HD10081

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD10081
Каталоган код HD 10081, HIP 7473, GSC 09143-00620, 2MASS J01361510-6815053, SAO 248408, CD-68 66, CPC 21.1 234, CPD-68 68, HIC 7473, PPM 352492, RAVE J013615.1-681505, TYC 9143-620-1, ASAS J013615-6815.1, TIC 52368859, Gaia DR1 4691605532920784640, Gaia DR2 4691605537221219328
Седарчийн гулам Южная Гидра[d]
Дуьненна генахь 805,4124 ± 26,4016 парсек[1]
Параллакс 1,2416 ± 0,0407 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар 0,693 ± 0,063 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар 8,489 ± 0,08 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость 36,63 ± 25,41 km/s[2]
Спектран класс ApSr(Eu)[3]
Гуш болу седин барам 9,61 ± 0,02[4]
Мур J2000.0[d]
Нийсса хьалабалар 1ч 36м 15,0992747065с[1]
ОхьатаӀар −68° 15′ 5,375671298″[1]
Эффективная температура 8000 K[5]
Поверхностная гравитация 10 000 сантиметр на секунду в квадрате[5]

BD+11 1075 — бу спектран классан ApSr(Eu)[3] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 9,61 ± 0,02[4] гергга бу, лаьтта Южная Гидра[d] седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[6]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[7][8].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[9][10][11][12].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  2. ↑ Kunder A., Kordopatis G., Steinmetz M., Zwitter T., McMillan P. J., Casagrande L., Enke H., Wojno J., Valentini M., Chiappini C. et al. The Radial Velocity Experiment (RAVE): fifth data release (инг.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2017. — Vol. 153, Iss. 2. — 30 p. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.3847/1538-3881/153/2/75 — arXiv:1609.03210
  3. ↑ 1 2 Houk N., Cowley A. P. Catalogue of two dimentional spectral types for the HD stars, Vol. 1 (инг.) — 1975. — Vol. 1.
  4. ↑ 1 2 Hog E., Fabricius C., Makarov V. V., Urban S., Corbin T., Wycoff G., Bastian U., Schwekendiek P., Wicenec A. The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2000. — Vol. 355. — P. 27–30. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  5. ↑ 1 2 Kordopatis G., Gilmore G., Steinmetz M., Boeche C., Seabroke G. M., Siebert A., Zwitter T., de Laverny P., Recio-Blanco A., Williams, M. E. K. et al. The radial velocity experiment (RAVE): fourth data release (инг.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2013. — Vol. 146, Iss. 5. — 36 p. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1088/0004-6256/146/5/134 — arXiv:1309.4284
  6. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  7. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  8. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  9. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  10. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  11. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  12. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта[нисйе бӀаьра | нисйе]

Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD10081&oldid=9002389»