Туьркаш

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа Туьркаш (маьӀнаш).
Туьркаш
Дукхалла гергарчу хьесапехь 170 млн стаг[10] тӀера 200 млн стаг тӀе кхаччалц[11]
ДIасакхалхар

 Туркойчоь — 77 млн[1]
 Узбекистан — 31 млн[2]
 Иран — 11—15 млн․ тӀера 23—30 млн кхаччалц (мах.) (Азербайджанаш Иранехь)[3]
 Кхазакхстан — 14,5 млн[4]
 Цийчоь — 13,5 млн
 Росси — 11 млн[5][6]
 Азербайджан — 8 млн сов[7]
 ГӀиргӀазойчоь — 6 млн[8]
 Туркмени — 5 млн
 Германи — 5 млн
Кавказ (Азербайджан йоцуш) — 2 млн
 Европин барт — 2 млн (Германи а, Франци а йоцуш)
 Таджикистан — 1—2 млн
 АЦШ — 2 млн
 Франци — 600 эзар
 Ӏиракъ — 600 эзар[9] 3 млн кхаччалц (туркоманаш)
 Австрали — 60 эзар
 Йоккха Британи — 50 эзар
 Украина а,  Белорусси а — 350 эзар (гӀирман гӀезалой, польшин-литван гӀезалой)
 Молдави — 147 500 (гагаузаш)
 Монголи — 100 эзар
 Гуьржийчоь — 233 эзар сов
 Канада — 20 эзар
Латинан Америка (Бразили а, Аргентина а йоцуш) — 8 эзар
 Аргентина — 1 эзар
 Япон — 1 эзар
 Бразили — 1 эзар

Кхийолу дуьненан регионаш — 1,4 млн
Мотт туьркийн меттанаш
Дин дуккхахберш ислам; кхин православи, иудаизм, буддизм, тенгрианство, шаманизм кхин а.
Йукъабоьду алтайн доьзал
Гергара къаьмнаш в языковом отношении (в рамках гипотетической алтайской языковой семьи) — монгольские и тунгусо-маньчжуран халкъаш, цул сов корейш, японаш
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Туьркаш (туьркийн халкъаш[12], туьркийн меттан тобанера халкъаш[6]) — этнометтан йукъаралла[13][14], туьркийн меттанаш буьйцу а, туьркийн схьабалар а долуш къаьмнаш.

Дукхахболу туьркаш бу — бусулбанаш, делахь кхин бу православин керста (коьрта дакъа гагаузаш, кумандинаш, чувашаш, цхьа дакъа алтайш, гӀезалой, хакасаш, якуташ), иудейш (караимаш, крымчакаш), буддисташ (можа уйгураш, цхьа дакъа салараш, тарбагатайн гӀиргӀазой, тувинаш), бурханисташ (алтайш), тенгрианаш, шаманисташ (долганаш, телеуташ, хакасаш, шораш, якуташ).

Таханлера туьркийн халкъаш шуьйра даьржина ду шайн историн ареалан арахьа, дукхахберш бу Евразехь, тайп-тайпана пачхьалкхийн территорешкахь — Йуккъерчу Азехь (Цийчоьцани) а, Российн Гена Малхбалехь а[15], малхбузехьа а — Гергара Малхбалехь, Кавказехь, Малхбален а, Къилба-Малхбален Европехь а.

КӀезига туьркаш бу Малхбузен Европин, Австралин, Къилбаседа Африкин пачхьалкхашкахь[16].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ Кеп:Turkey
  2. ↑ Постоянного население по национальным и / или этническим группам, городскому / сельскому месту жительства(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). КПортал открытых данных Республики Узбекистан. Теллина 2021 шеран 1 ноябрехь.
  3. ↑ Оценки численности иранских азербайджанцев, приводимые в тех или иных источниках, могут значительно различаться — 25 тӀера 35 млн. кхаччалц Хьажа масала: [1] Архиван копи 2012 шеран 13 ноябрехь дуьйна Wayback Machine тӀехь, [Timothy L. Gall, Editor in Chief. Azerbaijan. In: Worldmark Encyclopedia of the Nations / Mary Rose Bonk. — Eleventh Edition. — Farmington Hills, MI, USA: The Gale Group, Inc., 2004. — С. 34—35. — 802 с. — ISBN ISBN 0-7876-7330-7. — ISBN ISBN 0-7876-7331-5.], Looklex Encyclopaedia Архиван копи 2016 шеран 3 мартехь дуьйна Wayback Machine тӀехь, Iranian.com Архиван копи 2011 шеран 4 июнехь дуьйна Wayback Machine тӀехь, «Ethnologue» Report for Azerbaijani Language Архиван копи 2013 шеран 13 февралехь дуьйна Wayback Machine тӀехь, UNPO information on Southern Azerbaijan Архиван копи 2010 шеран 3 июнехь дуьйна Wayback Machine тӀехь, Jamestown Foundation Архиван копи 2011 шеран 9 августехь дуьйна Wayback Machine тӀехь, The World Factbook: Ethnic groups by country (CIA) Архиван копи 2018 шеран 16 ноябрехь дуьйна Wayback Machine тӀехь
  4. ↑ Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2021 года(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Теллина 2021 шеран 1 майхь.
  5. ↑ ВПН-2010(ТӀе цакхочу хьажорг — истори).
  6. ↑ 1 2 Гумилёв Л. Н. Древние тюрки Архиван копи 2012 шеран 2 майхь дуьйна Wayback Machine тӀехь
  7. ↑ Azerbaijan Republic | Population by ethnic groups Архиван копи 2018 шеран 15 сентябрехь дуьйна Wayback Machine тӀехь stat.gov.az(ингалс.)
  8. ↑ [http://stat.kg/media/publicationarchive/44510d56-a996-40dd-8ed9-e5a448888c00.pdf Кыргызстан цифраларда/ Кыргызстан в цифрах]. Теллина 2022 шеран 1 декабрехь.
  9. ↑ David L. Phillips. Chapter 11. A War Within a War, page 112. // Losing Iraq: Inside the Postwar Reconstruction Fiasco Архиван копи 2016 шеран 4 мартехь дуьйна Wayback Machine тӀехь Reprinted edition. Hardcover first published in 2005 by Westview Press. New York: Basic Books, 2014, 304 pages. ISBN 9780786736201

  10. ↑ Bayazit Yunusbayev, Mait Metspalu, Ene Metspalu, Albert Valeev, Sergei Litvinov. The Genetic Legacy of the Expansion of Turkic-Speaking Nomads across Eurasia (en) // PLOS Genetics. — 2015-04-21. — Vol. 11, iss. 4. — P. e1005068. — ISSN 1553-7404. — DOI:10.1371/journal.pgen.1005068.
  11. ↑ Л. А. Мандринина, В. В. Рыкова, Т. В. Бусыгина, Н. А. Балуткина. Информационное сопровождение проблемы «Тюркские народы Сибири»: база данных и библиографический указатель (ru) // Труды ГПНТБ СО РАН. — 2022-06-10. — Т. 0, вып. 2. — С. 70–80. — ISSN 2712-7915. — DOI:10.20913/2618-7515-2022-2-70-80.
  12. ↑ Научно-редакционный совет, председатель Чубарьян А. О. Научный редактор Л. М. Минц. Иллюстрированная энциклопедия «Руссика». 2007.(ТӀе цакхочу хьажорг) ISBN 978-5-373-00654-5
  13. ↑ Тавадов Г. Т. Этнология. Учебник для вузов. — М.: Проект, 2002. — 352 с. — С. 106.
  14. ↑ Этнопсихологический словарь. / Под ред. В. Г. Крысько, Д. И. Фельдштейна. — М.: МПСИ, 1999. — ISBN 5-89502-058-5
  15. ↑ Ахатов Г. Х.. Диалект западносибирских татар. Уфа, 1963, 195 с.
  16. ↑ Akar, Metin (1993), "«Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler» ([[::«Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler»|]])", Türklük Araştırmaları Dergisi Т. 7: 94–95 


Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Туьркаш&oldid=9820721»