Февраль
| Февраль | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2023 шо | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Февра́ль шира нох. Чиллин[1], Чи́ллан-бутт[2] (лат. Februārius mēnsis «Фебруусан бутт», «цӀанонан бутт» схьадаьлла лат. Februa «цӀанонан Ӏида») — юлианан а, григорианан рузманашкахь шолгӀа бутт, Цезара хийцамаш банле мартехь долалуш хиллачу шираруман шеран шийтталгӀа бутт. Иза шеран уггаре боца бутт бу, и цхьаъ бен бац 30 дийнал боца бутт: 28 де хуьлу кхаа шарахь, 29 де хуьлу високосан шарахь. Дуьненан Къилбаседа эхигехь Ӏаьнан кхоалгӀа бутт бу, Къилба эхигехь — аьхкенан кхоалгӀа бутт.
ХӀинцалерачу муьрехь февралан 16 де кхаччалц григорианан рузманца малх лаьтта Козерог цӀе йолчу седарчийн гуламехь, февралан 16 денера — Водолей седарчийн гуламехь[3][4].
Статистика а, цунах дийцар а[нисйе бӀаьра | нисйе]
Февралан юккъера температура Москохан гуонан масалин тӀаьхь: −9,6 °С техка −38,2 °С тӀиера 1929 шарахь +5,7 °С тӀекхаччалц 1935 шарахь[5].
Январца буьстича, малх къиегаран йохалла тӀекхета 27 сахьт, 59 сахьте кхочу[5].
Бен бан йолало Ӏаьржа къиг. Маьлха-хьозан а, цӀирцӀирхьозан а дуьххьара йиш. БӀаьстенна схьакхелха свиристелаш, бутт бовша — дӀакхелха лайн хьозанаш къилбаседехьа. Чен бенахь чено кӀорнеш йоху[5].
Февраль болало март а, ноябрь а болалучу дийнахь високосан доцучу шерашкахь, ткъа високосан шерашкахь болало август болалучу дийнахь. Февраль чекхболу октябрь (даиман а), январь (високосан доцучу шерашкахь) чекхболлучу дийнахь.
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ НОХЧИЙН МАТТАХЬ БЕТТАНИЙН ЦIЕРШ
- ↑ Чиллан-бутт
- ↑ За год Солнце проходит не через 12, а через 13 созвездий. Новый знак зодиака — «Змееносец»
- ↑ Климишин И. А. Календарь и хронология. — Изд. 3. — М.: Наука, 1990. — С. 41. — 478 с. — 105 000 экз. — ISBN 5-02-014354-5.
- ↑ 1 2 3 В. Д. Грошев «Календарь российского земледельца (народные обычаи и приметы)», — М: МСХА, 1991, С. 10. ISBN 5-7230-0074-8
Хьажа. кхин[нисйе бӀаьра | нисйе]
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
|
ХӀара хенах лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана. |