Нажи-Йуьртан кӀошт

43°05′45″ къ. ш. 46°22′35″ м. д.HGЯO
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Муниципалан кӀошт
Нажи-Йуьртан кӀошт
Байракх
Байракх
43°05′45″ къ. ш. 46°22′35″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх  Росси
Йукъайоду Нохчийчоь Нохчийчоь
Цунна йукъайоду 22 муниципалан кхоллам
Адм. центр Нажи-Йурт
КӀоштан администрацин корта Музуруев Асланбек Гапайевич
КӀоштан кхеташонан председатель Селимханов Султан Абдуллаевич
Истори а, географи а
Кхоллар 1923
Латта

628,81 км²

  • (3,89 %, 12-гӀа меттиг)
Сахьтан аса MSK (UTC+3)
Бахархой
Бахархой

↗61 466[3] стаг (2020)

  • (4,16 % %, 10-гӀа меттиг)
Луьсталла 97,9 стаг/км² (12-гӀа меттиг)
Къаьмнийн хӀоттам нохчий
Динан хӀоттам бусулба-суннийш
Официалан меттанаш нохчийн оьрсийн
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 87148
Автомобилан код 20, 95
Официалан сайт
Нажи-Йуьртан кӀошт картин тӀехь
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь


Нажи-Йуьртан кӀошт[4] — Российн Федерацин Нохчийн Республикин йукъара административан-мехкан дакъа а, муниципалан кхоллам (муниципалан кӀошт) а.

Административан йукъ — Нажи-Йурт.

Географи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Муниципалан кӀошт лаьтта Нохчийчоьнан малхбален декъехь, ломан кӀажошкара лаьмнашка дехьадовларан зонехь . Доза ду малхбалехь а, къилбехахь а — ДегӀастанца, къилбаседехь — Гуьмсан кӀоштаца, малхбузехь — Веданан а, Курчалойн а кӀошташца.

КӀоштан лаьттан майда ю — 628,81[5] км².

Климат барамера, йочанийн юккъера барам хуьлу шарахь 500 мм гергга.

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Нажи-Йуьртан кӀошт кхоьллира Нохчийн областан кхочушдаран комитетан Сацамца Веданан гуонан хиллачу 2-гӀачу декъах 1923 шеран 30 мартехь.

1925 шеран 14 сентябрехь Нажи-Йуьртан гуонан цӀе хийцира Йаьссин аьлла, оццу шеран 3 октябрехь Йаьссин гуонан кхин цӀе тиллира Сесанан аьлла. 1926 шеран 8 мартехь Сесанан гуонан цӀе юха а хийцира Нажи-Йуьртан гуо аьлла.

ССРС Лакхара Советан Президиуман омарца 1944 шеран 7 мартехь, нохчий махкаха баьхначу заманахь, Нохч-ГӀалгӀайн АССР дӀаяьккхира, Нажи-Йуьртан кӀоштан цӀе хийцира Ӏандалалан аьлла, дӀайелира ДегӀастанан АССР йукъа.

1957 шеран 9 январехь, Нохч-ГӀалгӀайн АССР меттахӀоттош, Ӏандалалан кӀошт юхаерзийра республикин йукъа. Оццу шеран 10 апрелехь цуьнан цӀе хийцина шира цӀе юхаерзийра, Нажи-Йуьртан кӀошт аьлла[6].

Бахархой[нисйе бӀаьра | нисйе]

Бахархойн дукхалла
2002[7]20062009[8]2010[9]2012[10]2013[11]2014[12]
40 542↘38 266↗46 391↗49 445↗51 150↗52 346↗53 821
2015[13]2016[14]2017[15]2018[16]2019[17]2020[3]
↗54 980↗56 296↗57 762↗59 164↗60 458↗61 466


Къоман хӀоттам

2010 шеран Ерригроссийн бахархой багарбаран хаамашца[18]:

Къам Барам,
ст. 		Берриг
бахархойх дакъа, %
нохчий 48 384 97,85 %
оьрсий 344 0,70 %
жӀай 229 0,46 %
кхин берш 370 0,75 %
ца гайтина я ца аьлла 118 0,24 %
берриш 49 445 100,00 %

КӀоштахь беха дукха нохчийн тайпанийн векалш, уггаре дукханаш царех — Ӏалларой, Беной, Билтой, Гендаргной, ГӀордалой, Зандакъой, Сесаной, ЦӀонтарой, Шоной, Энганой.

Муниципалан-мехкан хӀоттам[нисйе бӀаьра | нисйе]

Нажи-Йуьртан кӀоштан муниципалан кхолламаш

Нажи-Йуьртан кӀоштана йукъабоьду 22 муниципалан кхоллам йуьртан меттиг статусца[19]

Йуьртан меттиг Йукъ Эвланаш Бахархой Майда
Айти-Мехкан Айти-Мохк 1 ↗1902[3] 13,77[20]
Ӏаларин Ӏалара 5 ↗2977[3] 65,18[20]
Байтаркен Байтарке 2 ↗2633[3] 16,44[20]
БуланхитӀин БуланхитӀа 1 ↗1657[3] 11,58[20]
Беной-Веданан Беной-Ведана 2 ↗3358[3] 29,05[20]
Бенан Бена 9 ↗6613[3] 59,00[20]
ГӀалайтӀин ГӀалайтӀе 1 ↗2371[3] 18,86[20]
Гендарганин Гендаргана 2 ↘1631[3] 34,54[20]
Гилнин Гилна 1 ↗1590[3] 22,46[20]
ГӀоьрдалин ГӀоьрдала 4 ↗977[3] 38,40[20]
Даьттахин Даьттаха 3 ↗2756[3] 70,47[20]
Замай-Йуьртан Замай-Йурт 1 ↗2018[3] 16,72[20]
Зандакъан Зандакъ 1 ↗5773[3] 37,35[20]
Мескитин Мескита 4 ↗6239[3] 35,65[20]
Нажи-Йуьртан Нажи-Йурт 3 ↗10 052[3] 69,50[20]
РогӀа-КӀажин РогӀа-КӀажа 4 ↘1448[3] 10,17[20]
Сесанан Сесана 1 ↗1409[3] 14,47[20]
Симсарин Симсара 1 ↗2103[3] 12,87[20]
ЦӀоьнтарин ЦӀоьнтара 1 ↘366[3] 18,40[20]
Шовхала-Бердан Шовхала-Берд 3 ↗1682[3] 9,05[20]
Шоьнин Шоьна 2 ↘566[3] 8,00[20]
Энганин Энгана 1 ↗1345[3] 17,00[20]

Эвланаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Нажи-Йуьртан кӀоштахь 53 эвла йу.

Нах беха меттигаш
№Нах беха меттигТайпаБахархойЙуьртан
меттиг
1 Айти-Мохк эвла ↗1902[3] Айти-Мехкан
2 Ӏалара эвла ↗1085[9] Ӏаларин
3 Ӏалхан-КӀотар эвла ↗898[9] Бенан
4 Байтарке эвла ↗1660[9] Байтаркен
5 БуланхитӀа эвла ↗1657[3] БуланхитӀин
6 Бас-ГӀоьрдала эвла ↗155[9] ГӀоьрдалин
7 Бена эвла ↘1216[9] Бенан
8 Беной-Ведана эвла ↘2391[9] Беной-Веданан
9 Бетт-Махка эвла ↗955[9] Мескитин
10 Бешал-Ирзе эвла ↗261[9] Шовхала-Бердан
11 Билта эвла ↗305[9] РогӀа-КӀажин
12 БулгӀат-Ирзе эвла ↗1059[9] Даьттахин
13 ГӀалайтӀе эвла ↗2371[3] ГӀалайтӀен
14 ГӀансолчу эвла ↘225[9] Ӏаларин
15 Гендаргана эвла ↗689[9] Гендарганин
16 Гилна эвла ↗1590[3] Гилнин
17 ГӀоьрдала эвла ↘586[9] ГӀоьрдалин
18 Гуьржи-Мохк эвла ↗826[9] Бенан
19 Даьттаха эвла ↗911[9] Даьттахин
20 Девлатби-Отар эвла ↗200[9] Шовхала-Бердан
21 Денги-Йурт эвла 475[9] Бенан
22 Замай-Йурт эвла ↗2018[3] Замай-Йуьртан
23 Зандакъ эвла ↗5773[3] Зандакъан
24 Зандакъ-Ара эвла ↗706[9] Гендарганин
25 Ӏиса-Йурт эвла ↗112[9] Ӏаларин
26 Ишхой-Отар эвла ↗205[9] РогӀа-КӀажин
27 Коьран-Бена эвла ↗368[9] Бенан
28 Лоьма-КӀорца эвла ↗188[9] Беной-Веданан
29 МоӀси-КӀотар эвла ↗48[9] ГӀоьрдалин
30 Чари-Мохк эвла ↗267[9] Шоьнин
31 Мескита эвла ↗3447[9] Мескитин
32 МехкаштӀехьа эвла ↗181[9] Нажи-Йуьртан
33 Керла Замай-Йурт эвла ↗137[9] Мескитин
34 Нажи-Йурт эвла ↗6744[9] Нажи-Йуьртан
35 Ӏожи-Йурт эвла 275[9] Бенан
36 Оьси-Йурт эвла 358[9] Бенан
37 Пхьача эвла ↗281[9] Бенан
38 РогӀа-КӀажа эвла ↗367[9] РогӀа-КӀажин
39 Сесана эвла ↗1409[3] Сесанин
40 Симсара эвла ↗2103[3] Симсарин
41 СоврагӀа эвла ↗105[9] Ӏаларин
42 СогунтӀа эвла ↗498[9] Мескитин
43 Стерч-Керчашка эвла ↗580[9] Бенан
44 Татай-Отар эвла ↗537[9] Байтаркен
45 ТӀуртӀи-КӀотар эвла ↘376[9] Ӏаларин
46 Хьашти-Мохк эвла ↗40[9] ГӀоьрдалин
47 Хьочи-Ара эвла ↗323[9] РогӀа-КӀажин
48 ЦӀоьнтара эвла ↘366[3] ЦӀоьнтарин
49 Чеччалхе эвла ↗284[9] Даьттахин
50 Чуьрча-Ирзе эвла ↗1061[9] Нажи-Йуьртан
51 Шовхала-Берд эвла ↗840[9] Шовхала-Бердан
52 Шоьна эвла ↘193[9] Шоьнин
53 Энгана эвла ↗1345[3] Энганин

КӀоштан нах бехачу меттигийн йукъара карта[нисйе бӀаьра | нисйе]

Нах бехачу меттигийн бахархойн барам:
20 000 сов вахархо
10 000—15 000 вахархо
5000—10 000 вахархо
1000—5000 вахархо
500—1000 вахархо
Менее 500 вахархо
Нажи-Йуьртан кӀошт (Нажи-Йуьртан кӀошт)
Нохчийчуьра Нажи-Йуьртан кӀоштан эвланаш

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. ↑ 1 2 ОКТМО. 185/2016. Северо-Кавказский ФО
  2. ↑ 1 2 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Росстат.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 24 апрель. Архивйина 2020 шеран 24 апрелехь
  4. ↑ Бовза хьай Дайхмохк
  5. ↑ Закон Чеченской Республики от 04 октября 2019 года N 41-РЗ «О преобразовании, изменении границ отдельных муниципальных образований Чеченской Республики и внесении изменений в некоторые законодательные акты Чеченской Республики» — Стр. 2015
  6. ↑ Историческая справка. Официальный сайт Ножай-Юртовского района.
  7. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивйина 2012 шеран 3 февралехь
  8. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 2 январь. Архивйина 2014 шеран 2 январехь
  9. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Чеченской Республики. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 9 май. Архивйина 2014 шеран 9 майхь
  10. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 31 май. Архивйина 2014 шеран 31 майхь
  11. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ТӀекхочу дата: 2013 шеран 16 ноябрь. Архивйина 2013 шеран 16 ноябрехь
  12. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. ТӀекхочу дата: 2014 шеран 2 август. Архивйина 2014 шеран 2 августехь
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ТӀекхочу дата: 2015 шеран 6 август. Архивйина 2015 шеран 6 августехь
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017 шеран 31 июль). ТӀекхочу дата: 2017 шеран 31 июль. Архивйина 2017 шеран 31 июлехь
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. ТӀекхочу дата: 2018 шеран 25 июль. Архивйина 2018 шеран 26 июлехь
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года. ТӀекхочу дата: 2019 шеран 31 июль.
  18. ↑ Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более". ТӀекхочу дата: 2014 шеран 2 январь. Кху чуьра архивйина оригиналан 2015 шеран 29 сентябрехь Архивйина 2015-09-29 — Wayback Machine
  19. ↑ Закон Чеченской Республики от 20 февраля 2009 года N 11-рз «Об образовании муниципального образования Ножай-Юртовский район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения»
  20. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Чеченская Республика. Общая площадь земель муниципального образования Архивйина 2017-08-08 — Wayback Machine

Хьажа кхин а[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=Нажи-Йуьртан_кӀошт&oldid=10127943»