Самегрело — Земо-Сванети
Мохк (АД 1-гӀа тегӀа) | |
Самегрело — Земо-Сванети | |
---|---|
სამეგრელო-ზემო სვანეთი | |
![]() | |
42°30′ къ. ш. 41°51′ м. д.HGЯO | |
Пачхьалкх | Гуьржийчоь |
Юкъайоду | 8 муниципалитет, 1 гӀала |
Адм. центр | Зугдиди |
Губернатор | Моцерелия, Александр[d] |
Истори а, географи а | |
Латта | 7 441,5 (3 меттиг) |
Сахьтан аса | UTC+4:00[d] |
Яккхий гӀаланаш | Зугдиди, Поти, Сенаки |
Бахархой | |
Бахархой | 320 805[1] стаг (2018) |
Луьсталла | 44 стаг/км² |
Къаьмнийн хӀоттам | гуьржий 99 % (мегрелаш 90 % а, сванаш 10 %) |
Официалан меттанаш | гуьржийн (баьржина бу мегрелийн а, сванийн а) |
Идентификаторан терахьаш | |
Код ISO 3166-2 | GE-SZ |
|
|
Официалан сайт | |
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
Самегрело — Земо-Сванети (наггахь Самегре́ло а, Земо-Сване́ти а; гуьрж. სამეგრელო-ზემო სვანეთი; мадарра Мегрели а, Лакха Сванети а) — Гуьржийчоьнан мохк (мхаре).
Махкан юкъахь ю Ӏаьржа хӀордан малхбалехьара йист а, уллера Мегрелин латташ а, Эльбрус ломан къилбехьара кӀаже а, Коьрта Кавказан дукъан дакъа — Лакха Сванети а. Махкахь ду хиш Ингури, Риони, Цхенисцкали, Хоби.
Регионан административан центр ю гӀала Зугдиди.
Административан йекъайалар[нисйе бӀаьра | нисйе]
Мехкан юкъахь ю 8 муниципалитет а, 1 мехкан муьтахь йолу гӀала а (2016-2017 шарахь иштта гӀаланаш шиъ яра: Поти йоцуш, оцу юкъахь хана яра Зугдиди).
Муниципалитет | байракх | хӀост | майда, км² |
бахархой ларар 2002[2], стаг |
бахархой ларар 2014[3], стаг |
бахархой ларар 2018[1], стаг |
центр |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Поти, гӀала | ![]() |
![]() |
65 | 47 149 | 41 465 | 41 731 | |
Абашин муниципалитет | ![]() |
![]() |
321 | 28 707 | 22 341 | 20 845 | Абаша гӀ. |
Зугдидин муниципалитет[4] | ![]() |
![]() |
682 | 167 760 | 105 509 | 103 259 | Зугдиди гӀ. |
Мартвилин муниципалитет | ![]() |
![]() |
881 | 44 627 | 33 463 | 32 566 | Мартвили гӀ. |
Местийн муниципалитет | ![]() |
![]() |
3045 | 14 248 | 9316 | 9511 | Местиа гӀкэ |
Сенакин муниципалитет | ![]() |
![]() |
521 | 52 112 | 39 652 | 36 939 | Сенаки гӀ. |
Хобин муниципалитет | ![]() |
![]() |
725 | 41 240 | 30 548 | 29 247 | Хоби гӀ. |
Цаленджихин муниципалитет | ![]() |
![]() |
647 | 40 133 | 26 158 | 24 776 | Цаленджиха гӀ. |
Чхороцкускин муниципалитет | ![]() |
![]() |
619 | 30 124 | 22 309 | 21 931 | Чхороцку гӀкэ |
мохк, берриге | 7442 | 466 100 | 330 761 | 320 805 | Зугдиди гӀ. |
Мехкан къаьмнийн хӀоттам
(2014 шарахь)[5][6]
стаг | % | |
---|---|---|
берриге | 330 761 | 100,00 % |
Гуьржий | 328 662 | 99,37 % |
Оьрсий | 1173 | 0,35 % |
Украинаш | 312 | 0,09 % |
Эрмалой | 143 | 0,04 % |
Азербайджанаш | 64 | 0,02 % |
Желтой | 55 | 0,02 % |
Цигонаш (боша) | 53 | 0,02 % |
ХӀирий | 46 | 0,01 % |
Ассирийш | 36 | 0,01 % |
Абхазаш | 34 | 0,01 % |
кхиберш | 183 | 0,06 % |
- Зугдиди (42 998 стаг, ларар 2014 шо),
- Поти (41 465 стаг),
- Сенаки (21 596 стаг),
- Абаша (4941 стаг),
- Мартвили (4425 стаг),
- Хоби (4242 стаг),
- Цаленджиха (3847 стаг),
- Джвари (763 стаг),
ГӀалин кепара эвлаш: Чхороцку (3141 стаг, ларар 2014 шо).
Лакха Сванетин уггаре йокха гӀала ю (Местийн муниципалитет): ГӀалин кепара эвла Местиа (1973 стаг, ларар 2014 шо).
Бахархой[нисйе бӀаьра | нисйе]
2018 шеран 1 январехь ларарца махкахь 320 805 бахархой бу[1], 2014 шеран 1 январехь ларарца — 476 300 бахархой, 2009 шеран 1 январехь — 468 000 бахархой[7].
2014 шарахь ларарца махкахь бара 330 761 бахархой[3], 2002 шарахь — 466 100 бахархой. Царах 459 614 стаг (я 98,6 %) гуьржий, 4 163 стаг (0,9 %) — оьрсий, цул совнах украинаш (528 стаг), эрмалой (476 стаг), абхазаш (423 стаг) и кхиберш (2002 шо).
Самегрело — Земо-Сванети махкара гуьржий бекъалуш бу мегрелаш (90 % герг), цара буьйцу шайн мегрелийн мотт, сванаш (10 % герг), цера бу шайн сванийн мотт уьш дукхахберш бехаш бу Сванетия къилбаседа декъехь: Местийн муниципалитетехь (иштта Рача-Лечхуми а, Квемо-Сванети а мехкан Лентехин муниципалитетехь, 2008 шеран август кхаччалц бехаш бара Абхазин Кодор чӀожан лакхарчу декъехь а.
Мехкан а, цуьна муниципалитетийн а къаьмнийн хӀоттам (2002)[2]
муниципалитет[8] | берриге | гуьрж- ий |
% | оьрс- ий |
% | ук- раин- аш |
% | эрма- лой |
% | абха- заш |
% | хӀир- ий |
% | азер- байд- жанаш |
% | жел- той |
% | кхи | % |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Поти, гӀала | 47149 | 44414 | 94,20% | 1884 | 4,00% | 265 | 0,56% | 194 | 0,41% | 27 | 0,06% | 62 | 0,13% | 43 | 0,09% | 53 | 0,11% | 207 | 0,43% |
Абашин | 28707 | 28474 | 99,19% | 124 | 0,43% | 15 | 0,05% | 11 | 0,04% | 32 | 0,11% | 14 | 0,05% | 10 | 0,03% | 0 | 0,00% | 27 | 0,09% |
Зугдидин | 167760 | 166039 | 98,97% | 1142 | 0,68% | 109 | 0,06% | 90 | 0,05% | 172 | 0,10% | 44 | 0,03% | 47 | 0,03% | 13 | 0,01% | 104 | 0,06% |
Мартвилин | 44627 | 44399 | 99,49% | 131 | 0,29% | 14 | 0,03% | 16 | 0,04% | 37 | 0,08% | 8 | 0,02% | 8 | 0,02% | 6 | 0,01% | 8 | 0,02% |
Местийн | 14248 | 14168 | 99,44% | 52 | 0,36% | 1 | 0,01% | 11 | 0,08% | 12 | 0,08% | 3 | 0,02% | 0 | 0,00% | 0 | 0,00% | 1 | 0,01% |
Сенакин | 52112 | 51532 | 98,89% | 263 | 0,50% | 41 | 0,08% | 92 | 0,18% | 36 | 0,07% | 19 | 0,04% | 10 | 0,02% | 5 | 0,01% | 114 | 0,22% |
Хобин | 41240 | 40929 | 99,25% | 216 | 0,52% | 21 | 0,05% | 6 | 0,01% | 29 | 0,07% | 6 | 0,01% | 16 | 0,04% | 1 | 0,00% | 16 | 0,04% |
Цаленджихин | 40133 | 39764 | 99,08% | 224 | 0,56% | 42 | 0,10% | 26 | 0,06% | 42 | 0,10% | 5 | 0,01% | 7 | 0,02% | 7 | 0,02% | 16 | 0,04% |
Чхороцкуйн | 30124 | 29895 | 99,24% | 127 | 0,42% | 20 | 0,07% | 30 | 0,10% | 36 | 0,12% | 2 | 0,01% | 1 | 0,00% | 1 | 0,00% | 12 | 0,04% |
мохк, берриге | 466100 | 459614 | 98,61% | 4163 | 0,89% | 528 | 0,11% | 476 | 0,10% | 423 | 0,09% | 163 | 0,03% | 142 | 0,03% | 86 | 0,02% | 505 | 0,11% |
Самегрело — Земо-Сванетин дукхахболу бахархой Гуьржийн православин килсехь дин лелош бу — 462 435 стаг (99,2 %). Регионехь кӀезига мусулбанаш а бу (1 015 стаг), цул совнах Эрмалойн апостолийн килсе оьхурш а бу (190 стаг)[9].
Карта[нисйе бӀаьра | нисйе]
Картан легенда:
![]() |
50 000 сов стаг. |
![]() |
10 000 тӀера 50 000 кхаччалц стаг. |
![]() |
5 000 тӀера 10 000 кхаччалц стаг. |
![]() |
1 000 тӀера 5 000 кхаччалц стаг. |
![]() |
500 тӀера 1 000 кхаччалц стаг. |
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ 1 2 3 Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Национальная статистическая служба Грузии. Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2018 шеран 23 июлехь. Теллина 29 октября 2018.(ингалс.)
- ↑ 1 2 Этнический состав Грузии по переписи 2002 года (ингалс.)
- ↑ 1 2 Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information) (ингалс.). Национальная статистическая служба Грузии. Теллина 2016 шеран 28 апрелехь.
- ↑ включая город Зугдиди
- ↑ Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity) (ингалс.). Национальная статистическая служба Грузии. Теллина 2016 шеран 28 апрелехь.
- ↑ Национальный состав населения Грузии, его регионов и населённых пунктов по переписи населения 2014 года
- ↑ Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии Архивйина 2014-07-22 — Wayback Machine (ингалс.)
- ↑ 2006 шарахь дуьйна Гуьржийчоьнан массо кӀошташ муниципалитеташ аьлла хийцина
- ↑ Конфессиональный состав Грузии по переписи 2002 года (ингалс.)