Шакшука

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
ЯлгӀун чохь охьадиллина шакшука

Шакшу́ка (Ӏаьр. شكشوكة‎‎; ӏебар. שקשוקה‎) — Израилан, дукхаха болчу Ӏаьрбийн мехкийн, Азербайджанан кухнешкара (азерб. Pomidor yumurta)[1][2] помидорийн берам чохь каьрзина, кӀуон бурч, хох, чамбийриш тоьхна хӀоьэх дина даар[3],

Юу мартан[4] бепигца йа питаца[5].

Дааран даймохк лору Тунис[6], израилан кухне кхаьчна МагӀрибан мехкашкара (МагӀриб, Алжазаир, Ливи, Тунис, Мавритани) бевллачу жуьгташца. Сихха шакшука дӀатаръелира фалафелаца а, хумусца а цхьаьна могӀаре хӀоьттина къоман даар хилла[7].

Шакшукан хоьаш доцу бухах матбуха[8] олу.

Шакшука дукха агӀонаш болу, ша кепара даар ду. Цхьаццама олу иза чӀогӀа хала ду кечдан, кхечара — цул атта даар дагадогӀийла а йац, нагахь тӀехула йоьхьийн цастар диллина даьттанца бепиг дацахь. Кхин а шортта вариацеш ю шакшукан, тайп-тайпана нехчанашца, хасстоьмашца, йоьхьашца, кхин дӀа а.

Хила ма-деззара рецепт юкъадогӀу: хӀоьаш, бецан даьтта йа зайтдаьтта, помидораш, кигара цестина хох, мерза бурч (бес-бесара хилча дика хуьлу), мерза чилин берам, кӀалд, чам-буц йа кинза, туьха, бурч, мерза паприка чомехь.

Этимологи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Дош шакшука (Ӏаьр. شَكْشُوكَةٌ‎‎) Ӏаьрбийн иэдарийн сленгера ду (алсама Тунисан Ӏаьрбийн маттахь)[9][10][11][12] Дош даьлла Ӏаьрбийн меттан хандешах шакках (شك), цуьнан маьӀна «цхьаьна Ӏан, цхьаьна гулдала» хуьлу.[13]

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Цхьаьна стагана лерина шакшука
Туниса шакшука охьадуьллу ялгӀун чохь

Томатийн рагу яьржина яра Яманехь, Хункар-мехкан Мисрахь, Шемахь, Балканашкахь, МагӀрибехь. МагӀрибехь оцу даарх олура шакшоукаш. Хункаран даар şakşuka (шакшука) юьхьанца аьхьна жижигца йа доӀахца кхехкийна хасстоьмех дина даар дара. Йовха мерза помидор а, чили а тӀетоьхна гуттара тӀаьхьа, Америке кхаьчначул тӀаьхьа. Хункаран МагӀрибехь жуьгташа гӀуллакх дора парвен вегетарианаллин вариантан, кхин а тунисан жуьгтий гӀарабевлла бара хӀоьийн шакшукан чоман верси цара ярна.

Билггала даар схьадалар къовсамехь ду. Жуьгтийн хроникца, дааран цхьаболчу историкаша лору, даар Испане а, Гергара Малхбузе а Хункаран туркойчуьра даьржина хилар.

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. Lua гӀалат: expandTemplate: template "ref-en-us" does not exist.
  2. AzerbaycanMetbexi. Pomidor Yumurta (2014 шеран 16 август). ТӀекхочу дата: 2018 шеран 16 март.
  3. Claudia Roden, The new book of Middle Eastern food, p. 168
  4. В поисках Рая: Израиль(ТӀе цакхочу хьажорг) (с 11 мин.)
  5. Популярные в Израиле блюда маджадра и шакшука. izrail.pro (2013 шеран 26 май). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 26 май. Кху чуьра архивйина оригиналан 2013 шеран 23 августехь
  6. International Inner Wheel Sfax, Nos recettes de tous les jours et jours de fêtes, p115
  7. Шакшука Архивйина 2017-08-21 — Wayback Machine // «Красная Нить» … Путеводитель по Израилю
  8. Шакшука. Пьяный повар: Записная книжка рецептов и немного о личном. ТӀекхочу дата: 2013 шеран 28 май. Кху чуьра архивйина оригиналан 2013 шеран 2 мартехь
  9. Ellis, Robin. Mediterranean Cooking for Diabetics: Delicious Dishes to Control or Avoid Diabetes : [англ.]. — Little, Brown Book Group, 2016-03-03. — ISBN 9781472136381.
  10. Planet, Lonely. The World's Best Superfoods : [англ.]. — Lonely Planet, 2017-03-01. — ISBN 9781787010369.
  11. Bilderback, Leslie. Mug Meals: More Than 100 No-Fuss Ways to Make a Delicious Microwave Meal in Minutes : [англ.]. — St. Martin's Press, 2015-09-01. — ISBN 9781466875210.
  12. Jakob, Ben. "How Shakshuka,, Took the World By Storm". Culture Trip. Архивировано из оригинала 2017 ш. 16 ноябрехь. Дата обращения: 2017 ш. 15 ноябрехь.
  13. Team, Almaany Translation and Meaning of Shakshouka In Arabic, English-Arabic Dictionary of  terms Page 1 (Ӏаьр.). www.almaany.com. ТӀекхочу дата: 2018 шеран 1 июнь.