Чулацаман тӀегӀо

Кавказан лаьмнаш

42°30′ къ. ш. 45°00′ м. д.HGЯO
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Кавказан лаьмнаш
Йоккха а, Жима а Кавказ, Къилба Кавказ. НАСА сурт
Йоккха а, Жима а Кавказ, Къилба Кавказ. НАСА сурт
Амалш
Кхоллаяларан мурпалеозой-кайнозой 
Майда1400 км²
Дохалла1100 км км
Шоралла180 км
Уггар лекха меттиг
Уггар лекха бохьЭльбрус 
Уггар лекха меттиг5642 м
Лаьтта меттиг
42°30′ къ. ш. 45°00′ м. д.HGЯO
Кавказ
Кавказан лаьмнаш
Викилармин логотип Викиларми чохь медиафайлаш

Кавказан лаьмнаш (абхаз. Кавказаа ашьхақәа, жӀай. Кавказалъул мугIрул, адыг. Къаукъаз къурш, азерб. Qafqaz dağları, эрм. Կովկասյան լեռնաշղթա, гуьрж. კავკასიონი, дарг. Кавказла дубурти, гӀалгӀ. Кавказан лоамаш, гӀебарт.-чергаз. Къаукъаз къурш, кхарач.-балк. Кавказ таўла, лаьзг. Къавкъаз, хӀир. Кавказы хæхтæ) — Ӏаьржа хӀордан, Азов-хӀордан а, Каспий-хӀордан а юккъера лаьмнийн система. ЦӀеран этимологи билгалйина йац[1]. Кавказ дукха хьолехь йоькъа Къилбаседа Кавказан а, Чоьхьара Кавказан а, доза туху Йоккха Кавказан Коьрта йа Хидоькъу дукъца, цуо юккъера меттиг лоцу ламанан системехь.

Йоккха Кавказ яьржина къилбаседа-малхбузера Ӏаьржа хӀордйистан Анапера а, Таманан ахгӀайренера а, Каспий-хӀордан Апшеронан ахгӀайрене, Бакохан герга кхаччалц, 1100 км сов. Йоккха Кавказан уггаре шуьйра меттиг Эльбрус лам болчохь ю (180 км гергга). Семанан декъехь лаьтта Коьрта Кавказан (я Хидоькъен) дукъ, цунна къилбаседехьа цхьа могӀа параллеле даккъаш ду (ламанан зӀенаш), царна йукъахь моноклиналан (куэстин) амале а (хьажа Йоккха Кавказ). Йоккха Кавказан къилбен басе доккхачу декъехь лаьтта кулисакепара даккъех, уьш тӀелетта ду Коьрта Кавказан дукъан. Ламастехь Йоккха Кавказ йекъало 3 декъе: Малхбузен Кавказ (Ӏаьржа хӀорд тӀера Эльбрус тӀекхаччалц), Юккъера Кавказ (Эльбрус тӀера Башлам тӀекхаччалц), Малхбален Кавказ (Башлам тӀера Каспий-хӀорд тӀекхаччалц).

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  1. Откупщиков Ю. В. Очерки по этимологии. — СПб.: Изд. С.-Петербургского университета, 2001. — 479 с. — С. 310—318. — ISBN 5-288-02121-X