Чулацаман тӀегӀо

HD3980

Талларе хьожуш
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD3980
Каталоган код ξ Phe, 2MASS J00414639-5630048, CCDM J00418-5630A, CPC 20 201, CSV 102327, GC 830, GCRV 382, GSC 08469-01595, HD 3980, HIC 3277, HIP 3277, HR 183, IDS 00372-5703 A, NSV 261, PPM 330434, SAO 232152, TD1 391, TYC 8469-1595-1, UBV 562, ksi Phe, uvby98 100003980 ABV, WDS J00418-5630A, TIC 281668790, Gaia DR1 4908315529543944064, WEB 584, Gaia DR2 4908315533840351360, Gaia DR3 4908315533840351360, Renson 1090
Седарчийн гулам Феникс
Дуьненна генахь 67,706 ± 0,1866 парсек[1]
Скорость вращения звезды 25,4 ± 1,7 km/s[2]
Параллакс 14,7697 ± 0,0407 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар 56,986 ± 0,038 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар 90,41 ± 0,035 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость 9,8 ± 2,9 km/s[3]
Тип переменной звезды α² Гончих Псов, вращающаяся переменная[4]
Спектран класс A3VpSrCr Ksn[5]
Гуш болу седин барам 5,7[6]
Диаметр 8 020 000 km[7]
Мур J2000.0
Нийсса хьалабалар 0ч 41м 46,3973с[1]
ОхьатаӀар −56° 30′ 4,73842″[1]

BD+11 1075 — бу спектран классан A3VpSrCr Ksn[5] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 5,7[6] гергга бу, лаьтта Феникс седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[8]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[9][10].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[11][12][13][14].

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Early Data Release 3 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2020.
  2. ↑ Sikora J., Wade G. A., Power J., Neiner C. A volume-limited survey of mCP stars within 100 pc - I. Fundamental parameters and chemical abundances (инг.) // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower — OUP, 2018. — Vol. 483, Iss. 2. — P. 2300—2324. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STY3105 — arXiv:1811.05633
  3. ↑ Gontcharov G. A. Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35 495 Hipparcos stars in a common system (инг.) // Ast. Lett. / R. Sunyaev — Nauka, Springer Science+Business Media, 2006. — Vol. 32, Iss. 11. — P. 759–771. — ISSN 1063-7737; 1562-6873; 0320-0108; 0360-0327 — doi:10.1134/S1063773706110065 — arXiv:1606.08053
  4. ↑ Sikora J., David-Uraz A., Chowdhury S., Bowman D. M., Wade G. A., Khalack V., Kobzar O., Kochukhov O., Neiner C., Paunzen E. MOBSTER - II. Identification of rotationally variable A stars observed with TESS in sectors 1-4 (инг.) // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower — OUP, 2019. — Vol. 487. — P. 4695–4710. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STZ1581 — arXiv:1905.08835
  5. ↑ 1 2 Abt H. A., Morrell N. I. The Relation between Rotational Velocities and Spectral Peculiarities among A-Type Stars (инг.) // The Astrophysical Journal: Supplement Series — AAS, 1995. — Vol. 99. — P. 135–172. — ISSN 0067-0049; 1538-4365 — doi:10.1086/192182
  6. ↑ 1 2 Ducati J. R. Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system (инг.) — 2002. — Vol. 2237.
  7. ↑ Shulyak D., Paladini C., Causi G. L., Perraut K., Kochukhov O. Interferometry of chemically peculiar stars: theoretical predictions versus modern observing facilities (инг.) // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower — OUP, 2014. — Vol. 443, Iss. 2. — P. 1629–1642. — 14 p. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STU1259 — arXiv:1406.6093
  8. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  9. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  10. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  11. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  12. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  13. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  14. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта

[бӀаьра нисйан | нисйан]
Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD3980&oldid=10448112»