Абумуслимов, Сайд-Хьасан Сайд-Мохьмад воӀ

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Абумуслимов Сайд-Хьасан Сайд-Мохьмад воӀ
Нохчийн Республика Ичкерин Вице-президент
 — 1997 шеран 12 февралехь
Хьалха хилларг Яндарбиев, Зеламха Ӏабдулмуслиман воӀ
Когаметтаниг Арсанов, Ваха Хьамидан воӀ
 — 1999

Дин суннизм
Вина терахь 1953 шеран 1 февраль({{padleft:1953|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:1|2|0}}) (71 шо)
Вина меттиг ССРС, Кхазакхийн ССР
Парти «Вайнехан демократин парти»[1]
Дешар Москохан пачхьалкхан университет
Динлелор Ислам суннийш

Абумусли́мов Сайд-Хьаса́н Сайд-Мохьмад воӀ (вина 1953 шеран 1 февралехь, ССРС , Кхазакхийн ССР) — нохчийн историк, йаздархо, публицист, йукъараллин гӀуллакххо, нохчийн сепаратизман коьртех цхьаъ.

Биографи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Вина 1953 шарахь Кхазакхийн ССРхь, къоман нохчо[2].

Дешар[нисйе бӀаьра | нисйе]

19741975 шерашкахь дийшира Ломоносовн цӀарах йолчу МПУ историн факультетан кечамбаран декъехь.

19741981 шерашкахьМПУ историн факультетан студент.

19821985 шерашкахь дийшира МПУ экономикин факультетан (Халкъан бахаман а, экономикин Ӏилманийн а историн кафедра) аспирантурехь. Экономикин Ӏилманийн кандидат[3].

Меттанаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Хаьа нохчийн, оьрсийн, немцойн меттанаш[4].

Хьехархойн гӀуллакх[нисйе бӀаьра | нисйе]

19901994 шерашкахь исторех лаьцна лекцеш йийшира НПУ.

Йукъараллин-политикин гӀуллакх Нохчийчохь[нисйе бӀаьра | нисйе]

1980-гӀа шераш дуьйладеллачу хенахь дуьйна дакъалецира НГӀАССРхь шеш арахецарш даржош, царна йукъахь бара Авторханов Ӏабдурахьманан белхаш, Солженицинан А. И. «Архипелаг ГУЛАГ» болх.

"Барт" (1989) йукъаралла кхоьллинчех цхьаъ, ткъа цуьнан бух тӀаьхь 1990 шеран май баттахь йира " Вайнехан демократин парти" [5]. Парламентан депутат вара, дакъалецира, 1992 шеран 12 мартехь маьрша Нохчийн Республикин Конституци тӀеэцначу, Нохчийн Республикин Парламентан гуламехь.[1]. Яндарбиев Зеламхас президентан декхарш кхочушдечу хенахь (1996—1997), вице-президентан даржехь вара. 1996 шеран августехь куьг йаздира Хаси-Эвлан барт тӀехь. Масхадов президент волчу хенахь дакъалецира российннохчиий йукъаметтигаш нисйеш российн-нохчийн дийцаршкахь.

Эмиграци[нисйе бӀаьра | нисйе]

ШолгӀа нохчийн тӀом болабелча Нохчийчоьнан президента Масхадов Аслана болх тӀебилларца, вахара цуьнан векал хилла Истмалера Саммитехь дакъалаца, цул тӀаьхьа Европин мехкашкахь политикин болх бан[6].

Оцу хенахь дуьйна вехира Туркойчохь а, Азербайджанехь а[7], цул тӀаьхьа Германехь[8]. 1999 шеран ноябрера 2005 шеран март бутт кхаччалц вара НРИ йуьззина бакъоерг российн йоккха пачхьалкхан нохчашна а, кхечу Кавказан къаьмнашна а дуьхьала йолу шовинизм талла[9][10].

Политика гар[нисйе бӀаьра | нисйе]

Кавказан эмират йан дуьхьалаверг, хӀинца а къамелаш до маьрша демократин нохчийн пачхьалкх йухакхолларех[11][12].

Конфедераци кепара Къилбаседа Кавказан маршонан агӀонча[13][14][15][16].

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]

  1. 1 2 Новости NEWSru.com :: Die Welt: даже перенос референдума в Чечне противоречит нормам международного права
  2. АБУМУСЛИМОВ Саид-Хасан - Биография - БД "Лабиринт"
  3. Реферун не уверен, человек ли вы(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2014 шеран 12 майхь. Теллина 2014 шеран 8 майхь.
  4. [ Радио Свобода: Программы: Евразия: Кавказ и Центральная Азия ]
  5. О черки Чеченской смуты(ТӀе цакхочу хьажорг — истори). Архивйина хьалхара хьостан чуьра 2014 шеран 2 майхь. Теллина 2014 шеран 1 майхь.
  6. 15 августа 2000 г Архивйина 2011-05-09 — Wayback Machine
  7. Чеченцы обвиняют Европу | ИноСМИ — Все, что достойно перевода
  8. Германия не предоставит политического убежища министру правительства Масхадова | Главные события в политике и обществе Германии | DW | 26.03.2007(ТӀе цакхочу хьажорг)
  9. Политическое убийство, которое будет иметь исторические последствия для России
  10. Ресурс заблокирован - Resource is blocked
  11. CHECHENPRESS || Радио «Маршо»: О создании Кавказского Эмирата Архивйина 2011-10-10 — Wayback Machine
  12. http://chechenews.com/world-news/breaking/18516-1.html Архивйина 2014-10-22 — Wayback Machine С.-Х. Абумуслимов: Свобода и демократия являлись стержнем чеченской жизни
  13. Кавказская хроника. — 1997. — № 28. — 4 декабря.
  14. IGPI.RU :: Политический мониторинг :: Выпуски политического мониторинга :: Чеченская Республика
  15. http://www.observer.materik.ru/observer/N03_92/3_06.HTM Архивйина 2019-11-21 — Wayback Machine
  16. Тишков В. А Общество в вооруженном конфликте. Этнография чеченской войны, с. 468—469
Хьалха хилларг:
Яндарбиев, Зеламха Ӏабдулмуслиман воӀ
Нохчийн Республика Ичкерин вице-президент
Ичкерин хӀост

1996 апрель — 1997 январь
Когаметтаниг:
Арсанов, Ваха Хьамидан воӀ