ПхоьалгӀа канал (Росси)

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
ПхоьалгӀа канал
Логотип 2008 шеран 10 июлехь дуьйна
Пачхьалкх ССРС байракх/ ССРС (1938—1991)
Байракх Российн (1991—1993)/ Росси (1991 шарахь дуьйна)
Болх баран зона ССРС байракх/ ССРС
Байракх Российн (1991—1993)/ Росси
Болх баран хан Ца хеддаш дийнахь-бусий
Къамел даран мотт Оьрсийн
Штаб-квартира Ленинград, Академик Павловн ур., 13а (1938—1961)
Петарбух, Чапыгинан ур., цӀ. 6 (1961 шарахь дуьйна)
Суьртийн формат 16:9 (SDTV)
Телеканалан тематика Йукъара (1938—2017)
Исбаьхьаллин фильмаш
российн сериалаш
йукъараллин передачаш (2017 шарахь дуьйна)
Схьайиллина хан 1938 шеран 7 июлехь
Лицензи ТВ № 30730 2021 шеран 3 августера[1]
Аудиторийн дакъа 6,1% (2021 шо, аудитори «Росси, Дерриг 4+»[2])
Кхоьллинарг Ленинградан областан радиотрансляцин а, радиокъамелдаран а комитет
Йерг Къоман Медиа тоба, Петарбухан правительство[d]
Куьйгалхой Соловьёв Аркадий — директорийн кхеташонан председатель
Тюлин Владимир — МИЦ «Хаамаш» инарлин директор
Гергара каналаш Молдавин байракх ITV Moldova
Российн байракх Хьалхара канал
Российн байракх РЕН ТВ
Российн байракх IZ.RU
Петарбух 78
Российн байракх ПхоьалгӀа канал International
Телеканалан аз Быков Михаил (1970-гӀа шерашкара 2002 шо кхаччалц)[3]
Гати Юрий (1990-гӀа шераш)
Концевич Станислав (2002—2004)
Виноградов Антон (2004 шарахь дуьйна)[4]
Зайцев Андрей
Слоган «Гуттаренна хьоьца» (2004—2007)
«Дуьйцу, гойту Петарбухо», «Дуьйцу, гойту махко» (2007—2008)
«Хьажа ПхоьалгӀа» (2010—2011)
«ПхоьалгӀа. Къасторан билгало» (2011—2018)
«ПхоьалгӀа. Хьомениг» (2015 шарахь дуьйна)
«ПхоьалгӀа.Мехкан хӀора телевизион чохь» (2018)
«ПхоьалгӀа. Коьртачу ролашкахь» (2018 шарахь дуьйна)
Сайт 5-tv.ru
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

«ПхоьалгӀа канал»российн федералан телеканал. Гойту дийнахь-бусий Петарбухера.

1997 шеран 31 октябрь кхаччалц хаамаш бора Россий Европин декъан, Уралан, Малхбуза Сибрехан гӀаланашна а, кхин а Российн дозанашца йолу Кхазакхстанан, Белоруссин, Балтий мехкашкара областашна. 1997 шарахь ПТРК «Петарбух — ПхоьалгӀа каналан» федералан машанаш Б. Н. Ельцинан № 919 омарца дӀайелира кхуллучу «Оьздангалла» телеканалана. 1997 шеран 1 ноябрехь дуьйна «ПхоьалгӀа каналана» ца дитира Петарбухан а, Ленинградан областан а хаамаш бан лестам бен[5].

2006 шеран 1 октябрехь дуьйна телеканало меттахӀоттийра кхоман йукъара хаамийн бакъо. ХӀинца, Петарбух а, Ленинградан область а йоцуш, лицензеш йу Российн 83 регионехь[6], входит в Российн терхьийн телевизионан хьалхара мультиплекс.

2008 шеран 20 декабрехь «ПхоьалгӀа канал» болх бан доладелла дийнахь-бусий ца соццуш[7][8].

2019 шо кхачале Петарбухан а, Ленинградан областан а кабелан машанашкахь «ПхоьалгӀа каналан» лестамашкахь 7:00 тӀера 8:00 а, 18:30 тӀера 19:30 а хенан йукъаметтигашкахь (2016 шо кхаччалц) болх бора ЛОТ телеканало (Ленинградан областан телекомпани), цунах тахана олу Лен ТВ 24[9].

2018 шеран 2 апрелехь дӀайиллина телеканалан дуьненайукъара версии — «ПхоьалгӀа канал International».

ХӀинца телеканалан эфиран доккхаха долу хенан дакъа дӀалоцу дуккхасерийн фильмаша (царна йукъахь оригиналан йерш а) а, йуха гойту цхьайолу сериалаша а, ткъа кӀезиг долу декъехь — керланаш, исбаьхьаллин фильмаш, шеш хӀитто программаш а[10].

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Зиеделла Ленинградан радиоцентр (1933—1952)[нисйе бӀаьра | нисйе]

1933 шеран 31 мартехь кхоьллира белхалойн, ахархойн, цӀен эскархойн депутатийн Ленинградан областан кхочушдаран комитетан радиофикацин а, радиохаамийн а комитет (Ленинградан радиокомитет)[11].

1936 шарахь Ленинградан радиокомитето йукъахийцира телевизионан хаамаш 240 могӀанан стандартехь[12]; москохачух къаьсташ (цигахь лелабора RCA гӀирс 343 могӀанан стандартехь[13]) лелабора даймехкан гӀирс[14]. 1938 шеран 1 апрелехь Ленинградан областан радиотрансляцин а, радиохаамийн а комитетан гуран чохь кхоьллира Зиеделла ленинградан телевизионан центр (ЗЛТЦ)[15]. 1938 шеран 7 июлехь эфире йелира дуьххьарлера хӀотторан передача, ткъа 1 сентябрехь дуьйна йуьйлайелира рожера передачаш[16]. Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀом болабаларца а, цул тӀаьхьа Ленинград дӀакъовларца а телевизион ОЛТЦ сацийра, Ленинградан радиокомитетан йукъахь болх дӀабаьхьира йеккъа радиостанци.

1949 шарахь Ленинградан радиокомитетан цӀе хийцира Ленинградан гӀалин къинхьегамхойн депутатийн Кхочушдаран комитетан Радиохаамийн комитет (Ленинградан радиокомитет) аьлла. 1949 шеран 1 майхь ССРС дуьххьара Ленинградехь гайтира ГӀалин майданера телевизионан репортаж[17]. 1949 шеран 17 июлехь ОЛТЦ йукъара арадаьккхира Ленинградан телехаамийн дакъа, ткъа ОЛТЦ тӀехь дисира технике болхбайтар[15].

Ленинградан телевизионан студи (1952—1960)[нисйе бӀаьра | нисйе]

1952 шеран 26 январехь кхоьллина Ленинградан телевизионан студи. 1953 шарахь Ленинградан радиокомитетехь хийцамаш бира, цунах Ленинградан къинхьегамхойн депутатийн кхеташонан Кхочушдаран комитетан Оьздангаллин урхаллин Радиохаамийн Дакъа дира (Ленинградан радиодакъа)[18], амма 1957 шарахь иза арадаьккхира Ленинградан оьздангаллин урхаллера, цунах йира Ленинградан къинхьегамхойн халкъан депутатийн областан кхеташонан а, Ленинградан гӀалин халкъан депутатийн а Кхочушдаран комитетан Радиохаамийн а, телевизионан а комитет (Лентелерадио). 1957 шеран 1 сентябрехь араделира Ленинградан телевизионан «ТӀаьххьара хаамийн» хьалхара арахецар. Йуьхьанца передача арайолура оршот а, кхаара а, пӀераска а деношкахь. 1959 шеран 7 майхь дуьйна арахецар хӀора дийнахь хилира, 8—10 минотехь передаш чекхйовлале хьалха[19].

Ленинградан телевизион (1960—1991)[нисйе бӀаьра | нисйе]

Петарбухан телебӀов
Чапыгинан урамера Петарбухан телевизионан техникин центр
Петарбухан телевизионан техникин центр, чуволлучехь оьллина

1961 шарахь Чапыгинан урамера, 6-гӀа цӀенна чуьра Ленинградан телецентран йелира керла аппаратан-студин комплекс. 1962 шарахь Чапыгинан урамера ТТЦ кхаа студехь хӀоттийра бесара телевизионан дуьххьарлера экспериментан гӀирс. Техникин базин таро йара гайта студин а, студин арахьара а телевизионан программаш. 1968 шарахь Ленинградан телецентрера доладелира гуттаренна бесара телегайтар дан[20].

1968 шеран 1 январехь Телевизионан а, радихаамийн а Ленинградан комитетан куьйгакӀела по кхоьллира Телефильмаш йаран коьрта редакци («Лентелефильм», 1968—1994), дукхаха дерг арахоьцура документалан телефильмаш, ткъа кхин а цхьацца телеспектаклаш а, исбаьхьаллин телефильмаш а. Уьш йийриш бара режиссёраш К. Артюхов, В. Виноградов, Ю. Панич, А. Белинский, А. Стефанович, О. Рякобонь, Л. Цуцульковский и другие[21][22]. 1970—1980-гӀа шерашкахь цхьаьнакхетараллин коьрта редактор йара Алёшина Лидия[23][24].

1982 шарахь дуьйна Ленинградан телевизионо гойтура Новгородан а, Пскован а областашкахь.

1985 шеран 1 мартехь дуьйна Ленинградан телевизионан программин ретрансляци йеш йара Москохахь 33-гӀа ДМВ-лестамехь: йуьхьанца зиеран передачаш, цул тӀаьхьа кӀиранденошкара 15:00 дуьйна, цул тӀаьхьа шот дийнахь а, белхан деношкахь а[25] (кхечу хаамашца, 1982 шарахь дуьйна[26] Москохан кабелан машанашкахула 5-гӀа МВ-лестам тӀехь).

1986 шарахь Ленинградан телевизионо трансляци йора Вологдехь, Ивановохь, Таллинехь. 1988 шеран 1 июнехь дуьйна Ленинградан телевизион Ленинградал а, Ленинградан областал а арахьа официалан гойтура (Вильнюс, Кострома, Пенза, Ртищево, Рязань, Сафоново, Тверь, Тула). Ленинградан телевизионан амале башхалла йара, тайп-тайпана регионашкахь цуо гойтура тайп-тайпанчу хенахь (масала, Псковехь а, Новгородехь а, Ленинградехь санна, цуо гойтура буьззинчу чухоамехь; ткъа Москохахь а, Москохан областехь а — 1990 шо кхаччалц доза тоьхначу барамехь).

Ленинградан телевизион (1960—1991)[нисйе бӀаьра | нисйе]

1990 шарахь Свердловскехь (11 март), Ярославлехь, Калугехь, Смоленскехь, Ярцевохь гайта йолийра Ленинградан телевизион; ткъа 1991-гӀа шарахь — Минскехь, Орелехь («Накануне» телекомпаница цхьаьна), Пермехь («VETTA» телекомпаница цхьаьна), Томскехь.

Гайтаран маша

1965 шарахь эфире йевлира дуьххьарлера кегийрхойн программаш, хьалхара викторинаш а, къийсамаш а. Оцу хенан уггаре гӀарайаьлла берийн передача йара «Ляпа а, Тяпа а, Жаконя а» (хьалха махкахь уггаре даккхийчех хилла, телекомпанин берийн редакцин гӀуллакх, чӀогӀа лагӀделира 1990-гӀа шерашкахь[27]), кхолламаш арахоьцу башха передачех цхьаъ йара — ССРС дуьххьарлера «Цхьаъ массаьрца, массо цхьаьнца» цӀе йолу телевикторина (1968—1975)[28] а, «ЧӀижан до́гӀа» (1975—1980). Передачийн цхьа дакъа Центран телевизионан йухагойту передачаш а, фильмаш а йара, царна йукъахь дешаран передачаш, уьш арахецар сацийра 1992 шеран 20 апрелехь[29][30].

1980-гӀа шерашкахь дуьххьара эфире йовлу даймехкан музыкин шоу «Музыкин ринг»[31], кегийрхойн программаш, викторинаш, къийсамаш, «йуханехьа зӀенан» программаш. 1980-гӀа шераш чекхдовлуш Ленинградан программех керлачу заманан синоним хуьлу; оццу хенахь иза гайтар доладелира Горькехь, Ивановохь, Кировхь, Любимехь, Ярославлехь. Перестройка йолуш берриг мохк телевизионашна хьалха хуьйшуш бара, Невзоров Александран «600 секунда» хьажархьама[32][33], Набутов Кириллан «Телекурьере» а, «Логан шад»[34]. Кхуззахь дуьххьара гучубевлира «Телекурьер» а, «600 секунда» а передачийн хьалхелелориг Сорокина Светлана[35]. ГӀарадаьлла 1985 шеран советийн-америкин Донахью Филан а, Познер Владимиран а телетӀай дӀадаьхьира Ленинградан телецентран Хьалхара студехь. Кхин а эфире арайевлира «Зебра» (1988—1996), «Йоккха фестиваль» (1989—2001), «Мультлото» (1984—1989), «Паутиныч вехачу меттигехь» программаш[17]. 1991 шеран 1 январехь тӀетуьйхира Ленинградан программин Ӏуьйренан а, дийнан а передачаш[36], кхин а «ПхоьалгӀа чкъург» (1988—1996), оцу суьрташна йукъахь 1991 шеран 17 майхь гайтира легенда хилла телевизионан сурт-мистификаци «Ленин — жӀалин-нускал»[37][38].

Гайтар[нисйе бӀаьра | нисйе]

«ПхоьалгӀа канал» Российн телевизионан терхьийн хьалхара мультиплексан йукъадоьду.

2012 шеран мартехь дуьйна Петарбухехь «ПхоьалгӀа канал» гойту 35 ТВК DVB-T2 стандартехь[39].

Петарбухехь «ПхоьалгӀа канал» гойтура 3 ТВК Ленинградан радиотелевизионан дӀагайтаран центран (ЛРТДЦ) бӀов тӀера. ДӀайаларан нуьцкъалалла: 25 киловатт; дӀалучун тайпа а, поляризацииа: ТМР Telekom OTV 1/25 AVB, анин поляризаци; дӀайаларан антеннин локхалла: 281 метр[40]. Москохахь телеканало гойтура 44 ТВК Останкинан радиотелевизионан дӀайаларан центран бӀов тӀера. ДӀалучун нуьцкъалалла: 5 киловатт; дӀайаларан антеннин локхалла: 411 метр[41].

«ПхоьалгӀа каналан» трансляци йо Российн кабелан телевизионан берриг машанаша.

Спутникан гайтар:

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. Петербург - 5 канал. Официальный сайт Федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (Роскомнадзор) (2021 шеран 3 август). — Реестр лицензий на деятельность по телерадиовещанию. ТӀекхочу дата: 2021 шеран 1 сентябрь.
  2. Как изменились рейтинги десяти крупнейших телеканалов за 2021 год. AdIndex.ru (2022 шеран 10 январь). ТӀекхочу дата: 2022 шеран 31 январь.
  3. Михаил Быков. СПб.Собака.ру. ТӀекхочу дата: 2011 шеран 6 ноябрь. Архивйина 2012 шеран 27 февралехь
  4. Виноградов Антон | Диктор | СаундФронт
  5. Цитатийн гӀалат: <ref> тег нийса йац; кху izu тIетовжаран йоза йаздина дац
  6. Полный список городов в которых ПхоьалгӀа канал имеет лицензию на вещание
  7. Телепрограмма на 20 декабря 2008 года (Петарбух). Панорама ТВ.
  8. Телепрограмма на 20 декабря 2008 года (Москва). 7 дней.
  9. ЛенТВ-24. Кабельщик.
  10. В Латвии остановили вещание девяти российских каналов. Что по ним показывают? Русская служба Би-би-си (2019 шеран 20 ноябрь).
  11. Государственный комитет ССРС по телевидению и радиовещанию (Гостелерадио ССРС). 1933—1991
  12. TV in Leningrad
  13. RCA’s Russian television connection
  14. Prewar European stations
  15. 1 2 Ленинградский радиотелевизионный центр Комитета по телевидению и радиовещанию исполкомов Ленинградских городского и областного Советов (1935—1992 гг.). Архивы Петарбуха. — Связь. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 14 июнь.
  16. Лев Лейтес. К 80-летию отечественного телевизионного вещания (ru) // «MediaVision» : журнал. — 2011. — № 7. — С. 68.
  17. 1 2 Цитатийн гӀалат: <ref> тег нийса йац; кху rosbalt тIетовжаран йоза йаздина дац
  18. Юровский, Александр. От первых опытов — к регулярному телевещанию. 1905—1957 4. Портал «Музей телевидения и радио в Интернете». — Тематические и исторические очерки. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 14 июнь.
  19. Телевизионная журналистика. Телевизионные передачи в Ленинграде
  20. История Российской телевизионной и радиовещательной сети Архивйина 2015-11-27 — Wayback Machine
  21. Объявляем розыск «Ivvc Arts»!
  22. Белые ночи Юлиана Панича.
  23. Лидия Алешина: «ТВ-каналы всё время снижают планку творчества».
  24. Алёшина Лидия Ивановна Архивйина 2018-05-17 — Wayback Machine
  25. Юшкявичюс Г. Телевизион и радиовещание в новых условиях // «Радио» : журнал. — 1985. — № 10.
  26. РТРС. Московская область — История Архивйина 2022-01-24 — Wayback Machine
  27. Сергей Паршин: Рекламировал таблетки от импотенции, чтобы продлить жизнь умирающей жене. Экспресс-газета (2012 шеран 25 август). — «У нас была одна из самых сильных детских редакций в стране. <...> Ломать - не строить. Раз - и всё рухнуло!»
  28. Роман Маградзе. «Пионеры» российского телевидения. Телеспутник (1998 шеран январь). ТӀекхочу дата: 2021 шеран 6 февраль. Архивйина 2017 шеран 17 февралехь
  29. Телепрограмма с 15 по 17 апреля 1992 года. 7 дней.
  30. Телепрограмма с 20 по 21 апреля 1992 года. 7 дней.
  31. Ностальгия по настоящему. Российская газета (1996 шеран 1 март).
  32. Борис Вишневский. Невское отфильтрованное. Питерское телевизион заслужило федеральную частоту. Новая газета (2006 шеран 30 январь). ТӀекхочу дата: 2017 шеран 4 февраль. Кху чуьра архивйина оригиналан 2017 шеран 13 октябрехь
  33. Цитатийн гӀалат: <ref> тег нийса йац; кху svoboda тIетовжаран йоза йаздина дац
  34. Кирилл Набутов — великий и ужасный? Delfi (2002 шеран 26 апрель).
  35. "Такой передачи, как "600 секунд", никогда не будет — и, наверное, слава богу". Лениздат.ру (2007 шеран 24 декабрь). — «Таким образом, нас стало трое ведущих — Невзоров, Света Сорокина и я (Вадим Медведев)».
  36. Программа передач на 31 декабря 1990 года — 1 января 1991 года
  37. 17 мая 1991 года. «Ленин-гриб». В эфир Ленинградского телевидения выходит «Ленин – гриб». Расцвет российских СМИ.
  38. Владимир Кара-Мурза-ст.: Задорнов, русские и "Ленин – гриб". Собеседник (2015 шеран 10 ноябрь).
  39. Филиал РТРС «Петарбухский РЦ»; Цифровое телевизион. ТӀекхочу дата: 2012 шеран 30 апрель.
  40. SPB TV RADIO. Телеэфир Петарбуха
  41. Эфирное вещание телепрограммы «ПхоьалгӀа канал» на территории Москвы и Московской области
  42. Журнал Теле-Спутник.Таблица частот спутниковых каналов(ТӀе цакхочу хьажорг)
  43. Полный список городов, в которых осуществляется вещание «Пятого канала»

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хьалха хилларг:
ца хилла
Хаамаш бора 3-гӀа метран лестамера Петарбухахь а, Ленинградан областехь а
1963 22 февраль2019 14 октябрь
Когаметтаниг:
Аналоган хаамаш баран чаккхе
Хьалха хилларг:
ца хилла
Хаамаш бора 33-гӀа дециметран лестамера Москохахь а, Москохан областехь а
1985 1 март1997 1 ноябрь
Когаметтаниг:
Российн байракх Оьздангалла
Хьалха хилларг:
ца хилла
Хаамаш бора 40-гӀа дециметран лестамера Москохахь а, Москохан областехь а
2007 6 апрель2010 1 июль
Когаметтаниг:
дехьайаьккхина 44-гӀа дециметран лестаме
Хьалха хилларг:
ца хилла
Хаамаш бора 44-гӀа дециметран лестамера Москохахь а, Москохан областехь а
2010 1 июль2019 15 апрель
Когаметтаниг:
Аналоган хаамаш баран чаккхе