Кузнецова, Ариадна Ивановна

Кузнецова Ариадна Ивановна
Йина терахь	1932 шеран 27 январь({{padleft:1932|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:27|2|0}})
Йина меттиг	Москох, РСФСР, ССРС
Кхелхина терахь	2015 шеран 12 апрель({{padleft:2015|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:12|2|0}}) (83 шо)
Кхелхина меттиг	Москох, Росси
Пачхьалкх	ССРС →  Росси
Ӏилманан кхоче	йукъара а, оьрсийн а морфологи, финн-угорийн меттанаш, самодийн меттанаш
Ӏилманан дарж	филологин Ӏилманийн доктор
Ӏилманан цӀе	профессор
Альма-матер	Кеп:МПУ филологин факультет
Ӏилманан куьйгалхо	В. А. Звегинцев
Боьвзу дешархой	Т. Ф. Ефремова
Воьвзу сана	лингвист селькупийн меттан грамматикин авторех цхьаъ

Кузнецо́ва Ариа́дна Ива́новна (1932 27 январь, Москох — 2015 12 апрель, Москох) — советийн, российн йукъара а, оьрсийн а морфологин финн-угорийн а, самодийн а меттанийн лингвист говзанча. Филологин Ӏилманийн доктор, профессор. 100 сов Ӏилманан белхан автор, царна йукъахь йу селькупийн меттан грамматика (соавтораллийца) а, оьрсийн меттан морфемийн дошам а (соавтораллийца).

Биографи

1955 шарахь чекхйаьккхина МПУн филологин факультет. Диплом даьккхира Йукъара а, дустаран-историн а моттӀаморан кафедрехь (Ӏилманан куьйгалхо — профессор В. А. Звегинцев); МПУ чекхйаьккхича аспирантуре йахара. 1957 шарахь дуьйна Йукъара а, дустаран-историн а моттӀаморан кафедрехь хьехархо болх бан йолайелира, ткъа цул тӀаьхьа Структуран а, прикладни а лингвистикан кафедрехь (1960 - 1990 шерашкахь а, йуха 1998 дуьйна СПЛД ма коьллина).

1963 шарахь чекхдаьккхира кандидатан диссертации. Тема йара «МаьӀнийн йукъаметтигаш а, церан историн хийцамаш оьрсийн меттан боламан лексико-семантийн хандешан тобанехь (XI - XX бӀешерашкахь)», куьйгалхо вара В. А. Звегинцев (болх кхин а арахецна 2010 ш.), 1989 шарахь — йаздира докторан диссертаци «Параметрийн талламаш морфемикийн областера периферийн хиламийн» теманца. 1969 шарахь доцент хилира, 1993 шарахь — профессор. 1968 - 1977 шерашкахь куьйгалла дира коми-зырянашка, селькупашка, ненцашка, энцашка йолчу лингвистийн экспедешна тӀаьхь.

1991 шарахь хаьржира Финн-угорийн йукъараллин кхечу мехкийн декъашхо (Хельсинки гӀ.). 1990 - 1997 шерашкахь МПУ Финно-угорийн филологин кафедрин коьртехь йара; кафедра дӀайаьккхинчул тӀаьхьа болх бира Теоретикан а, прикладни а лингвистикан кафедрехь.

2000-гӀа шерашкахь къахьийгирп коьртаниг уралан меттанийн типологин баланашна тӀаьхь а, селькупийн мотт гойтуш а.

2015 шеран 12 апрелехь чӀогӀа цамгар лайна, 84-гӀа шо долуш Ариадна Ивановна йелира.

Доьзал

• Да: Кузнецов Иван (Ийбу) Прохорович — полковник, тӀеман топограф, схьавалар тверан ахархойх дара
• Нана: Кузнецова (Антонова) Зинаида Ивановна — ишколан хьехархо а, библиотекарь а, элех хилла
• Майра: Кобзарев Игорь Юрьевич (1932—1991) — физик-теоретик
  • ЙоӀ: Кобзарева Елена Игоревна (1963—2014) — историк

Коьрта белхаш

• Семантийн меттан системан кхетам а, иза талларан хьесапаш а. (Понятие семантической системы языка и методы её исследования (из истории разработки данной проблемы в зарубежном языкознании)). — М.: МГУ, 1963.
• Селькупийн маттара очеркаш. Тазан меттан га. (Очерки по селькупскому языку. Тазовский диалект.) — М.: МГУ, 1980 (в соавт. с Е. А. Хелимским, Е. В. Грушкиной).
• Оьрсийн меттан морфемийн дошам. (Словарь морфем русского языка.) — М.: Русский язык, 1986 (в соавт. с Т. Ф. Ефремовой).
• Селькупийн маттара очеркаш. Тазан меттан га. (Очерки по селькупскому языку. Тазовский диалект (Учебное пособие)). — М., МГУ, 1993 (в соавт. с О. А. Казакевич, Е. А. Хелимским, Л. Ю. Иоффе).
• Красноярскан мехкан Туруханан кӀоштара селькупаш II - III эзаршо декъалучу хенахь. (Селькупы Туруханского района Красноярского края на рубеже II и III тысячелетий (социолингвистическая ситуация и языковые изменения)). — Воронеж: Изд-во Воронежского гос. ун-та, 2007. ISBN 978-5-9273-1174-3
• Оьрсийн боламан хандешнийн динамика XI - XX бӀешерашкахь. (Динамика русских глаголов движения с XI по XX век). — Воронеж: Изд-во Воронежского гос. ун-та, 2010.

Цунах лаьцна

• Казакевич О. А. Personalia: Ариадне Ивановне Кузнецовой — 80 лет // Урало-Алтайские исследования. — М., 2012. — № 1 (6). — С. 194—197.
• Ариадна Ивановна Кузнецова (1932—2015) — In Memoriam (некролог на сайте филфака МГУ)

Юбилейн жайнийн гуламаш

• Лингвистический беспредел: Сборник статей к 70-летию А. И. Кузнецовой / Сост.: Т.Б. Агранат, О.А. Казакевич. — М.: Изд-во Моск. ун-та, 2002. — 358 с. — ISBN 5-211-04759-1.
• Лингвистический беспредел — 2: Сборник научных трудов к юбилею А. И. Кузнецовой / Сост.: Т. Б. Агранат, О. А. Казакевич, Е. В. Кашкин. — М.: Изд-во Моск. ун-та, 2013. — 435 с. — ISBN 978-5-19-010876-7.