HD15980

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD15980
Каталоган код HD 15980, HIP 12042, SAO 38143, 2MASS J02351399+4035481, GSC 02836-01247, BD+39 571, AG+40 279, HIC 12042, PPM 45230, TD1 1502, TYC 2836-1247-1, uvby98 100015980, Gaia DR1 335356028633802624, Gaia DR2 335356032930942336
Седарчийн гулам Андромеда (седарчийн гулам)
Дуьненна генахь 274,3258 ± 8,0974 парсек[1]
Параллакс 3,6453 ± 0,1076 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар −12,337 ± 0,15 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар −3,451 ± 0,199 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость 33 ± 12,3 km/s[2]
Спектран класс B9[3]
Гуш болу седин барам 7,87 ± 0,01[4]
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 2ч 35м 13,9902199595с[1]
ОхьатаӀар +40° 35′ 48,14387479″[1]

BD+11 1075 — бу спектран классан B9[3] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 7,87 ± 0,01[4] гергга бу, лаьтта Андромеда (седарчийн гулам) седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[5]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[6][7].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[8][9][10][11].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  2. Fehrenbach C., Duflot M., Mannone C., Burnage R., Genty V. Mesures de vitesses radiales. VIII. Accompagnement au sol du programme d'observation du satellite Hipparcos Radial velocities. VIII. Ground based measurements for Hipparcos — 1997. — Т. 124. — С. 255–257.
  3. 1 2 Cannon A. J., Pickering E. C. VizieR Online Data Catalog: Henry Draper Catalogue and Extension, published in Ann. Harvard Obs. 91-100 (1918-1925) (инг.) // Annals of the Astronomical Observatory of Harvard College — 1918. — Vol. 91-100.
  4. 1 2 Hog E., Fabricius C., Makarov V. V., Urban S., Corbin T., Wycoff G., Bastian U., Schwekendiek P., Wicenec A. The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars (инг.) // Astron. Astrophys. / T. ForveilleEDP Sciences, 2000. — Vol. 355. — P. 27–30. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  5. Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  6. Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  7. Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  8. Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  9. Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  10. E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  11. Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]