Позицеш баскетболехь
Позици йа амплуа баскетболехь коьртаниг кхоъ йу: турсло, форвард, центровой. Нагахь кӀоргера аьхкича, тӀаккха ловзархойн амплуа пхеа категоре йекъа мегар ду: ловзар дӀахьо турсло, тӀелета турсло, вайн форвард, веза (йа онда) форвард, центровой. И позицеш баскетболан бакъонаша нисйеш йац, лелайо формалан йоцу амалаш. Коьртаниг позицешна тобанаш йина майданна тӀаьхь ловзархо лаьттачу хьесапца: хьалхара аса а, тӀаьхьара аса а[1].
Масех позицехь ловзало баскетболхо, мехала ловзархо ву тренерна а, цуьнан командера накъосташна, иштта ловзархо майдана тӀаьхь ларван хала ду. Оццу хенахь, ловзархо цхьаьна билгалчу позицехь ловзуш велахь а, ладаме ду универсалалла кхиор. Схьаэцаран позиции лаца ло ловзар дӀахьочо, йа буьрка лело хуу центровойс, тола гӀо до командина.
ТӀехьара аса[нисйе бӀаьра | нисйе]
Ловзар дӀахьо турсло[нисйе бӀаьра | нисйе]
Ловзар дӀахьо турсло (инг. Point Guard), йа хьалхара лоьмар, — баскетболан командин ловзархочун позици. Ловзар дӀахьо турслочун кхечарел гӀоле го ловзаран майда, тӀелатархойн латтаран мах хадабо позицин тӀелатарехь. Ловзар дӀахьо турслочо хӀора накъосто командина алсама пайда байтархьама, хьал а, меттиг а кхуллу майданна тӀаьхь, цунна хаа деза дуьхьалара командин чӀогӀа а, ледара а агӀонаш, хаарца шен командин гӀоле агӀонаш лелайо. Йерриг комбинацеш йолайо, дуьхьало чӀагӀйеш, сихха дӀабовдарх команда кӀелхьара йоккху[2]. Оцу амплуа ловзархойн амалехь ду маьрша буьрка лелор, сихалла (цхьацца ловзар дӀахьо турслоша оцу компонентехь къовса тарло профессионалан байн атлеташца), хӀоз тӀекхача тӀахӀаьлла хилар, дукхаха берш лакха кхийсало, слэм-данкаш йан тарло лекхачу ловзархошка нийсса. Локхаллин йуккъера барам 185-190 см гергга.
Баскетбол гӀарайала йолайелла генарчу шерашкахь, 1-ра лоьмаран функции йара йеккъа тӀелатаран йуьххьехь комбинацеш йар бен, амма таханлера баскетболехь ловзар дӀахьочо тӀелатаран турслочун функцеш кхочуш йан таро йу, ишттачу ловзархочух дукха хьолехь олу «комбогардаш». Ишттачу ловзархочун къегина масала ду Аллен Айверсон, иза баскетболан барамца лоха волу (183 см) шен карьера йолийра ловзар дӀахьо турслочун позицехь, амма боккъала а даиманна левзира тӀелета турслочун позицехь.
Центровой[нисйе бӀаьра | нисйе]
Центровой (инг. Center), йа пхоьалгӀа лоьмар, — баскетболан командера ловзархочун позици. Баскетболан командехь уггаре лекха ловзархо (210—225 см лекха), коьрта Ӏалашо — хӀоз бухахь ловзар. Оцу амплуара цхьацца ловзархойн цхьаьна хуьлу локхалла, атлетикин лакхара терхьаш, хӀозан генахь ловзар, веза форвардан позици лоцуш, цундела цӀе тиллина центрфорвард аьлла.
Центровойн позицин къобал бина говзанчаш бу 
Уилт Чемберлен (цуьнан дукхаха йолу рекордаш хӀинца а йохийна йац — масала, цхьаьна ловзарехь 100 очко), 
Белов Александр, 
Сабонис Арвидас, 
Яо Мин, Дуайт Ховард, Шакил О'Нил, Патрик Юинг, Дэвид Робинсон, Билл Рассел, Хьаким Оладжьювон, Ӏабдул-Джаббар Карим къобал бина КъБАн йерриг хенан уггаре дика центройш аьлла[3].
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ The Basketball Handbook (pg 14) (2004). Lee H. Rose ISBN 0-7360-4906-1(ингалс.)
- ↑ Александр Гомельский. Управление командой в баскетболе. — М.: Советская Россия, 1985.
- ↑ NBA.com: The NBA at 50. ТӀекхочу дата: 2009 шеран 22 январь. Архивйина 2012 шеран 19 майхь
