HD90972

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD90972
Каталоган код 2MASS J10293537-3036254, GSC 07184-02064, HD 90972, SAO 201442, HIP 51376, HR 4118, δ Ant, CCDM J10296-3036A, CPC 17 5105, CSV 101131, GC 14421, GCRV 6585, HIC 51376, IDS 10250-3006 A, NSV 4876, PPM 287759, ROT 1578, SRS 42333, TD1 14894, TYC 7184-2064-1, UBV 9683, uvby98 100090972 A, WDS J10296-3036A, YZ 120 6929, WEB 9380, Gaia DR2 5449301299387283200, Gaia DR3 5449301299387283200, TIC 53612113, BDS 5453 A, Renson 26150
Седарчийн гулам Насос[d]
Дуьненна генахь 142,702 ± 3,191 парсек[1]
Скорость вращения звезды 27 km/s[2][3]
Параллакс 7,0076 ± 0,1567 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар 1,704 ± 0,145 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар −29,598 ± 0,086 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость 14 ± 3,7 km/s[4][5][…]
Спектран класс B9/9.5V[6]
Гуш болу седин барам 5,56[7]
Абсолютная звёздная величина −0,37
Радиус 3,06 солнечный радиус
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 10ч 29м 35,3788232с[1]
ОхьатаӀар −30° 36′ 25,434382″[1]
Эффективная температура 10 765 K[8]
Оценка возраста объекта 214 миллион лет

BD+11 1075 — бу спектран классан B9/9.5V[6] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 5,56[7] гергга бу, лаьтта Насос[d] седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[9]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[10][11].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[12][13][14][15].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Early Data Release 3 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2020.
  2. ↑ Royer F., Grenier S., Baylac, M. -O., Gómez A. E., Zorec J. Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2002. — Vol. 393, Iss. 3. — P. 897—911. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361:20020943 — arXiv:astro-ph/0205255
  3. ↑ Royer F., Zorec J., Gómez A. E. Rotational velocities of A-type stars. III. Velocity distributions (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2007. — Vol. 463, Iss. 2. — P. 671–682. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361:20065224 — arXiv:astro-ph/0610785
  4. ↑ N.V. Kharchenko, R.-D. Scholz, A.E. Piskunov, Röser S., Schilbach E. Astrophysical supplements to the ASCC-2.5: Ia. Radial velocities of ∼55000 stars and mean radial velocities of 516 Galactic open clusters and associations (инг.) // Astron. Nachr. — Wiley, 2007. — Vol. 328, Iss. 9. — P. 889—896. — ISSN 0004-6337; 1521-3994 — doi:10.1002/ASNA.200710776 — arXiv:0705.0878
  5. ↑ Duflot M., Figon P., Meyssonnier N. Vitesses radiales. Catalogue WEB: Wilson Evans Batten. Radial velocities: The Wilson-Evans-Batten catalogue (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 1995. — Vol. 114. — P. 269–280. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  6. ↑ 1 2 Houk N. Catalogue of two-dimensional spectral types for the HD stars, Vol. 3 — 1982. — Т. 3. — С. 0.
  7. ↑ 1 2 Ducati J. R. Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system (инг.) — 2002. — Vol. 2237.
  8. ↑ Zorec J., Royer F. Rotational velocities of A-type stars. IV. Evolution of rotational velocities (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2012. — Vol. 537. — 22 p. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361/201117691 — arXiv:1201.2052
  9. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  10. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  11. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  12. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  13. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  14. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  15. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]

Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD90972&oldid=9009181»