HD15233

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD15233
Масса 3,499584E+30 килограмм
Каталоган код GSC 08858-01696, HD 15233, HIP 11258, HR 714, IRAS 02235-6032, 2MASS J02245394-6018431, SAO 248555, λ Hor, PLX 499, FK5 84, CPC 20.1 470, GC 2931, GCRV 1372, HIC 11258, N30 492, PPM 352913, ROT 332, TD1 1436, TYC 8858-1696-1, UBV 2501, uvby98 100015233, PLX 499.00, WEB 2357, Gaia DR2 4725779526839408128, Gaia DR3 4725779526839408128, TIC 382582555, UBV M 8955, Renson 3790
Седарчийн гулам Часы[d]
Дуьненна генахь 47,748 ± 0,13 парсек[1]
Скорость вращения звезды 129,1 ± 6,5 km/s[2]
Параллакс 20,9433 ± 0,0579 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар −131,35 ± 0,075 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар −71,718 ± 0,073 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость 28,34 ± 0,41 km/s[3]
Спектран класс F2III[4]
Гуш болу седин барам 5,355 ± 0,009[5]
Светимость 14,66 солнечная светимость
Абсолютная звёздная величина 1,91
Металличность −0,04[6]
Радиус 2,84 солнечный радиус
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 2ч 24м 53,9099798с[1]
ОхьатаӀар −60° 18′ 43,013000412″[1]
Эффективная температура 6725 K[2]
Поверхностная гравитация 6500 сантиметр на секунду в квадрате[6]
Оценка возраста объекта 1,4 гигагод

BD+11 1075 — бу спектран классан F2III[4] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 5,355 ± 0,009[5] гергга бу, лаьтта Часы[d] седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[7]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[8][9].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[10][11][12][13].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Early Data Release 3 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2020.
  2. ↑ 1 2 Eiff M. A., Reiners A. New measurements of rotation and differential rotation in A-F stars: are there two populations of differentially rotating stars? (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2012. — Vol. 542. — P. A116. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361/201118724 — arXiv:1204.2459
  3. ↑ Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  4. ↑ 1 2 Malaroda S. Study of the F-type 1 MK spectral types (инг.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 1975. — Vol. 80. — P. 637–641. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1086/111786
  5. ↑ 1 2 Hog E., Fabricius C., Makarov V. V., Urban S., Corbin T., Wycoff G., Bastian U., Schwekendiek P., Wicenec A. The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2000. — Vol. 355. — P. 27–30. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  6. ↑ 1 2 Erspamer D., North P. Automated spectroscopic abundances of A and F-type stars using echelle spectrographs II. Abundances of 140 A-F stars from ELODIE and CORALIE (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2003. — Vol. 398. — P. 1121–1135. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361:20021711 — arXiv:astro-ph/0210065
  7. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  8. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  9. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  10. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  11. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  12. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  13. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]

Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD15233&oldid=9004023»