Кхерч агӀонан коде хьажар

{{wiktionary|кхерч}}
{{Кхин маьӀнаш}}

'''Кхерч''' — [[цӀе]] лато а, йаго а меттиг йа гӀирс. 

== Истори ==

=== Дуьххьарлера йукъараллаш ===
{{Main|Ширачу наха цӀе карайерзор}}
Ширачу заманара адамаша цӀе лелайаран дуьххьарлера тешаллаш ду [[Малхбален Африка|Малхбален Африке]]ра ширачу ховшийлашкахь. 2009 шарахь [[Исраил|Исраилера]] [[Якъубан йоӀарийн тӀай]]н уллехь бинчу талламаша гойту 790—690 эзар шо хьалха дуьйна адамо цӀе лелайар. ЦӀеран коьрта кхерч гуонаха дехкина тӀулгаш хилла. Иштта цӀе, дукха хьолахь, йукъаралла цхьаьнакхета меттиг хилла.

=== Шира дуьне ===
[[Зороастризм]]ем латийна цӀе чохь йолу пхьегӀан ламазаш деш хилла. Кхазакхийн тайпа ду [[Ошакхты|«ошакхты»]]. Оцу тайпанан [[хӀост]] йу цхьа са хьалахьоьжу кхосаберг. Ширачу заманахь [[хӀост]]ан кхосаболу кеп тайпанан цӀарца йогӀуш хилла ошакхты (ошак — кхерч, аьлчи а — «Кхерчнаш»), ткъа кхо са – тӀехь йуург кечйеш йолу очакхан сурт долчух тера ду.

=== Йуккъера бӀешераш ===
[[Файл:Печка.JPG|мини|right|[[Оьрсийн пеш]]]]
Йуккъерачу бӀешерийн кхерч цӀийнан къасто йишйоцу дакъа хилла. Пешахь йуург еш хилла, цуьнца шийлачу деношкахь бохлуш хилла. Пешаца [[Скандинави|Скандинавехь]] а, [[Росси|Русехь]] а [[Бани|банеш]] а, [[сауна]]ш а йоххош хилла. Оьрсийн цӀенош пешаш йукъайовлале дохдеш хилла лакхе йиллина тӀулгех боьттина кхерчахь цӀе а латош, ткъа кӀура араболуш хилла йиллинчу неӀархула, ткъа тӀаьхьа — дӀадоьллучу корехула.

=== XX бӀешерера тахане кхаччалц ===
ХӀинца малхбузен дуьненахь кхерч бу цӀийнан декоративан дакъа ([[товха]]), амма, доккхах долчу [[Пачхьалкхийн бахархошца йолу исписка|Дуьненан бахархойн]] декъан кхерч практикехь лелош бу.

== Билгалдахарш ==
{{билгалдахарш}}


[[Категори:Археологин объекташ]]
[[Категори:Археологин объектан тайпанашца]]
[[Категори:ЦӀе]]