Регион
Регион (лат. regio пачхьалкх, мохк) — термин лелайо лаьттан я хин кхечух цхьа могIа критерешца къасто йишйолу дакъа билгалдоккхуш (масала, ша йукъахьйерг).
Регион, пачхьалкх санна чолхе термин ю. Цуьнан тарою билгалдаккха тайп-тайпана дерг тайп-тайпанчу отраслашкара, ткъа цхьаьна отраслехь бес-бесара тидало. Нагахь регионийн классификаци йийцахь, тарою къасто «географин, политикин, социалан-экономикин, экологин, хаамийн, цивилизацин, кхин а агIонаш»[1]. Iилманчаша йоькъу регионаш йоккхачу шина тобане: цхьаьна кепарниш а, функционаланаш а.
Иштта «регион» лелайо пачхьалкхан мехкан барам маьIнехь. Россехь — Федерацин субъектан йукъара цIе санна. ХIора региона бу шакепара Географин хIоттам.
Тайп-тайпанчу дисциплинашкахь[нисйе бӀаьра | нисйе]
Физикин географи[нисйе бӀаьра | нисйе]
Физикин географехь регион — йоккха кӀошт, доккха лаьттан дакъа, шен башха физикин-географин барамаш болу лаьттан тӀехулон дакъа, географин дозанашца билгалдоккху географин дакъа.
Йукъараллин географи[нисйе бӀаьра | нисйе]
Социалан-экономикин географехь регионан маьӀна ду тӀехь бахаман субъектийн зӀенийн системан лаьттан дакъа ду, пачхьалкхан социалан-экономикин комплексан бухара система, шен арахьарчу а, чоьхьарчу гуонийн зӀенийн структура йолу чолхе мехкан-экономикин комплекс
Политикин географи[нисйе бӀаьра | нисйе]
Политикин географехь регион — социалан-мехкан йукъаралла ю, аьлчи а цхьа мохк кхиаран социалан а, экономикин а, политикин а факторш цхьаьна. Иштта регионан амал: бахархойн этносан хӀоттам, белхан ресурсаш, социалан инфраструктура, социалан-психологин климат, кхиаран политикин аспекташ, оьздангаллин факторш, кхин дӀа а.
ТӀеман гӀуллакх[нисйе бӀаьра | нисйе]
Арахьарчу пачхьалкхийн тӀеман гӀуллакхехь — оперативан-стратегин дакъа, шена чохь 1 000 000 тӀиера 3 000 000 стаге кхаччалц адам долу.
Административан-мехкан дакъа[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Ингалсан регионаш
- Францин регионаш
- Бельгин регионаш
- Италин регионаш
- Чадан регионаш
- Камерунан регионаш
- Конго Республикин регионаш
- Кот-д’Ивуаран регионаш
- Мароккон регионаш
- Чили регионаш
- Ганин регионаш
- Гвинеян регионаш
- Гвинеи-Бисаун регионаш
- Гайанан регионаш
- Венгрин регионаш
- Мадагаскаран регионаш
- Мали регионаш
- Намибин регионаш
- Керла Зеландин регионаш
- Перун регионаш
- Сенегала регионаш
- Танзанин регионаш
- Тогон регионаш
- Тринидадан а, Тобагон а регионаш
- Филиппинийн регионаш
- Квебекан регионаш
Статистикин (план хӀотторан) лаьттан дакъа[нисйе бӀаьра | нисйе]
Оьздангаллин-историн мехкан дакъа[нисйе бӀаьра | нисйе]
Кхин маьIнаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
РФ энергилатторехь — оцу меттигехь йовхо а, электри а латто декхарийлахь йолу энергилатторан кхолламах бихкина мохк[2].
Нах беха меттигаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Регион — къилба Италин Реджо-ди-Калабри гIалин шира цIе в южной.
Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Географи
- Историн-оьздангаллин областаш
- Историн-оьздангаллин пачхьалкхаш
- Историн область
- Регионализаци
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ РЕГИОНАЛИЗАЦИЯ И РЕГИОНАЛИЗМ: ПОНЯТИЕ И КЛАССИФИКАЦИЯ(ТӀе цакхочу хьажорг)
- ↑ [Финансовый словарь Финам.]
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Регионы каталог чохь йу хьажоргаш Open Directory Project (dmoz).
- М. А. Фурщик «Эффективность применения инструментов регионального развития» — Сборник Института системного анализа РАН, 2008
- Журнал «Труды Института системного анализа Российской академии наук» — М. А. Фурщик, С. В. Марков «Системная диагностика региональной экономики: задачи, информация, методы»