Абу (кунья)

Абу, шорйина Абу аль, Абу-ль, Абуль, Абу-л (abū, Ӏаьр. أبو‎‎; я abū'l), иштта «аби» (доланиг дожаран кеп) — Ӏаьрбийн дош «да»; Ӏаьрбийн цӀеран (кунья) дакъа, билгалдоккху хьенан да ву «хьанехан да». Жуьгтийн маттера «Аб» изза ду. Семийн къаьмнийн «абу» я «аби» долара цӀерийн ламаст чӀогӀа шира ю, хаало ширамисран иэсаш тӀехь.

Дуьххьарлерачу йоьӀан я кӀентан охьанехьа ден цӀерах тайп до, ткъа дешо «ибн» хьаланехьа ден цӀарах тайпа до. Масала: Амру я Хьасан цӀе йолчу кӀентан дех ала тарло Абу-Амру я Абуль-Хьасан; Зеид, Амран кӀант а, Хьасанан да а цӀе йолчу адамах Абу-Хьасан Зеид-ибн-Амру.

Зударийн охьанехьа цӀераш кхуллу дешца «умм» (umm), нана.

Лелоран масалаш

Ӏаьрбийн дош ду дукхах йолчу долара цӀеран дакъа, гойту:

• дас кӀантана динарг,
• метоним,
• цхьаьна хӀуманна олалла.

«Абу» дешо гайта тарло дикалла, масала:

• Абуль-феда — тешаман да, аьлчи а тешаме;
• Абуль-якзан — семаллин да, аьлчи а боргӀал;
• Абул-Хейр — дикан да.

«Абу» хила тарло харц цӀеран дакъа, царна юкъахь аьшнаш яран а, масала:

• Абу-Энф — меран да, аьлчи а беха мара берг;
• Абу-Лехие — можан да, аьлчи а маж ерг;
• Абу-Сафир — шакаран да, аьлчи а шок лоькхург.
• Шеман яздархочун харц цӀе Абу-Фараджа (Abu al-Faraj) гочдо «самукъан да».

Географин цӀераш: Абу-Симбел (кенан да), Абу-Даби (акха гезан да), Абу-ГӀарайб (къиган да).

Жуьгтийн алар

Жуьгташа дош «абу» олу «аб» я «аби» (грекаш яздарехь «ав» я «ави») олий, кхузара Авимелех (паччахьан да), Авессалом (машаран да), кхин а.

Хьаьжа иштта

• Ӏаьрбийн цӀе
• Авва
• «Абу-» тIиера йолалуш йолу яззамийн исписка

Литература

• Абу // Энциклопедический словарь, составленный русскими учеными и литераторами. СПб., 1861.