Лолла
Лолла[1] — адам кхечу адаман (элан а, лешбацорхочун а, хьоладен а) я пачхьалкхан долаллехь хилар магош йолу йукъараллин юкъаметтигийн система ю. Тохара йийсархойх а, зуламхойх а, декхарш долчу нахех а бора лайш. ТӀаьхьо цу могӀанна юкъатуьйхира мехкан бахархой а. Цара хьоладена болх бора. Цу кепара лолла даьржина дара 20 бӀешо долале. Ткъа цхьайолчу Ӏаьрбойн а, африкахойн а пачхьалкхашкахь хӀинцале а долуш ду.
ТӀаьххьарчу заманахь дукхахйолчу пачхьалкхашкахь лолла зулам санна лоруш ду, оцу пачхьалкхийн низамца магош дац. Лоллин дух (зулам хиларе терра) ду лай паргӀатонах а, ирсе тӀаьхьенах а баккхар.
Лолла магош йолу пачхьалкхашкахь леш бацабен пачхьалкхаш олу[2].
Историл хьалхарчу хенашкахь адаман зуьрет (цивилизаци)[3] даьржичхьана лолла долуш дара. Дукхахьолехь цигахь лолла социалан кепе дирзинера (дерзина дара). Таханлерачу дийнахь лоллин бехкам бина дерриг а дуьненан пачхьалкхашкахь (тӀаххьара лолла ца магош Ӏедал тӀелаьцна 1981-чу шарахь[4] Мавританехь, делахь а де-факто и бехкам ларбеш бац).
Цхьаболчарна хетарехь, таханлерачу дийнахь лоллах къасталур боцу хиламаш бу, масала гӀопан бакъо а, салтий-бераш а, адамаш дохк-эцар а, арме кхайкхар (эскаран лолла) а, нуьцкъала маре я зуда ялор а[5]. Ишттачу зерашца, таханлерачу дийнахь лоллин хьолехь 20 миллион тӀера 60 миллион кхаччалц адам ду[6][7][8].
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ Карасаев А. Т., Мациев А. Г. Русско-чеченский словарь. — М.: Русский язык, 1978. — 728 с. — С. 500
- ↑ Рабовладельческое государство // Юридический словарь / Гл. ред.: С. Братусь, Н. Казанцев, С. Кечекьян, Ф. И. Кожевников, В. Ф. Коток, П. И. Кудрявцев, В. М. Чхиквадзе. — М. : Гл. изд-во юридической литературы, 1953.
- ↑ Historical survey. Slave-owning societies (англ.). Encyclopædia Britannica. Архивировано 23 февраля 2007 года.
- ↑ Mauritanian MPs pass slavery law (англ.). BBC News (9 August 2007). Дата обращения: 20 апреля 2019.
- ↑ Modern forms of slavery. — In: Modern slavery : [англ.] // Etnics Guide. — BBC, 2007. — 30 January.
- ↑ Gould, J. J. Slavery's Global Comeback. 150 years after the Emancipation Proclamation, more people than ever are bought and sold into forced labor. What "human trafficking" really means (англ.). The atlantic (19 December 2012). Дата обращения: 20 апреля 2019.
- ↑ INAUGURAL GLOBAL SLAVERY INDEX REVEALS MORE THAN 29 MILLION PEOPLE LIVING IN SLAVERY (англ.) (недоступная ссылка). Global Slavery Index 2013 (4 October 2013). Дата обращения: 20 апреля 2019. Архивировано 7 апреля 2016 года. Копия: Inaugural Global Slavery Index Reveals More Than 29 Million People Living in Slavery (англ.). Nick Grono (17 October 2013). Дата обращения: 20 апреля 2019.
- ↑ Almost 36m people live in modern slavery — report. Nearly 36 million people worldwide, or 0.5% of the world's population, live as slaves, a survey by anti-slavery campaign group Walk Free says. BBC (17 ноября 2014). Дата обращения: 20 апреля 2019.