Серова, Елена Олеговна агӀонан коде хьажар

{{Фамили, ЦӀе, Ден цӀе}}
{{Пачхьалкхан гӀуллакххо
| ЦӀе                    = Серова Елена Олеговна 
| Сурт                   = Yelena Serova (2016-03-10).JPG
| Шоралла                = 190
| Суьртах лаьцна         = 
| Дарж               = [[Российн Федерацин VII кхайкхаман Федералан гуламан Пачхьалкхан дума]]н депутат
| Муьран йуьххьехь        = 2016 шеран 5 октябрехь дуьйна 
| Муьран чаккхенгахь     = 
| Урхалладаран мур       = 
| Хьалха хилларг         = 
| Когаметтаниг           = 
| Ӏедалан куьйгалхо      = 
| Вице-президент         = 
| Президент              = 
| Паччахь                = 
| Губернатор             = 
| Вице-губернатор        = 

| Дарж2              = 
| Муьран йуьххьехь_2      = 
| Муьран чаккхенгахь_2   = 
| Урхалладаран мур_2     = 
| Хьалха хилларг_2       = 
| Когаметтаниг_2         = 
| Ӏедалан куьйгалхо_2    = 
| Вице-президент_2       = 
| Президент_2            = 
| Паччахь_2              = 
| Губернатор_2           = 
| Вице-губернатор_2      = 

| Дарж3              = 
| Муьран йуьххьехь_3      = 
| Муьран чаккхенгахь_3   = 
| Урхалладаран мур_3     = 
| Хьалха хилларг_3       = 
| Когаметтаниг_3         = 
| Ӏедалан куьйгалхо_3    = 
| Вице-президент_3       = 
| Президент_3            = 
| Паччахь_3              = 
| Губернатор_3           = 
| Вице-губернатор_3      = 

| Йина терахь           = 22.4.1976
| Йина меттиг           = [[Воздвиженка (Приморьен мохк)|Воздвиженка]], [[Уссурийскан кӀошт]] [[Приморьен мохк]] [[Российн Советийн Федеративан Социалистийн Республика|РСФСР]] [[Советийн Социалистийн Республикийн Союз|ССРС]]
| Кхелхина терахь       = 
| Кхелхина меттиг       = 
| ДӀайоьллина           = 
| Пачхьалкх             = 
| Династи               = 
| Парти                 = 
| Тайпа                 = 
| Бакъ цӀе              = 
| Да                    = Олег
| Нана                  = 
| Майра                 = 
| Бераш                 = 
| Динлелор              = 
| Дешар                 = 
| СовгӀаташ             = {{{!}} style="background:transparent"
{{!}}{{ Медаль Дашо Седа (Росси)}}{{!!}}{{Российн Федерацин лётчик-космонавт}}
{{!}}}
| КуьгтаӀор             = 
}}
'''Серо́ва Еле́на Оле́говна''' (йечу хенахь Кузнецова; йина [[1976 шо|1976]] [[22 апрель|22 апрелехь]], [[Воздвиженка (Приморьен мохк)|Воздвиженка]], [[Уссурийскан кӀошт]] [[Приморьен мохк]] [[Российн Советийн Федеративан Социалистийн Республика|РСФСР]] [[Советийн Социалистийн Республикийн Союз|ССРС]]) — [[Росси]]йн [[политик]], [[космонавт]]. [[Российн Федерацин VII кхайкхаман Федералан гуламан Пачхьалкхан дума]]н [[депутат]] [[2016 шо|2016 шеран]] [[5 октябрь|5 октябрехь]] дуьйна. «[[Йукъара Росси]]» партин декъашхо. [[Российн Федерацин Турпалхо]] (2016).

[[Ю. А. Гагаринан цӀарах космонавтийн кечаман центр]]ан тобан зерхо. [[Российн Федерацин лётчик-космонавт|РФ лётчик-космонавт]] (2016). ССРС а, Российн а исторехь йоьлгӀа зуда-космонавт хилла ([[Терешкова, Валентина Владимировна|Терешкова Валентина]], [[Савицкая, Светлана Евгеньевна|Савицкая Светлана]], [[Кондакова, Елена Владимировна|Кондакова Елена]] дӀабевлча).

== Биографи ==
Кузнецова Елена йина 1976 шеран 22 апрелехь тӀемагӀуллакххочун доьзалехь. Ден белхан гӀуллакхаш бахьнехь доьзал масийттаза кхелхира.

1993 шарахь чекхйаьккхира йуккъера №99 йолу ишкол Малхбузан тобан эскаршкахь [[Гроссенхайн]] гӀалахь ([[Германи]]).

Деша хӀоьттира [[Москохан авиацин институт]]е. Студентка йолуш, техник болх бира МАИра лахарчу температурийн ӀТИ. Институтехь доьшучу хенахь вевзира хин волу майра Серов Марк.

2001 шеран мартехь чекхйаьккхира [[Москохан авиацин институт|С. Орджоникидзен цӀарах Москохан авиацин институт]]ан (МАИ)  аэрокосмосан факультет, квалификацица — «инженер».

2001 шеран августехь болх бан йолайелира [[Энерги (корпораци)|РКК «Энергин»]] инженеран даржехь, цигахь 1998 шарахь дуьйна болх беш вара Серов Марк.

2003 шеран 23 январехь Еленин а, Маркан а СеровгӀеран йоӀ хилира.

2003 шарахь чекхйаьккхира [[Москохан технологин университет (МГУПИ)|Москохан пачхьалкхан приборашйаран а, информатикан а академи]] (МППИА) говзалла «экономист» йолуш, иштта хилира шолгӀа лакхара дешар.

2004 шеран чеккхенгахь дуьйна — шолгӀачу категорин инженер.

=== Космонавтийн тобанехь ===
Космонавтийн тобана йукъатохале болх беш йара [[ТӀемалеларан урхаллин центр]] РКК «Энерги» 2-гӀа категорин инженер.

2006 шарахь 11 октябрехь Космонавташ хоржу ведомствашнайукъара комиссин кхеташонехь кховдийра РКК «Энерги» тобан космонавтан кандидатан дарже.

2006 шеран декабрехь Елена РКК «Энергин» «2006 шеран гуламан» космонавтийн тобан йукъатуьйхира<ref>[http://www.astronaut.ru/as_rusia/2005/start.htm Набор 2006 года]</ref> зерхо-космонавтан кандидатан дарже.

2007 шеран февралехь шина шеран курсаш йаха йолайелира [[Космонавтийн кечаман Ю. А. Гагаринан цӀарах центр]]ан ККДхь.

2009 шеран июнехь Серован йелира РКК «Энергин» «зерхо-космонавт» квалификаци.

2011 шарахь дуьйна Еленех хилира [[Роскосмос]]ан зерхо-космонавт тобан космонавт.

2011 шеран 15 декабрехь Ведомствошнайукъара комиссин сацамца, Серова хӀоттийра [[Союз ТМА-14М]] кеман коьрта экипажан йукъа бортинженер дарже<ref>{{cite web|url=http://www.astronaut.ru/index/in_pers/14_314.htm|title=Елена Олеговна Серова|work=Космическая энциклопедия ASTROnote|accessdate=2014-10-31}}</ref>.

=== Космосе хьалабахаран кечам ===
[[Файл:Expedition 41 Crew Wave (201409250001HQ).jpg|thumb|left|180px|«Союз ТМА-14М» кеман экипаж старт хилале, 2014 шеран 25 сентябрехь]]
2012 шеран январера 2014 шеран март кхаччалц кечам бира [[МКС-39]]/[[МКС-40|40]] дублан экипажан йукъахь.

2014 шеран 7 февралехь [[Сочи|Сочехь]] [[Ӏаьнан Олимпийн ловзарш 2014|2014 шеран Ӏаьнан Олимпийн ловзарш]] дӀаделларан церемонехь сий хилира [[Российн байракх|Российн Федерацин байракх]]  айа, Советийн Союзан а, Российн а космонавтийн тобан йукъахь, [[Крикалёв, Сергей Константинович|Крикалёв Сергей]] коьртехь а волуш<ref>[http://www.baltinfo.ru/2014/02/07/V-Sochi-nachalas-tceremoniya-otkrytiya-XXII-zimnikh-Olimpiiskikh-igr-406674 В Сочи началась церемония открытия XXII зимних Олимпийских игр]</ref>.

2014 шеран 24 мартехь Байконурехь Пачхьалкхан комиссин кхеташонехь, чӀагӀйира бортинженер-1 даржехь [[Союз ТМА-12М]] дублан экипажан. 2014 шеран 26 мартехь ТПК «Союз ТМА-12М» кеман старт йечу хенахь йара кеман экипажан хьалхарчу бортинженеран дублёр.

Космосе йаха кечам бира [[МКС-41]]/[[МКС-42|42]] коьртачу экипажан йукъахь ДКС бортинженеран даржехь а, ТПК «Союз ТМА-М» бортинженеран даржехь а. 2014 шеран 24 сентябрехь Пачхьалкхан комиссин кхеташонехь чӀагӀйина ТПК [[Союз ТМА-14М]] коьрта экипажан бортинженер-1 даржехь.

== Доьзал ==
Марехь йу РКК «Энергин» зерхо-космонавт хиллачу Серов Маркан, кхиош йо\ ю: Серова Елена Марковна (йина 23.01.2003)<ref>[http://www.astronaut.ru/as_rusia/2005/text/serova.htm Серова Елена]</ref>.

== СовгӀаташ ==
* [[Российн Федерацин Турпалхо]] (2016 шеран 15 февралехь) — ''«Дуьненайукъара космосан станци тӀехь дехха космосехь лелаш, майралла а, турпалалла а гайтарна»''<ref name="УкПРФ59-2016">[http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201602150064?index=0 Указ Президента Российской Федерации от 15.02.2016 № 59 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190812084116/http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201602150064?index=0 |date=2019-08-12 }}</ref>.
* [[Российн Федерацин лётчик-космонавт]] (2016 шеран 15 февралехь) — ''«Дуьненайукъара космосан станци тӀехь дехха космосехь лелаш, майралла а, турпалалла а гайтарна»''<ref name="УкПРФ59-2016" />.

== Билгалдахарш ==
{{Билгалдахарш}}

== Хьажоргаш ==
* [http://www.gctc.ru/main.php?id=209 Серова Елена Олеговна]
* [http://www.astronaut.ru/as_rusia/2005/text/serova.htm?reload_coolmenus Серова Елена Олеговна]
* [http://ria.ru/interview/20120306/586013328.html Космонавт Серова: я должна быть профессионалом, любящей женой и мамой]
* «[http://tvroscosmos.ru/frm/films/serova.php Вера, надежда, любовь Елены Серовой]». Документальный фильм [[Телестудия Роскосмоса|телестудии Роскосмоса]]. 2014 г.
* [http://www.aif.by/social/persone/item/45318-serova.html Космонавт Елена Серова: «Люди часто сильно недооценивают себя»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160706040250/http://www.aif.by/social/persone/item/45318-serova.html |date=2016-07-06 }}
* [https://www.youtube.com/watch?v=fU0Pn2RKrcs Космические Юра и Нюра] Анимационный сериал телестудии Роскосмоса. 2016 г.
{{Арахьара хьажоргаш}}

{{Российн Федерацин лётчик-космонавташ}}
{{Космонавташ мехкашкахула}}

[[Категори:Российн космонавташ]]
[[Категори:Зударий-космонавташ]]
[[Категори:Адамаш:Королёв]]
[[Категори: Российн Федерацин VII кхайкхаман Пачхьалкхан думан депутаташ]]
[[Категори:Российн экологаш]]