Менделеев, Дмитрий Иванович — Версийн башхалла

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
[талланза верси][теллина верси]
Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна
МогӀа 183: МогӀа 183:
Сурт:Stamp of USSR 1636g.jpg|<small>[[СССР]]н Почтан марка,<br/> [[1951 шо]].</small>
Сурт:Stamp of USSR 1636g.jpg|<small>[[СССР]]н Почтан марка,<br/> [[1951 шо]].</small>
Сурт:1957 CPA 1978.jpg|<small>[[СССР]]н Почтан марка,<br/> [[1957 шо]].</small>
Сурт:1957 CPA 1978.jpg|<small>[[СССР]]н Почтан марка,<br/> [[1957 шо]].</small>
Сурт:Mendelejew-sovjet-stamp.jpg|<small>[[СССР]]н Почтан марка, <br/>[[1969 шо]].</small>
Сурт:The Soviet Union 1969 CPA 3761 stamp (Mendeleev and Formula).jpg|<small>[[СССР]]н Почтан марка, <br/>[[1969 шо]].</small>
Сурт:Dmitri Mendeleyev.JPG|<small>[[Росси]]н Почтан марка, <br/>[[2009 шо]].</small>
Сурт:Dmitri Mendeleyev.JPG|<small>[[Росси]]н Почтан марка, <br/>[[2009 шо]].</small>
Сурт:The Soviet Union 1969 CPA 3762 sheet of 1 (Mendeleev and Periodic Law).jpg|<small>Муьран закон гучудаккхарн арахецна почтан блок</small>
Сурт:The Soviet Union 1969 CPA 3762 sheet of 1 (Mendeleev and Periodic Law).jpg|<small>Муьран закон гучудаккхарн арахецна почтан блок</small>

Верси 2015, 20 январь, 22:33

Кеп:Стаг

Дми́трий Ива́нович Менделе́ев (1834 шаран 27 январь (8 февраль), Тобольск — 1907 шаран 20 январь (2 февраль), Санкт-Петербург) — оьрсийн энциклопедист: химик, физикохимик, физик, метролог, экономист, технолог, геолог, метеоролог, педагог, воздухоплаватель, приборостроитель. Санкт-Петербурган университетан профессор; Паччахьан Петербурган Ӏилманийн академин член-корреспондент. Цуьна коьрта гучудаккхарашан юкъахь — химин элементашан муьран закон, Ӏаламан коьрта законех цхьаъ.

Иван Павлович Менделеев — Д. И. Менделееван да. Цавевзу художник. Даьтта.
Мария Дмитриевна Менделеева (маре ягӀале Корнильева), Д. И. Менделееван нана
Д. И. Менделеев
Вевзачу французийн механик Саллеронс Менделееван йина катетометр а, компаратор а
Д. И. Менделееван пикнометр
Оьрсийн химин юкъаралла кхоьллинарш
Илья Репин. Эдинбурган университетан докторан манти йохна Д. И. Менделееван сурт. 1885 шо. Акварель
Д. И. Менделеев. Муьран законан хьалхара куьйга язйина вариант. 1869 шаран 18 февраль
Д. И. Менделеевин хьалхара белхан «Химический анализ ортита из Финляндии» мужалт. 1854
Д. И. Менделеевс дина терза
Д. И. Менделеев. Опыт химической концепции мирового эфира. Нью-Йорк — Лондон — Бомбей. 1904
Д. И. Менделеев. Попытка химического понимания мирового эфира. С.-Петербург. 1905
Н. А. Ярошенко. Д. И. Менделеев. 1886. Даьтта
Менделеев 1878 шарахь Парижехь тӀемаваьлла А. Жиффаран аэростат
Менделеев 1887 шарахь Малх лацаре хьажа тӀемаваьлла хӀаваан шар «Русский»
А. И. Менделеева. Д. И. Менделееван сурт. 1885. Чекхдаккхаза ду.
Файл:Mendeleev Ac Aerostation.jpg
Аэростатикин метеорологин Академис аэростатан тӀехь тӀемаваларан Д. И. Менделееван елла
ХХ бӀешо долалуча хенахь Д. И. Менделеевс кхоьллина ледокол
Берлинан Ӏилманийн академин 200 шо кхачар даздаран декъашхо: Аьрру агӀорара аьтто агӀор лаьтташ берш: А. Ладенбург, С. Иоргенсен, Э. Гельд, Г. Ландольт, К. Винклер, Т. Торпе; хевшина Ӏаш берш: Я. Вант-Гофф, Ф. Ф. Бейльштейн, У. Рамзай, Д. И. Менделеев, А. Байер, А. Косса. 1900
И. Н. Крамской. Д. И. Менделеев. 1878. Даьтта
Д. И. Менделеев а, П. А. Замятченский а Кушвинан металлургин заводехь. 1899
Р. Б. Добротин. Д. И. Менделееван кхолларалан схема. Йинарг А. М. Шульц. 1979
Британин Ӏилманашан гӀодаран ассоциацин 57 гулам. Манчестер. 1887. Аьрру агӀора аьтту агӀор лаьтташ берш: Дж. П. Джоуль (Ассоциацин президент), Г. Э. Шунк, ?, К. Шорлеммер, У. Томсон; хевшина Ӏаш берш: Н. А. Меншуткин, Д. И. Менделеев, Г. Э. Роско
II Метеорологин конгрессан декъашхой. Рим. 1879 шо. Д. И. Менделеев ву лакхара могӀехь аьрру агӀоран кхозлугӀа
Файл:Mendeleev Davi medal.jpg
1882 шарахь Лондонан Паччахьан юкъараллас Д. И. Менделееван а, Лотар Мейеран а елла Хемфри Дэвин цӀарах йолу Медаль
Файл:Mendeleev Copley medal.jpg
шарахь Лондонан Паччахьан юкъараллас Д. И. Менделееван елла Коплин цӀарах йолу Медаль
АН СССР Д. И. Менделееван цӀарах йолу Дашо медаль
Файл:Sankt Petersburg Dmitri Iwanowitsch Mendelejew.jpg
Барамашийн а, тӀерзашийн а гӀланашан уллехь. Скульптор И. Я. Гинцбург. 1932
Файл:Памятник-бюст Менделееву в Ленинграде.jpg
ВНИИЭМ уьтӀахь. Автор И. Ф. Безпалов. 1935 шо
Технологин институтан тӀехь долу мемориалан у

Бевзушболу дешархой

  • Коновалов, Дмитрий Петрович
  • Гемилиан, Валерий Александрович
  • Байков, Александр Александрович
  • Потылицын, Алексей Лаврентьевич
  • Прокудин-Горский, Сергей Михайлович

Виццавар

Д. И. Менделееван памятникаш

  • Клин
  • Санкт-Петербург
    • Технологин институтан уьтӀахь — Московски проспект, 26/49. Скульптор М. Г. Манизер. Памятник йиллина 1928 шаран 28 ноябрехь[1].
    • Барамашийн а, терзанашийн а гӀалан уллехь (хӀинца Д. И. Менделееван цӀе йолу метрологин ВНИИ) — Московски проспект (Санкт-Петербург), 19. Скульптор И. Я. Гинцбург. Памятник йиллина 1932 шаран 2 февралехь.
    • Экспериментан медицинан институтан уьтӀахь. Автор И. Ф. Безпалов. 1935 шо
    • Мозаикан элементан муьран таблица. 1935 шо, худ. В. А. Фролов[2].
  • Москва
    • МГУ химин факультетан неӀарехь.
    • МГУ тӀехлекха гӀишлон шозлугӀа этажан холлехь.
    • Менделееван цӀе йолу Российн химин а, технологин а университетан чохь коьртачу гӀишлон хьалхара этаж тӀехь.
  • Киев, Толаман Проспект, 37 (Киеван политехникан институтан химин а, технологин а факультетан чувоьдучохь. Памятник йиллина 1998 шарахь.
  • Экспериментан медицинан институтан уьтӀахь. Автор И. Ф. Безпалов. 1935 шо
  • Д. И. Менделееван памятник Тобольскехь.
  • Верхние Аремзяны юртахь йолу Д. И. Менделееван памятник
  • Рубежное гӀаланахь, Лугански область, Украина. Д. И. Менделееван памятник Менделееван урамехь.

Пачхьалкхан лараме памятникаш

  • Барамашийн а, терзанашийн а Коьрта гӀаланаш чохь йолу Белхан кабинет — Московски проспект (Санкт-Петербург), 19, к. 1.
  • Барамашийн а, терзанашийн а Коьрта гӀаланашийн цӀа — Московски проспект (Санкт-Петербург), 19, к. 4, кв. 5. Арх. фон Гоген А. И.
  • Д. И. Менделееван памятник Санкт-Петербург, Московски проспект, 19. Скульптор И. Я. Гинцбург. Памятник йиллина 1932 шаран 2 февралехь.
Технологин университетан цхьана факультетан фасадан тӀехь йолу рельеф. Братислава

Музейш

Нах беха меттигаш а, станциш а

Географи а, астрономи а

  • Менделееван шалам (Киргизи), Менделеевец бохьан къилбаседехьа[3]
  • Менделеев кратер Бутт тӀехь
  • Хи бухара Менделееван дукъ Къилбаседера Шен океанехь
  • Менделееван тӀаплам (Кунашир гӀайра)
  • Менделееван цӀе йолу астероид
  • Российн географин юкъ (Д. И. Менделеевс лерин, Таз хин аьтту берд Киккиаки юрт уллехь).

Дешаран заведениш

  • Российн химин а, технологин а Д. И. Менделееван цӀе йолу университет (Москва).
  • Д. И. Менделееван цӀе йолу Новомосковски институт РХТУ (Новомосковск, Тульски область).
  • Д. И. Менделееван цӀе йолу Тобольски паччхьалкхан социально-педагогически академи

Юкъараллаш, гуламаш, журналаш

  • Д. И. Менделееван цӀе йолу Российн химин юкъаралла
    • Юкъара а, прикладни а химин Менделееван гуламаш

Промышленни предприятиш

Литература

Бонистика, нумизматика, филатели, сигиллати

  • 1984 шарахь, Менделееван 150 шо кхачар даздеш СССРх арахийцира юбилейн ахча цхьа сом.
  • Менделееван сурт ду 1991 шарахь арахецна долу 100 Уралан франк цӀе йолу ахчан тӀехь.
  • Дмитрий Менделеев марканаш тӀехь:

Билгалдахарш

Литература

Хьажоргаш