Нохчийчоьнан нах беха меттигаш — Версийн башхалла

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Историн навигаци
[теллина верси][теллина верси]
← Хьалхара нисдарРогӀера нисдар →
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
БӀаьраВики-йоза
МогӀа 261: МогӀа 261:
* [[Даккхара]],
* [[Даккхара]],
* [[Дакна-Ара]],
* [[Дакна-Ара]],
* [[Дакан-Чу (Дакан-Аганчу)]],
* [[Дан-кхелли]],
* [[Дан-кхелли]],
* [[Деш-кхелли]],
* [[Деш-кхелли]],

Верси 2020, 15 ноябрь, 21:56

Нохчийчохь 700 сов нохчий Iаш пхьаьнаш хилла тlкъа дукхох йолу нохчийн пхьаьнаш ягийна юхайна Кавказан бокх тIамехь а нохчийн къам дlадухадача хенахь[1].Тахан царах йисна 224 нах lаш пхьаьнаш ю, 5-ъ йаккхий гlаланаш, 3-ъ гlалах тера, кхин дlа 213 пхьаьнаш ю. Ламанца нохчий къам дlа-духа дина хена юхайна ягийна дlатесна йисна 27 ламан пхьаьнаш ю. Ламанца кхоъ тайпана йекъало нохчий lаш пхьаьнаш — «бlоув/вlоув», «кхаьлла» а «ирзуо», тlкъа нохчийн аренца цана метта «юрт», «эвл/овл» йа «кlотар/отар» олу, уьш лулахара къемнашкара хьа-аьцца йа цlена нохчийн дешнаш дац.

2017-чу шарахь Нохчийчохь 1 414 865 адам дехаш ду.

ГӀаланаш

Нохчийчоьнан яккхий гӀаланаш.

Веданан кӀошт

  1. Ведана — Веданан кӀоштан коьрта эвла ю.
  2. Мехкадаьттан-Ирзе,
  3. Бaрзa,
  4. БелгӀата,
  5. Ведана,
  6. ВорхатIа,
  7. Гезин-Чу,
  8. Гуьна,
  9. ДаьргӀа,
  10. Дишни-Ведана,
  11. Дуцин-КӀотор,
  12. Жани-Ведана,
  13. Зеламхин-КӀотар,
  14. Кхашка-Ара,
  15. Келойн эвла,
  16. Лаккха ЦӀена-Ведана,
  17. Лаккха-Курчалa,
  18. Лаха-Курчалa,
  19. Марзойн-Мохк,
  20. МахкатӀе,
  21. Месада,
  22. Ножа,
  23. Селман-Тевзана,
  24. Тевзана,
  25. Тезa-Кхаьлла,
  26. Хорача,
  27. Хоттане,
  28. Хьажи-Юрт,
  29. ЦIена-Бена,
  30. ЦӀен Ведана,
  31. Ширдий-Мохк,
  32. ЭгӀашбета,
  33. Элистанжа,
  34. Эрсана,
  35. Эшилхата,
  36. Юкъерчу-Гонха,
  37. Юкъерa-Курчала.

ГаланчӀожан кӀошт

  1. Акха-Басс — ГалайнчӀожан кӀоштан коьрта эвла ю.
  2. Ӏамие,
  3. Ӏамкъа,
  4. Ӏаме,
  5. Айришка,
  6. Арстахa,
  7. Аьккха,
  8. БазантӀи,
  9. БархӀа,
  10. Барзанча,
  11. Басарача-Ялхара,
  12. Басха,
  13. Бека,
  14. Бийци,
  15. Боьн-Чу,
  16. Бончу-Дига,
  17. Боьшна,
  18. Булхипхьа,
  19. Боьрта,
  20. БӀаьст-Хьаьвхьа,
  21. БӀаьста,
  22. БӀенйиста,
  23. Виелах,
  24. ВӀовга,
  25. ГӀеши-Чу,
  26. ГӀозана,
  27. Гезах,
  28. Гемара,
  29. Гиеле-Чу,
  30. ГихтӀе-Ӏоме,
  31. Гуоруо,
  32. Гур-Чу,
  33. Дакках,
  34. Дака-Бух,
  35. Далг-Бух,
  36. Деха-Чу,
  37. Дехьа-ГериетIе,
  38. Дийхьа-Юрт,
  39. Дуоза,
  40. ЖӀаре,
  41. Жаьн-Чу,
  42. Жима-Эрбала,
  43. Зирха,
  44. Зингала,
  45. ИгӀа-Юрт,
  46. ИгӀал Кий,
  47. Икалчу,
  48. Иттар-кхелли,
  49. Йекхача,
  50. Йехкачара,
  51. Йоккха-Эрбала,
  52. Ердие-чу,
  53. КӀегана-Юх,
  54. КӀеганеха,
  55. КӀайчу-Юхе,
  56. КӀелахь-Баса,
  57. КӀербитӀе,
  58. КӀербича,
  59. Къай,
  60. Комалха,
  61. Кей-Мохк,
  62. Кхоьрга,
  63. Къолие,
  64. Кхенах,
  65. КхеретӀе,
  66. Кхоруотта,
  67. Кхуорах,
  68. Кхоьри-Чу,
  69. Къож-Вийнача,
  70. Лакха Ӏаьжгиечу,
  71. Лала,
  72. Лаха Ӏаьжгиечу,
  73. МазантӀе,
  74. Мочча,
  75. Мешиех,
  76. Мештие,
  77. МегӀал Кий,
  78. Мийла,
  79. МогӀуста,
  80. Моцкъара (ТӀерла),
  81. Моцкъара (Нашха),
  82. Моштара,
  83. Музорга,
  84. Муши-Чу,
  85. Муьжгана,
  86. Никара,
  87. Нохарайист,
  88. Орзуме-Кхаьлла,
  89. Очакх,
  90. Пешха,
  91. Пийжа,
  92. Саканан-Жела,
  93. Сахьана,
  94. Сенах,
  95. Сехьа-ГериетIе,
  96. Ткъуйсте[2] (Ткъуйистие[3]),
  97. Тарха,
  98. Терттие,
  99. Тиша-БархӀа,
  100. ТӀийисте,
  101. Тишли,
  102. ТӀолие,
  103. Угана,
  104. Уьйтта,
  105. Уьшна,
  106. Хьаьхильга[4] (Хьаьхильгие[5]),
  107. Хьайбаха,
  108. Хьай,
  109. Хьачи-Чу,
  110. Хьайхара,
  111. Хьаьга,
  112. Хьижахк,
  113. Хьоче-Коча,
  114. ХӀийла,
  115. ЦӀенчу-Мехка,
  116. ЦӀечу-Аьхке,
  117. ЧӀармаха,
  118. ЧӀуша,
  119. Шуьнда,
  120. Эйсалашка,
  121. Элда-Пхьа,
  122. Ялхара.

Гуьмсан кӀошт

  1. Гуьмсе — Гуьмсан кӀоштан коьрта гӀала ю.
  2. Азамат-Юрт,
  3. БоргӀане,
  4. Гезлой-Эвла,
  5. Дарбанхи,
  6. Джалка,
  7. Илсхан-Юрт,
  8. Ишхой-Юрт,
  9. Керла-Билта ,
  10. Керла-ГӀоьрдала,
  11. Керла-Шоьна,
  12. Керла-Энгана,
  13. Боти-Юрт,
  14. Къеди-Юрт,
  15. Лакха-Нойбоьра,
  16. Лаха-Нойбоьра ,
  17. Мелчхе,
  18. Ойсхар,
  19. Берза-Боьра,
  20. Хьаьнгаш-Юрт,
  21. Энгал-Юрт,

Итон-Кхаьллан кӀошт

  1. Итон-Кхаьлла — Итон-Кхаьллан кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Ведуча,
  3. Гамха,
  4. Бобаш-ГутӀа,
  5. БугӀара,
  6. ГутӀа,
  7. Гучан-кхелли,
  8. Доьра,
  9. Башан-кхелли,
  10. Кейшта,
  11. Кхокхада,
  12. КӀонжаха,
  13. Лаккха Исхой,
  14. Лаккха-Хьерах,
  15. Лаха Исхой,
  16. Лаха-Хьерах,
  17. Мух мерка,
  18. Сондур-ара,
  19. Тас-ГутӀе,
  20. Тусхара,
  21. ТӀалкхелли,
  22. Уш-Кхелли,
  23. Хаз-кхелли,
  24. Хьелда,
  25. ЦӀамда,
  26. ЦӀуьника,
  27. ЧӀуо,
  28. Шок-кхелли,
  1. Чхьах,

Курчалойн кӀошт

  1. Курчалой-Эвла (Курчалой) — Курчалойн кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Ӏаларой-Эвла,
  3. Аьхкинчу-Борзе,
  4. Ачаршка,
  5. БӀачи-Юрт,
  6. Белта,
  7. Гелдагана,
  8. ЖагӀларги,
  9. ЖугӀурта,
  10. Коьран-Бена,
  11. Курчалой-Эвла,
  12. Майртуп,
  13. НикӀи-ХитӀа,
  14. РегӀатӀа,
  15. Хьиди-КӀотар,
  16. Хоси-Юрт,
  17. Цоци-Эвла,
  18. Энакхаьлла,
  19. Ялхой-Мохк.

Невран кӀошт

  1. Новр-ГӀала — Невран кӀоштан коьрта эвла ю.
  2. Алпатово
  3. Дальни
  4. Ишоре
  5. Гал-ГӀала
  6. Капустино
  7. Клинковн-кӀотар
  8. Козлов-кӀотар
  9. Корнеевн-кӀотар
  10. Кречетово
  11. Левобережни
  12. Майорски
  13. Макан-ГӀала
  14. Мирни
  15. Салт-ГӀала
  16. Керла Солкушино
  17. Новотерски
  18. Обильни
  19. Постни
  20. Рубежни
  21. Савельевски
  22. Свободни
  23. Селиванкин-кӀотар
  24. Семиколодцев
  25. Суворовски
  26. Ульяновски
  27. Фрунзенски
  28. Чернокозово
  29. Юбилейни

Нажи-Юьртан кӀошт

  1. Нажи-Юрт (Ножай-Юрт) — Нажи-Юьртан кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Айти-Мохк
  3. Байтарке
  4. Бас-ГӀоьрдала
  5. Бена
  6. Беной-Ведана
  7. Бетт-Махка
  8. Бешал-Ирзе
  9. Билта
  10. БуланхитӀа
  11. БулгӀат-Ирзе
  12. Гендаргана
  13. Гилна
  14. Гуьржи-Мохк
  15. ГӀалайтӀе
  16. ГӀансолчу
  17. ГӀоьрдала
  18. Даьттаха
  19. Девлатби-Отар
  20. Денги-Юрт
  21. Замай-Юрт
  22. Зандакъ-Ара
  23. Зандакъ
  24. Керла Замай-Юрт
  25. Коьран-Бена
  26. Лоьма-КӀорца
  27. Мескита
  28. МехкаштӀехьа
  29. Нажи-Юрт
  30. Оьси-Юрт
  31. Пхьача
  32. Оьла-Мохк
  33. РогӀа-КӀажа
  34. Сесана
  35. Симсара
  36. СоврагӀа
  37. СогунтӀа
  38. Стерч-Керчашка
  39. Татай-Отар
  40. ТӀуртӀи-КӀотар
  41. Хьашти-Мохк
  42. Хьочи-Ара
  43. ЦӀоьнтара
  44. Чеччалхе
  45. Чуьрча-Ирзе
  46. Шовхала-Берд
  47. Шоьна
  48. Энгана
  49. Ӏалара
  50. Ӏалхан-КӀотар
  51. Ӏиса-Юрт
  52. Ӏожи-Юрт

Соьлжа-ГӀалин кӀошт

  1. Соьлжа-ГӀала — Соьлжа-ГӀалин кӀоштан а республикан коьрта гӀала.
  2. Ӏалхан-ГӀала,
  3. Ӏалхан-Чурт,
  4. Бамат-Юрт,
  5. Беркат-Юрт,
  6. Гикало,
  7. Коьрте,
  8. Дочу-Борзе,
  9. Баса-ГӀала,
  10. Галне,
  11. БердакӀел,
  12. ГӀулара,
  13. Примыкани,
  14. Лаха-Варанда,
  15. Октябрьски,
  16. Красностепновски,
  17. Мамакхин-КӀотар,
  18. Чурт-ТогӀи,
  19. Победенски,
  20. Радужни,
  21. Гунашка,
  22. Керла-Юрт,
  23. Бартхой,
  24. Нагорни,
  25. Ӏумхи-КӀотар,
  26. Долинск,
  27. Аьхкин-Борзе,
  28. Шинасуьйра-юкъ,
  29. Хьач-ХитIе,
  30. Мехкадаьттан-Юрт,
  31. Йоккха  АтагӀа,
  32. Девкар-Эвла,
  33. ТогӀи,
  34. Чечана,
  35. ЧӀишка,
  36. Керла-Варанда,
  37. Керла-ЦӀоьнтара,
  38. ЧӀаьнти-Юрт,
  39. Ярашмаьрда,
  40. Хан-ГӀала.

Соьлжан кӀошт

  1. Эна-Хишка— Соьлжан кIоштаан коьрта эвла ю.
  2. Эха-Борзе.

Теркан кӀошт

  1. ЧӀулга-Юрт — Теркан кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Аьчка-ХитӀе,
  3. Бена-Юрт,
  4. Горагорск,
  5. Банкин-Юрт,
  6. Эскин-КӀотар,
  7. Лакха Невре,
  8. Лаха Невре,
  9. Макан-Юрт,
  10. Макан-КӀотар,
  11. Минеральни,
  12. НогӀамирзин-Юрт,
  13. Эмсуле,
  14. ӀамтӀе-КӀотар,
  15. Ӏелин-Юрт.

ТӀехьа-Мартанан кӀошт

  1. ТӀехьа-Марта — ТIехьа-Мартанан кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Буммат,
  3. ВаларгтӀе,
  4. Шовдана-Юрт,
  5. Заки-Эвла,
  6. Котар-Юрт,
  7. Керла-Шара,
  8. СемаӀашка,
  9. Ӏашхой-КӀотар,
  10. Хаьмбин-Ирзе,
  11. ШаӀми-Юрт,
  12. Нитти-КӀотар,

Хьалха-Мартанан кӀошт

  1. Хьалха-Марта (Урус-Мартан) — Хьалха-Мартан кIоштан коьрта гӏала ю.
  2. ГӀойтӀа,
  3. ГихтӀа,
  4. Iалхан-Юрт,
  5. Олхазар-КӀотар,
  6. Шалажа,
  7. Мартан-Чу,
  8. Роьшни-Чу,
  9. ГӀой-Чу,
  10. Таьнги-Чу,
  11. Гихчу,
  12. ГӀой-Йист,
  13. КӀохцал-Ирзе,
  14. Доулт-Мирзан-КӀотар [14]

ЧӀебарлойн кӀошт

  1. Шара-Орга (Шаро-Аргун) — ЧӀебарлойн кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Буне,
  3. ДӀай,
  4. Ихара,
  5. Куланха,
  6. Къоьзана,
  7. Орса,
  8. Макажа,
  9. Нохч-Кела,
  10. Сада,
  11. Тунжайн овл,
  12. ХӀинда,
  13. Хо,
  14. ЦӀикара,

Шелан кӀошт

  1. Шела (Шали) — Шелан кIоштан коьрта гIала ю.
  2. Эвтара,
  3. Мескар-Эвла,
  4. Гермачиг,
  5. Жима-АтагӀа,
  6. Чуьйри-Эвла,
  7. Дуби-Эвла,
  8. БелгӀатой-Эвла,
  9. Сиржа-Эвла,
  10. ЭгIашта.

Шаройн кӀошт

  1. ХӀима (Химой) — Шаройн кIоштан коьрта гIала ю.
  2. Шара,
  3. Шикъара,
  4. Бицухе,
  5. Анни,
  6. Гайдхе,
  7. Етмуткатли,
  8. ЖогӀалда,
  9. Кабардатли,
  10. Кататла,
  11. Кенхи,
  12. Кири,
  13. Лаха-Хашалда,
  14. Хилиди,
  15. Хашалда,

Шелковскан кӀошт

  1. Шелковски — Шелковскан кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Гребенски,
  3. Бурунски,
  4. Воскресеновски,
  5. Восход,
  6. Мирни,
  7. Зелёни,
  8. Червлённи-Узлови,
  9. Оьрза-Эвла,
  10. ГIарчагIан-Эвла,
  11. Харьковски,
  12. Йоккха-Шедрин,
  13. Песчани,
  14. Рунни,
  15. Каргалински,
  16. Оьрза-ГӀала,
  17. Бороздиновски,
  18. Дубовски,
  19. Курдюковски,
  20. Коби,
  21. Парабоч,
  22. Жима Шедрин,
  23. Старогладовски,
  24. Сарису,
  25. Шелкозаводски.

Шуьйтан кӀошт

  1. Шуьйта — Шуьйтан кIоштан коьрта эвла ю.
  2. Бекум-кхелла,
  3. ГӀаьттин-Кхаьлла,
  4. Бена,
  5. Борзе,
  6. Вашандара,
  7. Ваьрде,
  8. Гоьргача,
  9. ГӀуш-Корта,
  10. Дехьа-Йисте,
  11. Жима Хьорсана,
  12. Зонах,
  13. Лакха-Варанда,
  14. Мус-Кхаьлла,
  15. Мусолт-Эвла,
  16. Нихала,
  17. Пхьаьмта,
  18. РегӀдукъа,
  19. Саьтта,
  20. Суьжа,
  21. Тумса,
  22. Улус-Керт,
  23. Уьрд-Юхе,
  24. Хьакка,
  25. Хьал-Кела,
  26. Хьалкина,
  27. Хьена-Кхаьлла,
  28. Юккъера-Кела,

Билгалдахарш

  1. ↑ ЧЕЧЕНСКИЕ НАСЕЛЕННЫЕ ПУНКТЫ В ТЕРСКОЙ ОБЛАСТИ И ДЕМОГРАФИЧЕСКАЯ ПОЛИТИКА ЦАРСКОЙ АДМИНИСТРАЦИИ
  2. ↑ Муслим Мурдалов, Чечня археологическая, или Случайная находка Кавказской Нефертити
  3. ↑ Сулейманов, 2006, с. 46.
  4. ↑ Сулейманов, 2006, с. 45.
  5. ↑ Сулейманов, 2006, с. 48.
  6. ↑ Карта Кавказа 1896 года на немецком
  7. ↑ Карта Кавказа авторства Мальмана
  8. ↑ Военно-топографическая пятиверстная карта Кавказского края 1926 года
  9. ↑ Чармер (Кельн, Германия)
  10. ↑ Специальная карта Западной части России Шуберта 1826-1840 годов
  11. ↑ Карта Кавказских земель изданная Семеном Броневским
  12. ↑ Карта Кавказских земель изданная Семеном Броневским
  13. ↑ 1818 г. Закладка крепости "Грозная"
  14. ↑ Военно-топографическая пятиверстная карта Кавказского края 1926 года
  15. ↑ 1 2 1936 Карта РККА - юг СССР 1:200,000
  16. ↑ Карта генштаба РККА юга России • 2 км

Литература

Хьажоргаш

Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Нохчийчоьнан_нах_беха_меттигаш&oldid=5391834»