Аджанта

Тархийн арахьара сурт

Аджа́нта (маратхи अजिंठा लेणी) — ХӀиндера Махараштра штатера дукхаха ерг буддистийн динан гӀишлон-килсан хьехийн комплекс.

Лан кепара тарх ю 29 хьех йолуш. Уьш йекъало шина коьрта тайпане — чайтья (ламазан залаш, еха план йолуш, ши могӀа бӀогӀамаш апсида долуш пурхехь) а, вихара (еакӀуо план йолу залаш, кхаа агӀора чоьнаш я динан гӀуллакхан чоь Буддан жӀар йолуш, чуволуш ю тӀегӀа) а — буддийн мозгӀарийн юкъарадахаран чоьнаш.

Хьехан пенаш тӀиера йоза дуьненна а девза. Кийсигашна юкъахь дисина Ӏаламан суьрташ, — буддийн туьйранийн а, мифийн а суьрташ ду, амма шен кхетамца цуо дӀайоьллу йукъараллин дахаран панорама шен тайп-тайпанчу кепашца.

Динан гӀишлош тархаш огуш яьхна масех бӀешарахь — вайн эрал I бӀешо хьалха йолийна вайн эран VII бӀешо кхаччалц (ма-дарра Ӏалам диллар къега V—VI бӀешерийн муьрехь)^[1]^[2]. Уггаре жигара гӀишлошъяр дира V бӀешо чекхдолуш — VI бӀешеран хьалхарчу декъехь, ницкъ болчу дравидийн Вакатакийн Харишенан некъийн паччахь (475—500 шерашкахь)^[3], Деканан а, цхьа могӀа Малхбуза ХӀиндин урхалча волуш^[3]. Оцу хенахь кхоьллина уггаре дика тӀулган суьрташ а, пена тӀиера суьрташ а Аджантан^[4]

XIII бӀешарахь ХӀиндехь буддизман маьӀна дов. МозгӀарша, оцу хенахь шайн барам лагӀбелла болу, тӀаьхь-тӀаьхьа юьту Аджанта. 1983 шарахь динан цӀийнан комплекс «Аджанта» кхайкхийна дерригдуьненан тӀаьхьалон иэс.

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Викилармехь йу Аджанта теман медиафайлаш
Пещерные храмы Аджанты

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

↑ Тюляев С. И. Глава VIII. Живопись Аджанты, живопись пещер периода искусства Гуптов 4—7 веков // Искусство Индии. III-е тысячелетие до н. э. — VII век н. э. / Под. ред. Е. Н.Галкиной. — М.: Искусство, 1988. — С. 249—250.
↑ Аджанта / Е. А. Сердюк // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
↑ ¹ ² Бонгард-Левин Г. М., Ильин Г. Ф. Глава XIX. Южная Индия // Индия в древности. — М.: Наука, 1985. — С. 370.
↑ Тюляев С. И. Глава VIII. Живопись Аджанты, живопись пещер периода искусства Гуптов 4—7 веков // Искусство Индии. III-е тысячелетие до н. э. — VII век н. э. / Под. ред. Е. Н.Галкиной. — М.: Искусство, 1988. — С. 250.

[1] Тюляев С. И. Глава VIII. Живопись Аджанты, живопись пещер периода искусства Гуптов 4—7 веков // Искусство Индии. III-е тысячелетие до н. э. — VII век н. э. / Под. ред. Е. Н.Галкиной. — М.: Искусство, 1988. — С. 249—250.

[2] Аджанта / Е. А. Сердюк // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.

[Харишена-3] ¹ ² Бонгард-Левин Г. М., Ильин Г. Ф. Глава XIX. Южная Индия // Индия в древности. — М.: Наука, 1985. — С. 370.

[4] Тюляев С. И. Глава VIII. Живопись Аджанты, живопись пещер периода искусства Гуптов 4—7 веков // Искусство Индии. III-е тысячелетие до н. э. — VII век н. э. / Под. ред. Е. Н.Галкиной. — М.: Искусство, 1988. — С. 250.

[1]

[2]

[3]

[4]