Шеш йина лелхаран хӀуманаш

Шеш йина лелхаран хӀуманаш (ШЙЛХӀ) — цӀера хьелашкахь лелха хӀуманех (царна йукъахь имитацин а, пиротехникин а гӀирсех), йогу иэдарех, ЧГӀМ бакъо йаларан агӀора дозанаш доцу (масала, сирникийн массаш лелош) йина хӀуманаш а, инициацин гӀирсаш а. ШЙЛХӀ разрядан йукъайоьду кхин а промышленностан йа тӀеман хьажийна, шена чохь куьйга дина дакъолгаш долу хӀуманаш а.
Оьккху хӀума лелайо тайп-тайпана тӀеман тобанаша (царна йукъахь террористийн тобанаша а) асимметрин тӀом а, ламаста боцу тӀемаш а деш, йа йиллина терроризман кхин а кхерам тосуш, чӀира йоькъуш[1]. Террористийн тобанашна йукъахь иштта ШЙЛХӀ лелош белхаш беш хуьлу тайп-тайпана экстремисташа: лаьшкарша ОвхӀанехь, Ӏиракъехь, Кавказехь, «Тамилийн цӀоькъа лоьмаша»[2][3], ИРЭ[1]. По 2007 шеран хьелашкахь ШЙЛХӀ иккхина зулам даьлларш, Ӏиракъехь берриг белла АЦШ салтех а, церан бертахойх а 63 % хилира[4], ткъа ОвхӀанехь тера дакъа дара дуьненайукъара ницкъийн салташна йукъахь – 66 %[5].
Структура[нисйе бӀаьра | нисйе]


Хьажа кхин а[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Тайпаналлин доцу герз
- Молотовн коктейль
- Террорист-лаьшкар
- Террорист-лаьшкарш зударий
- ШахӀидан доьхка
- Турба кепара бумба
- Автомобиль-бумба
- Фугас
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ 1 2 Шорт, 1996.
- ↑ Suicide Terrorism: A Global Threat(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Pbs.org. Теллина 2009 шеран 18 октябрехь.
- ↑ 13 killed in blasts, arson in Sri Lanka, Chennai, India: Hindu.com (2006, 13 апрель). Архивировано коч дечара 14 апрелехь 2006. Хьаьжна 18 октябрехь 2009.
- ↑ iCasualties: OIF – Deaths by IED(ТӀе цакхочу хьажорг — истори).
- ↑ home.mytelus.com. home.mytelus.com. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2012 шеран 14 мартехь. Теллина 2012 шеран 11 майхь.
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Джим Шорт. Уроки Джима Шорта. Самодельные взрывные устройства (ru) // Телохранитель. — 1996. — № 5. Архивйина 2011 шеран 25 сентябрехь.