Аксёнова, Алиса Ивановна
Аксёнова Алиса Ивановна | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||||||||
Йина терахь | 1931 шеран 13 март (92 шо) | ||||||||||||||||
Йина меттиг |
Савино э., Савинан кӀошт, Ивановн обл. Ивановн промышленни область, РСФСР, ССРС |
||||||||||||||||
Пачхьалкх |
![]() ![]() |
||||||||||||||||
Ӏилманан кхоче | истори, музеологи, архитектура, | ||||||||||||||||
Белхан меттиг | Владимиран-Суздалан историкан-исбаьхьаллин а, архитектурин а музей-заповедник, Владимиран-Суздалан музей-заповедникан президент | ||||||||||||||||
Ӏилманан дарж | историн Ӏилманийн кандидат | ||||||||||||||||
Альма-матер | Москохан пачхьалкхан оьздангаллин институт | ||||||||||||||||
Воьвзу сана | Владимиран-Суздалан музей-заповедникан куьйгалхо | ||||||||||||||||
СовгӀаташ |
![]()
|
||||||||||||||||
![]() |
Али́са Ива́новна Аксёнова (йина 1931 13 март) — советийн а, российн а музейн, йукъараллин гӀуллакххо. Историн Ӏилманийн кандидат (2003). РСФСР Оьздангаллин хьакъ долу белхахо (1980). Российн Федерацин Къинхьегаман Турпалхо (2014).[1] Российн Федерацин пачхьалкхан совгӀатан а, архитектурин областера РСФСР пачхьалкхан совгӀатан а лауреат.
Биографи[нисйе бӀаьра | нисйе]
Йина 1931 шеран 13 мартехь Ивановн промышленни областера Шуян кӀоштан Савинохь (хӀинца — Ивановн областан Савинан кӀоштан йукъ). 1954 шарахь чекхйаьккхира МПОьИ библиотекан факультет.
1960 шеран январехь хуьлу Пачхьалкхан Владимиран-Суздалан историкан-архитектурин а, исбаьхьаллин а музей-заповедникан инарлан директор[2]. Аксёнован куьйгаллица, 1958 шеран сентябрехь Владимиран а, Суздалан а кегийрачу музейшан базин тӀехь кхоьллина Владимиран-Суздалан музей-заповедниках, хилира Российн коьртачу музейн йукъараллехь цхьаъ (55 иэс, царех 10 йукъайахана ЮНЕСКОн Дерригдуьненан тӀаьхьенан испискан, 47 музейшан экспозицеш кхаа гӀалахь).
1980—1988 шерашкахь — ИКОМан Регионийн музейшан комитетан вице-президент.
1988—1996 шерашкахь — ИКОМан Российн комитетан вице-президент, Президиуман декъашхо, хӀинца а.
2010 шеран июнехь Владимиран-Суздалан музей-заповедникан инарлан директоран даржера Аксёнова Алиса хийцира цуо Ӏамийначу Мельникова Светлана, ткъа ша Аксёнова дехьаелира президентан дарже, оцу даржехь Ӏийра 2013 шеран июль кхаччалц.
2010 шарахь дуьйна — «Йукъара Росси» партин агӀончин Владимиран регионан Советан Президиуман декъашхо.
2014 шеран январехь дуьйна болх беш йу Владимиран областан губернаторан Орлова Светланин хьехамча[3].
Йоцца библиографи[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Аксёнова А. И. История. Судьба. Музей. — Владимир, 2001. — 304 с.
- Аксёнова А. И. Суздаль. XX век. — Владимир, 2002. — 288 с.
- Аксёнова А. И. Суздаль. XX век. Из истории города-музея и музея-заповедника: Монография. — Владимир, 2004. — 208 с.
- Аксёнова А. И. Развитие Владимиро-Суздальского музея-заповедника в условиях создания туристского центра в Суздале // Суздалю — 950 лет. — Ярославль, 1977.
- Аксёнова А. Как город стал музеем // Памятники Отечества. № 43: Суздаль — град небесный. — М., 1999.
- Аксёнова А. Страницы истории Суздальского художественного музея // Живая история. — М., 2000.
- Аксёнова А. И. Суздальский музей в период Великой Отечественной войны (1941—1945 гг.) // Материалы исследований ВСМЗ. Сборник № 8. — Владимир, 2002.
- Аксёнова А. И. Музей как важнейшая составляющая духовной и социально-политической жизни общества // Материалы международной конференции «Музей и общество». — Красноярск, 2002.
Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 20 апреля 2014 года № 257 «О присвоении звания Героя Труда Российской Федерации» (оьр.). Сайт Президента России.
- ↑ Алиса Аксёнова: я подумала, как раз пришло время. ГТРК «Владимир» (26 июля 2013). Теллина 2014 шеран 17 январехь.
- ↑ Алиса Аксёнова назначена штатным советником губернатора. ГТРК «Владимир» (15 января 2014). Теллина 2014 шеран 17 январехь.
Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]
Литература[нисйе бӀаьра | нисйе]
- Попова М. П., Рогожанская Э. М., Клыгин А. В. Аксёнова Алиса Ивановна // Почётные граждане города Владимира. — Владимир: Фолиант, 2003. — ISBN 5-94210-008-X.
- Бинарш 13 мартехь
- Бинарш 1931 шарахь
- Адамаш абатца
- Бинарш Савинан кӀоштахь
- Историн Ӏилманийн кандидаташ
- Российн Федерацин Къинхьегаман Турпалхой
- «Даймехкан гӀуллакх дарна» III тӀегӀан орденан кавалераш
- «Даймехкана динчу гӀуллакхашна» 4 тӀегӀанера орденан кавалераш
- Къинхьегаман ЦӀечу Байракхан орденан кавалераш
- Халкъийн доттагӀаллин орден йелларш
- «Сийлаллин Билгало» орден елла нах
- «Къинхьегаман ветеран» мидалца совгӀат динарш
- «Владимиран областан гӀуллакх дарна» мидалца совгӀат динарш
- РСФСР хьакъдолу оьздангаллин белхалой
- РФ Пачхьалкхан литературин а, говзаллин а областера совгӀатан лауреаташ
- Российн Федерацин Президентан совгӀатан лауреаташ
- ЕКХХБ Дешийн мидалца совгӀат динарш
- ЕКХХБ детин мидалца совгӀат динарш
- Российн Федерацин Президентан Сийлаллин грамотица совгӀат динарш
- Сийлахь равноапостольни стун Ольгин 3 тӀегӀанера орденан кавалераш
- Ӏилманчаш абатца
- Владимиран областан музейн белхахой
- Архитектурин областера РСФСР пачхьалкхан совгӀатан лауреаташ
- Владимиран сийлахь гражданаш
- Владимиран областан сийлахь гражданаш
- Москохан пачхьалкхан оьздангаллин институтан библиотекан факультетера арахецнарш
- «Йукъара Российн» декъашхой
- Зударий-Ӏилманчаш
- Российн музейшан директорш
- МузейӀаморхой