Максвелл, Джеймс Клерк
Навигацин тӀегӀо
Лахарна тӀегӀо
Джеймс Клерк Максвелл | |
James Clerk Maxwell | |
![]() | |
ГӀуллакхан тайпа | физика, математика, механика |
---|---|
Вина терахь | 1831 шеран 13 июнь |
Вина меттиг | Эдинбург, Шотланди, Йоккха Британи |
Кхелхина терахь | 1879 шеран 5 ноябрь (48 шо) |
Кхелхина меттиг | Кембридж, Англи |
Гражданалла |
![]() |
Да | John Clerk-Maxwell of Middlebie[d][1][2] |
Нана | Frances Cay[d][1][2] |
СовгӀаташ |
|
Куьг таӀор |
![]() |
Джеймс Клерк Максвелл Викилармехь |
Джеймс Клерк Ма́ксвелл (инг. James Clerk Maxwell; 1831 шеран 13 июнь, Эдинбург, Шотланди — 1879 шеран 5 ноябрь, Кембридж, Англи) — Шотландера ваьлла гӀарвелла британийн физик, математик, механик. Лондонан паччахьан юкъараллин декъашхо (1861 шо).
Бевзуш болу дешархой[нисъе бӀаьра | нисъе]
- Джордж Кристал
- Ричард Глэйзбрук
- Артур Шустер
- Амброз Флеминг
- Джон Генри Пойнтинг
СовгӀаташ[нисъе бӀаьра | нисъе]
- Смитан совгӀат (1854)
- Эдинбурган паччахьан юкъараллин декъашхо (1856)
- Адамсан совгӀат (1857)
- Румфордан мидал (1860)
- Лондонан паччахьан юкъараллин декъашхо (1861)
- Бэйкериански лекци (1866)
- Эдинбурган университетан сийлахь литературан доктор (1870)
- Американ исбаьхьаллин а, Ӏилманийн а академин кхоьчу пачхьалкхара декъашхо (1874)
- Американ философин юкъараллин декъашхо (1875)
- Гёттингенан Ӏилманийн академин член-корреспондент (1875)
- Оксфордан университетан Сийлахь граждански бакъонан декъашхо (1876)
- Нью-Йоркан Ӏилманийн академин сийлахь декъашхо (1876)
- Нидерландин паччахьан Ӏилманийн академин декъашхо (1877)
- Австрин Ӏилманийн академин кхоьчу пачхьалкхара член-корреспондент (1877)
- Падуански университетан сийлахь физикин доктор (1878)
- Вольтан совгӀат (1878)
Виццивар[нисъе бӀаьра | нисъе]
- Максвеллан цӀе тиллина магнитан Ӏоврашан бараман СГС системехь. Уитстонан тӀайн цхьа тайп ю Максвеллан цӀе тиллина.
- СовгӀаташ а, фондаш а. Максвеллан бераш дацара. Цуьнан зудчо, Кэтрин Мэри, ша леш хенахь, шен маьл долу ахча дитира Кавендишан лабораторин. Оцу ахчанах кхоьллинера Максвеллан стипенди. Иза луш яра тоьлла аспиранташан. И стипенди шен хенахь луш яра кхоно гӀарбевлла Ӏилманчашна, масала Пётр Капица[3]. 1961 шарахь Британин физикан институтас кхоьллира Максвеллан цӀе йолу мидал а, совгӀат а (Maxwell Medal and Prize). Иза луш ю къона Ӏилманчашна теорин, матиматикан я лору физикан чу гӀарбаьлла билламан[4]. Лондонан университетехь кхоьллина Максвеллан профессоран дарж а, Максвелан цӀе йолу студентийн юкъаралла а. 1977 шарахь кхоьллира Максвеллан цӀе йолу фонд (James Clerk Maxwell Foundation). Оцу фондас яш ю физикашна а, математикашна а, инженерашна а конференциш[5].
Коьрта белхаш[нисъе бӀаьра | нисъе]
Шен маттахь[нисъе бӀаьра | нисъе]
- J. Clerk Maxwell. On the stability of the motion of Saturn's rings. — Cambridge, London: Macmillan and Co., 1859.
- J. Clerk Maxwell. Theory of heat. — London: Longmans, Green and Co., 1871.
- J. Clerk Maxwell. Introductory lecture on experimental physics. — London, 1871.
- J. Clerk Maxwell. A treatise on electricity and magnetism. — Oxford: Clarendon Press, 1873. — Т. 1.
- J. Clerk Maxwell. A treatise on electricity and magnetism. — Oxford: Clarendon Press, 1873. — Т. 2.
- J. Clerk Maxwell. Matter and motion. — London, 1873.
- J. Clerk Maxwell. An elementary treatise on electricity. — Oxford: Clarendon Press, 1881.
- J. Clerk Maxwell. The scientific papers. — Cambridge: University Press, 1890. — Т. 1.
- J. Clerk Maxwell. The scientific papers. — Cambridge: University Press, 1890. — Т. 2.
- J. Clerk Maxwell. Ueber Faraday's kraftlinien / ed. L. Boltzmann. — Leipzig: W. Engelmann, 1895.
- The Scientific Letters and Papers of James Clerk Maxwell (1846—1862) / ed. P. M. Harman. — Cambridge: University Press, 1990. — Т. 1.
- The Scientific Letters and Papers of James Clerk Maxwell (1862—1873) / ed. P. M. Harman. — Cambridge: University Press, 1995. — Т. 2.
- The Scientific Letters and Papers of James Clerk Maxwell (1874—1879) / ed. P. M. Harman. — Cambridge: University Press, 2002. — Т. 3.
Оьрсийн метта даьккхинарш[нисъе бӀаьра | нисъе]
- Дж. К. Максвелл. Теория теплоты. — СПб., 1888.
- Дж. К. Максвелл. Электричество в элементарной обработке. — Киев, 1886.
- Дж. К. Максвелл. Речи и статьи. — М.-Л., 1940.
- Дж. К. Максвелл. Избранные сочинения по теории электромагнитного поля. — М.: ГИТТЛ, 1952. Сборник содержит переводы основных статей Максвелла — «О фарадеевых силовых линиях», «О физических силовых линиях», «Динамическая теория электромагнитного поля».
- Дж. К. Максвелл. Статьи и речи. — М.: Наука, 1968.
- Дж. К. Максвелл. Вступительная лекция, прочитанная Джеймсом Клерком Максвеллом в Лондонском Королевском колледже // УФН. — 1981. — Т. 135, вып. 11. — С. 371—380.
- Дж. К. Максвелл. Трактат об электричестве и магнетизме. — М.: Наука, 1989. — Т. 1.
- Дж. К. Максвелл. Трактат об электричестве и магнетизме. — М.: Наука, 1989. — Т. 2.
- Дж. К. Максвелл. Материя и движение. — М.—Ижевск: РХД, 2001.
Билгалдахарш[нисъе бӀаьра | нисъе]
- ↑ 1 2 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 1 2 Kindred Britain
- ↑ В. П. Карцев. Максвелл. — С. 288—289.
- ↑ The Maxwell medal and prize (ингалс.). Institute of Physics. Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 18 августехь. Теллина 2010 шеран 8 августехь.
- ↑ James Clerk Maxwell Foundation (ингалс.). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 18 августехь. Теллина 2010 шеран 8 августехь.
Литература[нисъе бӀаьра | нисъе]
- В. П. Карцев. Максвелл. — М.: Молодая гвардия, 1974. (Серия «Жизнь замечательных людей»)
- Статьи из приложения к сборнику: Дж. К. Максвелл. Статьи и речи. — М.: Наука, 1968.
- У. Нивен. Жизнь и научная деятельность Дж. К. Максвелла (краткий очерк 1890 года) // Дж. К. Максвелл. Материя и движение. — М.—Ижевск: РХД, 2001. — С. 14—39.
- К. Коулсон. Межатомные силы — от Максвелла до Шрёдингера // УФН. — 1963. — Т. 81, вып. 11. — С. 545—556.
- И. С. Шапиро. К истории открытия уравнений Максвелла // УФН. — 1972. — Т. 108, вып. 10. — С. 319—333.
- Р. П. Поплавский. Демон Максвелла и соотношения между информацией и энтропией // УФН. — 1979. — Т. 128, вып. 5. — С. 165—176.
- Статьи из номера журнала УФН, посвящённого 150-летию со дня рождения Максвелла:
- М. А. Ельяшевич, Т. С. Протько. Вклад Максвелла в развитие молекулярной физики и статистических методов // УФН. — 1981. — Т. 135, вып. 11. — С. 381—423.
- М. Л. Левин, М. А. Миллер. Максвелловский «Трактат об электричестве и магнетизме» // УФН. — 1981. — Т. 135, вып. 11. — С. 425—440.
- Джеймс Клерк Максвелл // Ю. А. Храмов. Физики: Биографический справочник. — М.: Наука, 1983. — С. 175—176.
- Э. Уиттекер. История теории эфира и электричества. — М. — Ижевск: РХД, 2001.
- Специальный выпуск, посвящённый 150-летию назначения Максвелла на пост в Абердине // Philosophical Transactions of the Royal Society A. — 2008. — Vol. 366, № 1871.
- L. Campbell, W. Garnett. The Life of James Clerk Maxwell. — London: Macmillan & Co., 1882.
- P. M. Harman. The natural philosophy of James Clerk Maxwell. — Cambridge: University Press, 2001.
Хьажоргаш[нисъе бӀаьра | нисъе]
![]() |
James Clerk Maxwell Викилармехь |
- Белхаш James Clerk Maxwell проектехь «Гутенберг»
- The Maxwell at Glenlair Trust (ингалс.). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 21 августехь. Теллина 2010 шеран 8 августехь.
- Maxwell Year 2006 (ингалс.). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 18 августехь. Теллина 2010 шеран 8 августехь.
- James Clerk Maxwell Foundation (ингалс.). Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 18 августехь. Теллина 2010 шеран 8 августехь.
- Chris Newman. James Clerk Maxwell Grave (ингалс.). UpMyStreet. Архив йина хьалхара хьостан чуьра 2011 шеран 18 августехь. Теллина 2010 шеран 8 августехь.