HD15144

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD15144
Каталоган код GSC 05860-02588, 2MASS J02260035-1520284, HD 15144, HIP 11348, HR 710, SAO 148386, BD-15 426, ADS 1849 A, CCDM J02260-1520A, CSI-15 426 1, CSI-15 426 3, CSV 5987, GC 2933, GCRV 1376, HIC 11348, IDS 02212-1549 A, JP11 651, PLX 495, PLX 495.00, PPM 211510, SRS 4422, TYC 5860-2588-1, UBV 2495, UBV 2497, AB Cet, WDS J02260-1520A, YZ 105 634, Gaia DR1 5145812549404471680, SBC9 1482, PMSC 02213-1547Aab, PMSC 02213-1547A, WEB 2371, Gaia DR2 5145812553700068992
Седарчийн гулам Кит[d]
Компаньон BD-15 427[d][1], HD 15144B[d][1]
Дуьненна генахь 81,9242 ± 0,9416 парсек[2]
Скорость вращения звезды 31 km/s[3]
Параллакс 12,2064 ± 0,1403 ларин миллисекунд[2]
Шен леларан охьатаӀар −55,131 ± 0,171 шарахь миллиарксекунд[2]
Шен леларехь нисса хьалабалар −45,585 ± 0,236 шарахь миллиарксекунд[2]
Радиальная скорость 1,5 ± 0,1 km/s[4]
Тип переменной звезды α² Гончих Псов[d]
Спектран класс A3VpSrCrEu[5]
Гуш болу седин барам 5,83[6]
Металличность 0,03[7]
Диаметр 2 390 000 km[8]
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 2ч 26м 0,3478102565с[2]
ОхьатаӀар −15° 20′ 28,495704894″[2]
Эффективная температура 8400 K[7]
Поверхностная гравитация 10 000 сантиметр на секунду в квадрате[7]

BD+11 1075 — бу спектран классан A3VpSrCrEu[5] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 5,83[6] гергга бу, лаьтта Кит[d] седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[9]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[10][11].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[12][13][14][15].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ 1 2 Вашингтонский каталог визуально-двойных звёзд
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  3. ↑ Royer F., Grenier S., Baylac, M. -O., Gómez A. E., Zorec J. Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2002. — Vol. 393, Iss. 3. — P. 897—911. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361:20020943 — arXiv:astro-ph/0205255
  4. ↑ Pourbaix D., Tokovinin A. A., Batten A. H., Fekel F. C., Hartkopf W. I., Levato H., Morrell N. I., Torres G., Udry S. SB9: The ninth catalogue of spectroscopic binary orbits (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2004. — Vol. 424, Iss. 2. — P. 727–732. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361:20041213 — arXiv:astro-ph/0406573
  5. ↑ 1 2 Abt H. A., Morrell N. I. The Relation between Rotational Velocities and Spectral Peculiarities among A-Type Stars (инг.) // The Astrophysical Journal: Supplement Series — AAS, 1995. — Vol. 99. — P. 135–172. — ISSN 0067-0049; 1538-4365 — doi:10.1086/192182
  6. ↑ 1 2 Ducati J. R. Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system (инг.) — 2002. — Vol. 2237.
  7. ↑ 1 2 3 Searle L., Lungershausen W. T., Sargent W. L. W. Studies of the Peculiar a Stars.IV. The Relative Abundances of Four Iron-Peak Elements (инг.) // Astrophys. J. / E. Vishniac — IOP Publishing, 1966. — Vol. 145. — P. 141–152. — ISSN 0004-637X; 1538-4357 — doi:10.1086/148750
  8. ↑ Shulyak D., Paladini C., Causi G. L., Perraut K., Kochukhov O. Interferometry of chemically peculiar stars: theoretical predictions versus modern observing facilities (инг.) // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower — OUP, 2014. — Vol. 443, Iss. 2. — P. 1629–1642. — 14 p. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STU1259 — arXiv:1406.6093
  9. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  10. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  11. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  12. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  13. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  14. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  15. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]

Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD15144&oldid=9003989»