Пхьамтой агӀонан коде хьажар

{{Тайп
|Тайпан таксон            = Къена [[тайпа]]
 |ЦӀе                     = Пхьамтой
 |Шин цӀе                 = 
 |Сурт                    = 
 |Суьртан куьг            =  
 |Кхин цӀераш             = 
 |Экзоэтнонимаш           = 
 |Раса                    = [[Кавказан раса|кавказан]]
 |Тукхам                  = [[шуотой]] 
 |Бухара тоба             =
 |Мотт                    =  нохчийн меттан шуотойн диалект
 |Йоза                    = 
 |Дин                     =  [[ислам]] ([[суннизм]]) 
 |Дуьххьара хьахадар      = 
 |Къам                    = [[нохчий]]
 |Тайпан йукъа догӀу       = 
 |Дай                     = 
 |ТӀаьхье                 = 
 |Гергарло                = 
 |Таханлера дӀасакхалхар  = {{RUS}}: хууш дац<br />    {{Байракх/2|Нохчийчоь}}: хууш дац<br /> <br />
 |Хьалхалера дӀасакхалхар = [[Къилбаседа Кавказ]]:<br />
• шира. мохк [[Шуьйта]]
 |Викиларма               =  
 }}
'''Пхьамтой''' — тайп [[Шуотой]]н тукхаман йукъара ду. Тайпан векалийн эцна ДНК тесташ гайтарехь уьш [[Гаплотоба J2 (Y-ДНК)|J2]] а, L3 а гаплотобанера бу<ref name="familytreedna"/>. [[Мамакаев, Мохьмад Амаевич|М.А.Мамакаевс]] Пхьамтой орамера [[нохчий]]н тайп ду аьлла билгала даьккхина<ref>Мамакаев М.А. «Чеченский тайп (род) в период его разложения» Грозный, ГУП «Книжное издательство», 1973.</ref>.

== Тайп декъадалар ==
Пхьамтой бекъало некъашка: Асдар некъе (J2), Голи некъе (L3), Къижги некъе (L3), Нанолггар (L3), Ӏабдул-Хьаьжийн некъе (L3), Эльжуркъи некъе(J2), Сангири некъе(J2), Таштамир некъе(J2)<ref name="familytreedna">[https://www.familytreedna.com/public/chechen-noahcho/default.aspx?section=yresults Chechen-Noahcho DNA Project - Y-DNA Classic Chart]</ref>.

== Этимологи ==
[[Натаев, Сайпуди Альвиевич|С.А.Натаевн]] хетарехь Пхьамта – деланийн динан Пхьа-делан динан гӀишло лаьттина меттиг ю, ткъа пхьамтой – оцу динан [[цӀу]]й бу<ref>Научная мысль Кавказа: Научный и общественно-теоретический журнал N. 2 (82)/2015</ref>.

== Тайпанан юрт ==
[[Пхьаьмта]] лаьтта [[Ваьрди-эрк]]ан аьтту бердаца, кӀоштан центр йолчу [[Шуьйта]]н къилба-малхбалехьа.

Гергара эвланаш: къилба-малхбалехьа — [[Мус-Кхаьлла]] а, [[Уьрд-Йухе]] а эвланаш, малхбалехьа — [[Йуккъера-Кела]], малхбузехьа — [[Вашандара]], къилба-малхбузехьа — [[Гоьргача]] а, [[Нихала]] а эвланаш<ref>[http://artofwar.ru/img/z/zagorulxko_w_a/text_0330-1/ Карта Чечни] Объем 8 МБ.</ref>.

== Топонимаш ==    
Пхьамтой дашах тера йогӀу топонимаш. 
* Пхьамтойн йукъ – [[ГӀойтӀа]]ра куп.
* [[Пхьуматта]] – [[Соьлжан кӀошт]]ара [[ЦӀечу-Аьхке]]ра шира эвла; лаьтта [[Марта (Ӏаьс-хин га)|Марта]] эркан аьтту бердаца. Кешнаш, байданаш, цанаш ду. Топоним гочдо вайнехан меттанашкара «охьахевшинчу меттиге»{{sfn|Твёрдый|2008|с=266}}.
* [[Памтой]] – [[Адыгейчоь|Адыгей республикера]] эвла, лаьтта [[Шхан чериехабль]] эвлан къилбаседа-малхбуза йисттехь. [[Адыгейн мотт|Адыгейн маттера]] гочдо «хин бецийн меттиг»{{sfn|Твёрдый|2008|с=252}}.
* [[Пхьаметта]] - [[ТӀундакхуо]]н малхбузехьара саьлнаш{{sfn|Сулейманов|2006|с=254}}.
* [[Пхьмат]] — [[ГӀалгӀайчоь]]нан [[ЖӀайрахьан кӀошт]]ара эвла.

== Беха эвланаш ==
Пхьаьмтой беха: [[ГӀойтӀа]]{{sfn|Сулейманов|2006|с=472}}, [[Йоккха АтагӀа]], [[Лаха Невре]], [[Шела]], [[Шуьйта]]{{sfn|Сулейманов|2006|с=203}}.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Литература ==
* {{книга
 | автор         = [[Сулейманов, Ахьмад Сулейманович|Сулейманов А. С.]]
 | заглавие      = Топонимия Чечни
 | ответственный = Ред. Т. И. Бураева
 | ссылка        = https://books.google.ru/books?id=fkwMAQAAMAAJ&dq=%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F+%D1%87%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B8+2006&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwjcjNDKgJTaAhWLFiwKHWZFDuYQ6AEIKDAA
 | место         = Грозный
 | издательство  = ГУП "Книжное издательство"
 | год           = 2006
 | тираж         = 5000
 | страниц       = 711
 | isbn          = 5-98896-002-2
 | ref           = Сулейманов
}}
* {{книга
 |автор         = Твёрдый А. В.
 |часть         = 
 |ссылка часть  = 
 |заглавие      = Кавказ в именах, названиях, легендах
 |оригинал      = 
 |язык          = ru
 |ссылка        = 
 |викитека      = 
 |ответственный = Платонов И.
 |издание       = 
 |место         = Краснодар
 |издательство  = 
 |год           = 2008
 |том           = 
 |страницы      = 
 |столбцы       = 
 |страниц       = 432 
 |серия         = 
 |isbn          = 978-5-89564-044-9
 |doi           = 
 |тираж         = 4000
 |ref           = Твёрдый
}}
{{кечдар}}

{{Нохчийн тайпанаш}}

[[Категори:Нохчийн тайпанаш]]