БархӀсонарниг
Нийса октаэдр | ||
---|---|---|
![]() (хьийза модель) | ||
![]() | ||
Тайпа | нийса сенашдерг | |
Комбинаторика | ||
Дакъалгаш |
|
|
Баххьийн конфигураци | 4.4.4 | |
Шалха сенашдерг | къуб | |
Классификаци | ||
Билгалонаш |
|
|
Шлефлин сийлалла |
|
|
Витхоффан сийлалла[en] | 4 | 2 3 | |
Дынкинан диаграмма |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
|
Хьийзаран тоба | ||
Бараман хаамаш | ||
Ши са болу маьӀиг | ||
Боьххьера дегӀан маьӀиг | ср |

Окта́эдр (желт. οκτάεδρον схьадаьлла οκτώ «бархӀ» + έδρα «бух») — бархӀ са болу сенашдерг.
Ни́йса окта́эдр аратаьӀна нийса сенашболчарех пхеаннах цхьаъ йу[1], царех олу Платонан догӀмаш; цуьнан маьӀигаш — бархӀ агонаштера кхосаберг. Нийса октаэдр:
- къубан шалха;
- тетраэдран йуьззина хадор;
- муьлхха а кхаа ортогоналан агӀонийн йеакӀовн бипирамида;
- гӀалин куьпийн метрикера кхаабарамера горгал.
Октаэдр — гипероктаэдр гӀоле кхета йукхара кхетаман кхаабарамера вариант.
Нийса октаэдр[нисйе бӀаьра | нисйе]
Нийса октаэдран 8 кхо са болу маьӀиг йу, 12 пӀенда а, 6 бохь а бу, хӀора цуьнан боьххьехь цхьаьнакхета 4 пӀенда.
Барамаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
Нагахь пӀендин бохалла а санна балахь, тӀаккха октаэдран гонахьара кхачонан радиус хуьлу
Октаэдран йукъайиллина кхачонан радиус лара таро йу формулица:
Шина маьӀиган са: , кхузахь .
Дерриг пӀендарчех хьакхалуш йолу ахйукъайиллина кхачонан радиус хуьлу
Ортогоналан проекцеш[нисйе бӀаьра | нисйе]
Октаэдран хуьлу йиъ башха пӀендо боххьо, сено маьӀигца центраци йина ортогоналан проекци. ШолгӀа а, кхоалгӀа а меттиг хуьлу Коксетеран экъа B2 а, A2 а санна.
Центраци йина | ПӀенданца | Нормалца маьӀиган |
Бохьца | МаьӀигца |
---|---|---|---|---|
Васт | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Проекцин симметри |
[2] | [2] | [4] | [6] |
Кхачонан мозаика[нисйе бӀаьра | нисйе]
Октаэдр доьхьала таса тарло кхачонан мозаика санна, проекци экъана тӀейаккха тарло стереографин проекцин гӀоьнца. И проекци конформан йу, Ӏалашбо сенаш, амма ца йо йохалла а, майда а. Кхачонан тӀера кийсакаш гойту экъанан тӀехь гонан Ӏад санна.
![]() |
![]() Кхосаболчун- йукъйаккхар |
Ортогоналан проекци | Стереографин проекци |
---|
Декартан координаташ[нисйе бӀаьра | нисйе]
ПӀенда бохалла болу октаэдр хӀотто тарло координатийн йуьххье, цуьнан баххьаш координатийн семнаш тӀехь лаьтташ. Баххьийн декартан координаташ тӀаккха хир бу
- (±1, 0, 0);
- (0, ±1, 0);
- (0, 0, ±1).
x-y-z санийса координатийн системера йукъ тӀадамехь (a, b, c) а, радиус r йолу октаэдр — иза (x, y, z) дерриг тӀадамийн дукхалла йу
Площадь и объём[нисйе бӀаьра | нисйе]
ПӀендин a йохалла йолу нийса октаэдран тӀехулара майда хуьлу
Кхосаболчун антипризма[нисйе бӀаьра | нисйе]
Сенашдерг | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Мозаика | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||
Конфигураци | V2.3.3.3 | 3.3.3.3 | 4.3.3.3 | 5.3.3.3 | 6.3.3.3 | 7.3.3.3 | 8.3.3.3 | 9.3.3.3 | 10.3.3.3 | 11.3.3.3 | 12.3.3.3 | ...∞.3.3.3 |
ЙеакӀовн бипирамида[нисйе бӀаьра | нисйе]
Сенашдерг | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Мозаика | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Конфигураци | V2.4.4 | V3.4.4 | V4.4.4 | V5.4.4 | V6.4.4 | V7.4.4 | V8.4.4 | V9.4.4 | V10.4.4 | ...V∞.4.4 |
Хьажа кхин а[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Октаэдран граф
- Седакепара октаэдр
- Координацин теори
- Октаэдран симметри[en]
- Октаэдран терахь
- Хадийнаромбан додекаэдр
- Триакисоктаэдр
- Хадийна октаэдр
- Йукъйаьккхина октаэдран терахь[en]
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ Селиванов Д. Ф.,. Тело геометрическое // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Большая советская энциклопедия
- Arthur S. Finbow, Bert L. Hartnell, Richard J. Nowakowski, Michael D. Plummer. On well-covered triangulations. III // Discrete Applied Mathematics. — 2010. — Т. 158, вып. 8. — DOI:10.1016/j.dam.2009.08.002.
- Douglas J. Klein. Resistance-Distance Sum Rules // Croatica Chemica Acta. — 2002. — Т. 75, вып. 2. Архивйина 2007 шеран 22 июнехь.
- R. Williams. Chapter 5 The Kaleidoscope, Section: 5.7 Wythoff's // The Geometrical Foundation of Natural Structure: A Source Book of Design. — New York: Dover Publications, 1979.
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Weisstein, Eric W. Octahedron(ингалс.) на сайте Wolfram MathWorld.
- Klitzing Polytopes, 3D convex uniform polyhedra
- Editable printable net of an octahedron with interactive 3D view
- Paper model of the octahedron
- K.J.M. MacLean, A Geometric Analysis of the Five Platonic Solids and Other Semi-Regular Polyhedra
- The Uniform Polyhedra
- Virtual Reality Polyhedra The Encyclopedia of Polyhedra
- Conway Notation for Polyhedra Try: dP4
ХӀара йаззам табарна бакъхьа ду?: |