ССРС халкъан артист.
- 1987 — Бурханов Шукур (вина 1910), узбекийн театран а, кинон а актёр, ССРС халкъан артист.
- 1990 — Цой Виктор (вина 1962), советийн поэт а, музыкахо а, эшарийн автор, «Кино» рок-тобанан лидер а, вокалист а.
- 1994 — Андерсон Пол (вина 1932), америкин йезаатлетикахо, дуьненан чемпион (1955), олимпийн чемпион (1956).
XXI бӀешо[нисйе бӀаьра | нисйе]
- 2005 — Панченко Николай (вина 1924), советийн а, российн а поэт, журналист, редактор.
- 2006 — Русаков Светозар (вина 1923), советийн а, российн а исбаьхьалча-мультипликатор, поштан открыткийн исбаьхьалча.
- 2008 — Векслер Джерри (вина 1917), америкин музыкин продюсер, грамзаписан Atlantic Records фирмин куьйгалхо
- 2012 — Гаррисон Гарри (вина 1925), америкин йаздархо-фантаст.
- 2013 — Мрожек Славомир (вина 1930), полякийн йаздархо-прозаик, драматург, эссехо.
- 2021 — Мюллер Гердт (вина 1945), малхбузегерманийн футболист, дуьненан а, Европин а чемпион, кхузза Европин чемпионийн кад баьккхинарг.
Хьажа кхин а[нисйе бӀаьра | нисйе]
|
15 август Викиларма чохь |
|---|---|
|
15 август Викикерланаш чохь |
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ XX а, XXI бӀешерашкахь григорийн рузма хьалха йу юлиананчул 13 де-буьйса. Кхечу бӀешерашна григорийн а, юлианан а терхьаш кхин ду; нийса дехьадаккхархьама лело мега башха терхьийн конвертер.
- ↑ День авиастроителя отмечается в 2020 году 15 августа - Праздники России(ТӀе цакхочу хьажорг — истори).
- ↑ Старый стиль, 2 августа, Новый стиль 15 августа, понедельник Архивйина 2016-08-08 — Wayback Machine // Православный церковный календарь
- ↑ 15 августа 2016 года // Православие и мир, православный календарь, 2016 г.
- ↑ Месяцеслов + Православный Церковный календарь. days.pravoslavie.ru. Теллина 2009 шеран 17 августехь.