Википеди:Юкъарвики
Юкъарви́ки — иза масех, Википеди санна йолчу, вики-сайташна юкъахь хьажоргаш сихха кхуллу кеп ю. Википедехь ю тайп-тайпанчу меттанашкара параллелан статьяш вовшех тосу а, ткъа иштта гергара вики-проекташна гипертекстан хьажоргаш кхолларан а атта кеп.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Тематикин статьяш | ||||
| ||||
| Техникин исправка | ||||
| Йукъара низам | ||||
Кхечу къаьмнийн дакъошкара а, оцу теман кхечу проектийн агӀонашкара статьяшка хьажоргаш
[нисйан]
Википедин дукхаха йолчу статьяшан аьрру агӀора ю царех терачу я маьӀна цхьаьна догӀуш йолчу кхечу меттанашкарачу статьяшка йолу хьажоргийн исписка. Дукхаха дерг иштта хьажоргаш кхолла а кхуллу, хийца а хуьйцу лерринчу проектехь — Викихаамашкахь.
Юкъарвики-хьажоргашца йолу Викихаамийн агӀонан блок таблица кепара ю, шена чохь хӀара хаамаш болуш:
- Меттан цӀе а, код — Викимедиа проекташкахь шина-кхаа элпан меттан код. Дукхах дерг ISO 639 стандартехь хуьлу.
- Статьян цӀе — цуьнца богӀучу маттахь йолу статьян цӀе.
Нагахь шайна хаахь, кхечу меттан декъехь оцу теман статья ялахь, менюн «Кхечу меттанашкахь» чуьра «Хьажоргаш нисъяр» йозан тӀетаӀае, гучуяьллачу кепан чуяккха проектан код (масала, en) а, кхечу маттарчу статьян цӀе а, тӀетаӀае «АгӀонца ехка». Операци аьттонца елахь шуьга эр ду статя юхалатае, хьаьжа муьлха хьажоргаш тӀекхетна. Иштта Викихаамийн элементашца йоьзначу статьяшкара дехьа валало кхечу маттарчу статьян тӀе, тӀетаӀо еза юкъарвикин-хьажоргийн испискан кӀеларчу къоламца йолу хьажорган (нагахь и хьажориг ца гахь, чугӀо статьян редакци яран роже — дукхах дерг хьажориг гучуер ю), тӀаккха агӀон тӀехь язйинчу «Викихаамийн» процедураш бохург де.
Юкъарвики-хьажоргаш статьян текст юкъа тӀе ма тоха. Иза до Викихаамашкахь юкъарвики-хьажоргаш цхьаьна бахьнашца тӀетоха ца мегача (масала, юкъарвики-дов).
Шайна юкъахь юкъарвики-хьажоргаш йолу статьяш, шен тематикица а, кхетаман чухоамца а йогӀуш хила еза. Масала, нагахь Википедин цхьана декъехь «Парламентан демократи» юьззина статья ялахь, ткъа кхечу декъехь «Парламентан демократи» — иза «Демократи» статьян дакъа делахь, уьш вовшехтаса ца оьшу.
Ца оьшу вовшехтаса статьяш цхьа маьӀна доцучу агӀонашца, хӀунда аьлча иштта зӀено сихха юкъарвики-дов дийр ду. Статьяш йоьхку статьяшца, ткъа цхьа маьӀна доцу агӀонаш кхечу меттанийн декъашкара ишттачу агӀонашца.
Иштта Викихаамийн агӀон тӀехь бехка мега статьян гӀирс ишттачу гӀирсаца кхечу проекташкахь (масала, цхьаьна стагах лаьцна Википедин статья ехка мега оцу стеган Викицитатникера хаьржинчу цитаташца). Бихкина хаам гур бу аьрру блокехь, «Кхечу проекташкахь» категорехь.
Текстера хьажоргаш
[нисйан]Гипертекстан хьажоргаш мега хӀитто кхечу маттара Википедин муьлххачу статьян. Иза до чуьра хьажорган санна, амма статьян цӀеран хьалха хӀоттабо ши тӀадам, шина элпан код, юха а ши тӀадам:
- [[:en:Russia|Россех лаьцна ингалсан статья]]
иза гур ду иштта:
Амма кхечу маттара статьяшка хьажоргаш текстехь хӀиттор чӀогӀа дика дац. Бакъян гиперхьажориг-юкъарвики хӀокху меттигашкахь мегар ду:
- кхечу маттарчу статьян тӀетовжа везачу хенахь, цуьнан объектан тӀе а ца товжуш (лелайо дукха хьолахь дийцаршкахь);
- Википедин декъан шена тӀетовжа везаш хилчи — до иза дукха хьолахь {{меттан дакъа}} шаблонца;
- цуо Мета-вики лаьттачу документацин (оцу юкъахь оьрсийн а) я метастатьян тӀевуьгуш велахь (синтаксис лаха хьаьжа);
Дешархочун, мухха делахь а, контекстера хууш хила деза иза кхечу маттара декъе кхочург хилар.
Кхечу маттара декъера статьян тӀехьажо, «гоч ца дина» доьзалера шаблонаш лело еза. Масала,
{{iw|Брэдменъ, Дональдъ|Брэдмен Дональд|en|Donald Bradman}}→ Брэдмен Дональд[en].
Иштта шаблонаш лелоран коьрта аьтту бу, нагахь нохчийн меттан статья гучуяьлчи оцу шаблоно нохчийн маттера статьян хьажориг лур ю.
Фондан проектийн кодаш
[нисйан]Викимедиан фондан хӀора проектан шен код ю, иза лаьтта шина декъах:
- меттан код,
- шен проектан код.
Хьажоргаш кхуллуш проектан код меттан кодал а хьалха хӀотто еза, иштта шина тӀадамца уьш йоькъуш. Масала, нагахь Star Wars ингалсан Викицитатникера агӀон тӀехьажо везахь, лело еза хӀара код:
- [[q:en:Star Wars]]
КӀеззиг хьалха проектан кодан хьалха декхар дара кхин а ши тӀадам хӀотто ([[:q:en:Star Wars|Star Wars]]), амма хӀинца иза декхарелахь хьал дац. Кхин тӀе ши тӀадам буьллу шира вариант хӀинца а болх беш ю, нисъян оьшуш а яц.
Нагахь хьажоргехь меттан код лелаяхь, масала, en:, de:, fr:, ru:, тӀаккха:
- нагахь йолу проект масех маттана екъна елахь (Википеди, Викидошам, Викицитатник, кхин а) — хьажорго вуьгу гайтинчу йолчу проектан оьшучу меттан декъе,
- нагахь проект меттанашка екъна яцахь (Мета-вики, Викисклад) — хьажорго Википедин оьшучу меттан декъе вуьгу.
Кодан хьалха ши тӀадам оьшу хьажориг текстан юкъахь йисийтархьама, иштта ца дахь иза юкъарвикин декъе кхочур ю. Мета-викехь меттан кодан хьалха ши тӀадам биллар тӀедоьжна дац.
Меттанашка екъна йолу Викимедиан проекташ:
- w: — догӀуш долчу Википедин меттан декъо (кхечу проектийн бухарчу декъашкара) — масала, нохчийн Викидошамера дехьаер ю нохчийн Википедие, ткъа ингалсера — ингалсачун. Ингалсачух къаьсташ долчу Википедин меттан декъера хьажорго ингалсан декъе вуьгур ву.
- b: — Викижайна
- n: — Викикерланаш
- q: — Викицитатник
- s: — Викитека
- v: — Викиверситет
- wikt: — Викидошаман оьшу меттан дакъа
Меттанашка екъна йоцу Викимедиан проекташ:
- m: — Метавики
- commons: а, c: а — Викисклад
- d: — Викихаамаш
- species: — Викикепаш
- mw: — MediaWiki моторан хьажийна сайт
- phab: — баг-трекер Phabricator
- testwiki: — тестан Вики-проект
tools:(ширъелла) — Toolserver (хийцина Toolforge)toollabs:(ширъелла), toolforge: — Toolforge (хьалха WMF Labs олура)
Муьлххачу проектера билгалчу статьяга цхьаьна кепара хьажо, лелайо кхин тӀе дешахьалхе m:; иштта, m:w:de:Berlin хьажорго даиман а гойтур ю немцойн Википедера Берлинах лаьцна статья, муьлххачу меттан версера, муьлххачу проектера лелийнехь а бошхалла яц.
Викимедиан фондан проектийн массо а дешахьалхенаш (оцу юкъахь хӀинци а йоцушъерш а) гайтина Белхан:SiteMatrix агӀон тӀехь.
Мегар ду хьежо цхьайолчу арахьара проекташка а, масала, CreativeCommons: by/4.0/deed.ru, Freenode:#wikipedia-ru я Google: Википеди. Хила тарло дешахьалхенаш ялийна m:Interwiki map агӀон тӀехь.
Йисина дешахьалхенаш тергал ца йо, чоьхьара хьажоргаш лору уьш. Янза йолчу статьяшна хьажоргаш билгалъяхар чоьхьарчу хьажоргашкахь бен болх ца бо.
Юкъарвики а, статьяшан дубликаташ а
[нисйан]Нагахь шу нохчийн Википедин керла статья язъян гӀертахь, хьалха кхечу меттанийн декъаш чохь лахар гӀолехь ду, даккхийра мел хуьлу а дика ду (ингалсан, немцойн, французийн). Цул сов, шуна цигахь карийна хаамаш пайден хила а тарло аша язъян гӀертачу статьян, цигахь хила тарло юкъарвики-хьажориг йолу иза санна йолчу нохчийн меттарчу статьяга. Оцу хьолехь ойла ян еза, оьший теша керла статья, я тоьур ду кхечу агӀор хьажийча. Болх иштта бича статьяш юх-юха язъярха кӀелхьара девр ду, ткъа иштта (цхьацца меттигашкахь) иза санна дублаш лахарх а.
Иштта, кхечу маттара тера статья лохуш нисло йолуш йолчу нохчийн юкъарвики-хьажориг йоцучу статьян дубль тӀеӀоттавалар а — иза ца хилар шеко йолуш ду дубль хиларна а, материалан тӀех сов фрагментаци ярна а. Нагахь статьяш юх-юха язъяр гучудалахь ма хӀиттае юкъарвики, ткъа чехкка кхолла номинаци статьяш цхьаьна тохар.
Кхин тӀейина шаблонаш
[нисйан]Гергарчу проекташна йолчу хьажоргашна статья чекхйолуш универсалан шаблон {{навигаци}} лелаяран хьехар ло.
Хьаьжа иштта
[нисйан]ГӀуллакхийн агӀонаш
Исправкан агӀонаш
- meta:Help:Interwiki linking (ингалс.)
- MediaWiki документацехь юкъаравикиех яздар
- meta:Interwiki map (ингалс.) — тайп-тайпанчу проекташна кхин тӀейинчу юкъарвикин исписка
- meta:Interwiki sorting order (ингалс.)
ГӀирсаш