Симферополан кӀошт

44°57′07″ къ. ш. 34°06′08″ м. д.HGЯO
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Росси: Российн Федерацин субъектийн кӀошташ / муниципалан кӀошт
Украина: кӀошт (АД Регион-гӀа тегӀа)
Симферополан кӀошт
укр. Сімферопольський район
гӀирман гIез. Симферопол (Акъмесджит) районы
ХӀост
ХӀост
44°57′07″ къ. ш. 34°06′08″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх Росси/Украина[1]
Йукъайоду Республика ГӀирма[4]/Автономин Республика ГӀирма[5]
Цунна йукъайоду 22 йуьртан меттиг;
3 гӀтп, 103 йуьрт, 3 посёлок
Адм. центр Симферополь гӀала
КӀоштан администрацин корта Кратюк Денис Васильевич [6]
КӀоштан кхеташонан председатель Селютин Борис Юрьевич [7]
Истори а, географи а
Кхоллар 1923
Латта
  • 1753 км²
Сахьтан аса MSK (UTC+3)
Бахархой
Бахархой ↗160 114[8] стаг (2014)
Луьсталла 91,34 стаг/км²
Къаьмнийн хӀоттам оьрсий, гӀирмин гӀезалой, украинаш
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 3652[9][10]
Официалан сайт
Симферополан кӀошт картин тӀехь
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь


Симферо́полан кӀошт (укр. Сімферопольський район, гӀирман гIез. Симферопол (Акъмесджит) районы, Aqmescit rayonı) — ГӀирмин йукъара кӀошт.

Административан йукъ — Симферополь гӀала (ша кӀоштан йукъа ца йогӀу).

Географи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Лаьтта республикин йуккъерачу декъехь. Доза ду къилбаседа-малхбузехь Сакин кӀоштаца, къилбаседехь — Красногвардейскан кӀоштаца, малбалехь — Белогорскан кӀоштаца, къилба-малхбузехь — Бахчисарайн кӀоштаца, къилба-малхбалехь — Алуштин гӀалин гуонца (Алуштин гӀалин кхеташонца), малхбузехь жимма Ӏаьржа хӀорд тӀе араволийла ду, посёлок Николаевка йолчохь.

КӀоштан мохк къилбаседехьа бай-аренаш йу, йуккъерачу а, къилба а декъошкахь — ломанан хьалхара раьгӀнаш а, царна йукъара пурхнехьа чутаӀарш а ду, къилба-малхбалехь — къилбаседа басенаш ГӀирмин лаьмнийн коьрта рогӀан яйлин массиваш йу. ГӀирмин йуртийн регионашлахь къаьста йоккха бахархойн луьсталлица.

КӀоштан майда — 1753 эз. кв. км., берриг республикин махках — 6,7 %

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

1921 шарахь ГӀирмин АССР кхоьллина Подгородне-Петровски а, Сарабузски а кӀошташ, церан йаккъаш йара йарташ Подгородне-Петровски (хӀинца Симферополан йукъахь) а, Спат (хӀинца гӀтп Гвардейски) а. 1923 шеран ноябрехь ший а кӀошт дӀайаьккхира, уьш йукъайахара керла йинчу Симферополан кӀоштана. 1930 шарахь Симферополь республикан (1945 шерера 1991 шо кхаччалц — областан) куьйгакӀелара гӀала, ша йолу гӀалин кхеташо санна. 1931 шеран 1 октябрехь бахархой хилира 39 эзар стаг 234 нах бехачу меттигехь[11]. 1959 шеран 23 сентябрехь Симферополан кӀоштах схьатуьйхира дӀайаккхинчу Зуйскан кӀоштан дакъа[12]. 1962 шеран 30 декабрера 1965 шеран 4 январь кхаччалц Симферополан кӀошт цхьаьна ханна дӀайаьккхира Бахчисарайн кӀоштанна пайденна[13][14].

Бахархой[нисйе бӀаьра | нисйе]

Бахархойн дукхалла
1979[15]1989[15]2001[15]2009[16]2010[16]2011[16]2012[17]
116 777↗128 897↗148 930↗154 456↗155 338↗156 210↗157 170
2013[17]2014[8]
↗158 375↗160 114

Нах беха меттигаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

ХӀост[нисйе бӀаьра | нисйе]

2013 шеран хӀост
2015 шеран хӀост
2023 шеран хӀост

VI кхайкхаман Симферополан кӀоштан кхеташонан 19-гӀа сессин сацамца 2013 шеран сентябрехь чӀагӀбина Симферополан кӀоштан сийлалла лелоран чулацам, сурт хӀоттор, низам, цуьнца кӀоштан хӀост ду кӀайн турс, йуккъехь аса йу Автономин Республика ГӀирмин а, Украинин а байракх кепара, цунна тӀаьхь сийна кемсийн гӀа, кан, кхаба таьӀна-цӀен басахь. Турсан лахахь лаьтта кӀен кенаш дешин а, сийна а бесара. Турсан лакхарчу декъехь маьлхан зӀаьнарш йу, царна тӀехула — цӀе йу «Симферополан кӀошт»[18]. 2014 шеран февралехь—мартехь йинчу Российн Федерацис ГӀирмин йина аннексица Симферополан кӀоштан кхеташоно 2015 шеран 4 августехь чӀагӀдина кӀоштан керла хӀост:

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ Данная административная единица расположена на территории Крымского полуострова, бо́льшая часть которого является объектом территориальных разногласий между Россией, контролирующей спорную территорию, и Украиной. Согласно федеративному устройству России, на спорной территории Крыма располагаются субъекты Российской Федерации — Республика Крым и город федерального значения Севастополь. Согласно административному делению Украины, на спорной территории Крыма располагаются регионы Украины — Автономная Республика Крым и город со специальным статусом Севастополь.
  2. ↑ 1 2 ОКТМО. 179/2016. Крымский ФО
  3. ↑ 1 2 Оценка численности постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Республики Крым по состоянию на 01.01.2019 года — Росстат.
  4. ↑ Российн юрисдикцица
  5. ↑ Украинин юрисдикцица
  6. ↑ Руководство администрации района. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 25 июль. Архивйина 2019 шеран 25 июлехь
  7. ↑ Руководство районного совета. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 25 июль. Архивйина 2019 шеран 25 июлехь
  8. ↑ 1 2 Чисельність населення на 1 січня 2014 року та середня за січень-грудень 2013 року. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 3 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 3 сентябрехь
  9. ↑ Приказ Минкомсвязи России «О внесении изменений в Российскую систему и план нумерации, утвержденные приказом Министерства информационных технологий и связи Российской Федерации от 17.11.2006 № 142». Минкомсвязь России. ТӀекхочу дата: 2016 шеран 24 июль. Архивйина 2017 шеран 5 июлехь
  10. ↑ Новые телефонные коды городов Крыма. Крымтелеком. ТӀекхочу дата: 2016 шеран 24 июль. Архивйина 2016 шеран 6 майхь
  11. ↑ Крымская АССР // Административно-территориальное деление Союза ССР [с изменениями с 15 нояб. 1930 г. по 1 окт. 1931 г.] : Районы и города СССР. — Москва: Власть Советов, 1931. — С. 138—139. — 311 с.
  12. ↑ Ведомости Верховного Совета СССР. № 40 (972), 1959 г.
  13. ↑ Административно-территориальные преобразования в Крыму. 1783-1998. — Симферополь: Таврия-плюс, 1999. — 464 с. — 1600 экз. — ISBN 966-7503-22-4.
  14. ↑ История Бахчисарайского района. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 25 июль. Архивйина 2019 шеран 25 июлехь
  15. ↑ 1 2 3 Кількість та територіальне розміщення населення України. Дані Всеукраїнського перепису населення 2001 року про адміністративно-територіальний поділ України, чисельність, розміщення та склад населення України за статтю, групування населених пунктів, адміністративних районів, сільських рад за чисельністю населення станом на 5 грудня 2001 року. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 17 ноябрь. Архивйина 2014 шеран 17 ноябрехь
  16. ↑ 1 2 3 Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2011 року" . - Киів, ДКС, 2011. - 112с. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 1 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 1 сентябрехь
  17. ↑ 1 2 Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2014 року". ТӀекхочу дата: 2014 шеран 1 сентябрь. Архивйина 2014 шеран 1 сентябрехь
  18. ↑ Симферопольский район (Крым). ТӀекхочу дата: 2016 шеран 8 июнь. Архивйина 2016 шеран 31 мартехь
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Симферополан_кӀошт&oldid=10104953»