Темирканов, Юрий Хатуевич

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди


Темирканов Юрий
Темыркъан Юрий
Yuri Temirkanov 14 December 2013 (crop).jpg
Коьрта хаам
Йуьззина цӀе Темирканов Юрий Хатуевич
Вина терахь 1938 шеран 10 декабрь({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:10|2|0}})[1] (84 шо)
Вина меттиг Нальчик,
ГӀебартойн-Балкхаройн АССР, РСФСР, ССРС
Пачхьалкх  ССРС →  Росси
Говзаллаш дирижёр, хьехархо, операн режиссёр
Пондарш Ӏад-пондар, Альт
Коллективаш Российн хьакъ долу коллектив Петарбухан академин симфонин оркестр, Мариински театр
Лейблаш Sony BMG, Мелоди
СовгӀаташ
Orden for Service I.png
Orden for Service II.png Orden for Service III.png «Даймехкана динчу гӀуллакхашна» 4 тӀегӀанера орден
Ленинан Орден — 1983 Орден За заслуги перед Кабардино-балкарской республикой.png
Order of SS. Cyril and Methodius ribbon.gif Италин Седан орденан командор Схьакхета мелхан орден 3 класса
ССРС Халкъан артист— 1981 РСФСР Халкъан артист — 1976 РСФСР Хьакъдолу артист — 1971 ССРС Пачхьалкхан совгӀат — 1976 ССРС Пачхьалкхан совгӀат — 1985
РФ Пачхьалкхан совгӀат — 1998 Российн Федерацин Пачхьалкхан совгӀат — 2017 Российн Федерацин Президентан совгӀат — 2003 Некхан тӀеуллу хьаьрк «Петарбухан сийлахь гражданин»
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь


Темирка́нов Ю́рий Хату́евич (гӀебарт.-чергаз. Темыркъан Хьэту и къуэ Юрий; вина 1938 10 декабрь, Нальчик, ССРС) — советийн а, российн а дирижёр, хьехархо, йукъараллин гӀуллакххо, ССРС халкъан артист (1981), шина ССРС пачхьалкхан совгӀатан (1976, 1985) а, РСФСР пачхьалкхан М. И. Глинкин цӀарах совгӀатан (1971) а, шина РФ пачхьалкхан совгӀатан (1999, 2017) а лауреат. Ленинан орденан (1983) кавалер а, «Даймехкан гӀуллакхаш дарна» орденан вуьззина кавалер.

Биографи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Темирканов Юрий а, Путин Владимир а дирижеран 75 шо кхачарна лерина гала-концертехь. 2013 шеран 14 декабрехь

Вина 1938 шеран 10 декабрехь Нальчикехь (кхечу хьосташца — ГӀебартойн-Балкхаройн АССР Черекан кӀоштан Зарагиж эвлахь[2]).

Музыка Ӏамон волавелла 9 шо долуш. Ленинграде кхелхинчул тӀаьхьа, 1953 - 1957 шерашкахь дийшира Ленинградан Н. А. Римскийн-Корсаковн цӀарах консерваторин Йуккъера башха музыкин ишколехь Ӏад-пондар а, альт а классехь, цул тӀаьхьа чекхйаьккхира Ленинградан консерватори альт классехь (1957—1962), 1962 - 1968 шерашкахь — И. А. Мусинан цӀарах операн-симфонин классехь дирижировкан консерваторин дирижёран факультетан студент а, аспирант а.

1965 шарахь дебют хилира Ленинградан оперин а, балетан а жимачу театрехь (хӀинца Михайловски театр) Верди Джузеппен «Травиата» оперица, куьйгалла дира консерваторера оперин студин спектаклашна. Шо даьллачул тӀаьхьа толам баьккхира Москохан II Йерригсоюзан дирижёрийн къовсамехь. К. Кондрашинца, Д. Ойстрахца, Москохан филармонин оркестрца вахара гастролан туре Европехула а, АЦШ а.

1966 - 1972 шераш — Ленинградан академин оперин а, балетан а Жима театран дирижёр.

1967 шарахь дебют хилира Ленинградан филармонин симфонин оркестр. Е. А. Мравинскийн лаамца хилира коллективан дирижёр-ассистент, ткъа 1968 шарахь коьрте хӀоьттира.

1976 - 1988 шерашкахь ― Ленинградан С. Кировн цӀарах оперин а, балетан а театран исбаьхьаллин куьйгалхо а, коьрта дирижёр а (хӀинца Мариински театр).

Фильмографи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Ролаш
  • 1972 — КӀиран дийнан музыкант — дирижёр
  • 1982 — Сов билет — дирижёр
Фильмашкахь дакъалацар
  • 1974 — Дирижировка йеш ву Юрий Темирканов (документалан)
  • 1978 — Ленинград (документалан)
  • 1980 — Петров Андрей: «Оьша дика мелоди» (документалан)
  • 1981 — Сан ГӀебартойн-Балкхаройчоь (документалан)
  • 1983 — ХӀора буса диллинчу сахьтехь… (документалан)
  • 1989 — МусоргскийгӀеран тайрана модест (документалан)
  • 1989 — Пачхьалкхо лардеш ду (документалан)
  • 2008 — Говза халбатхо. Шварцан гуттаренна музыка (документалан)
  • 2008 — Светланов Евгений. Дагалецамаш… (документалан)
  • 2011 — Миронов Андрей. Хьовсийша, со ловзу… (документалан)
  • 2011 — ХӀаъ, со паччахь-аьзни ю! Миронова Мария (документалан)
  • 2011 — Со кхоьра, со ца везарна. Миронов Андрей (документалан)
  • 2013 — Темирканов Юрий. Браво, маэстро! (документалан)

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ Yuri Temirkanov // Discogs (инг.) — 2000.
  2. ↑ Журнал «Мужской характер»(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2016 шеран 8 ноябрехь. Теллина 2013 шеран 18 январехь.

Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Козлов В. Ю. Темирканов. Творческий портрет. — М., 1988.
  • Ю. Темирканов: Штрихи к портрету. СПб., 1998.
  • Хагарова Д. "Юрий Темирканов. Монолог". — СПб.: ИТД «Скифия», 2014.

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Темирканов,_Юрий_Хатуевич&oldid=9091770»