HD13107

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD13107
Каталоган код HD 13107, HIP 9863, SAO 215774, 2MASS J02065406-4802111, GSC 08045-00211, CD-48 557, CPC 0 986, CPD-48 246, GCRV 22795, HIC 9863, PPM 306467, TYC 8045-211-1, UBV M 8712, Gaia DR1 4941215563146946944, Gaia DR2 4941215567443655168
Седарчийн гулам Эридан[d]
Дуьненна генахь 334,7168 ± 3,742 парсек[1]
Параллакс 2,9876 ± 0,0334 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар 34,361 ± 0,048 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар 30,355 ± 0,047 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость −9 ± 7 km/s[2][3]
Спектран класс A2mA3-F2[4]
Гуш болу седин барам 9,3[5]
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 2ч 06м 54,0641359297с[1]
ОхьатаӀар −48° 02′ 11,106087945″[1]

BD+11 1075 — бу спектран классан A2mA3-F2[4] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 9,3[5] гергга бу, лаьтта Эридан[d] седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[6]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[7][8].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[9][10][11][12].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  2. N.V. Kharchenko, R.-D. Scholz, A.E. Piskunov, Röser S., Schilbach E. Astrophysical supplements to the ASCC-2.5: Ia. Radial velocities of ∼55000 stars and mean radial velocities of 516 Galactic open clusters and associations (инг.) // Astron. Nachr.Wiley, 2007. — Vol. 328, Iss. 9. — P. 889—896. — ISSN 0004-6337; 1521-3994doi:10.1002/ASNA.200710776arXiv:0705.0878
  3. Harding G. A., Fahim F., Haslam C. M. Motion of A0 stars perpendicular to the galactic plane. IV. Radial velocities in the South Galactic Pole (инг.) // Royal Observatory bulletins — 1971. — Vol. 165. — P. 257. — ISSN 0080-438X
  4. 1 2 Catalogue of two dimentional spectral types for the HD stars, Vol. 2 — 1978.
  5. 1 2 SIMBAD Astronomical Database
  6. Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  7. Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  8. Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  9. Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  10. Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  11. E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  12. Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]