Абаза-ХӀабла

ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
(Абаза-Хабль тӀера хьажжина кхуза)
Эвла
Абаза ХӀабла
оьрс. Абаза-Хабль
абаз. Абаза ХӀабла
гӀебарт.-чергаз. Абазэ Хьэблэ
44°22′15″ къ. ш. 41°38′20″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх  Росси
Республика Кхарачой-Чергазийчоь
Муниципалан кӀошт Адыге-ХӀаблан кӀошт
Йуьртан меттиг Грушкински
Корта Шхагошев Артур Рауфович
Истори а, географи а
Йиллина 1921 шарахь
Центран локхалла 652 м
Сахьтан аса UTC+3
Бахархой
Бахархой 577[1] стаг (2010)
Къаьмнийн хӀоттам абазой
Динан хӀоттам бусалба-суннийш
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код +7 87870
Поштан индекс 369 355
Автомобилан код 09
Код ОКАТО 91 203 000 002
Код ОКТМО 91603420106
Картин тӀехь
Абаза ХӀабла картан тӀехь
Абаза ХӀабла
Абаза ХӀабла картан тӀехь
Абаза ХӀабла

Аба́за-ХӀа́бла (абаз. Абаза ХӀабла, гӀебарт.-чергаз. Абазэ Хьэблэ) — Кхарачой-Чергазийн республикин Адыге-ХӀаблан кӀоштан эвла. «Грушкински йуьртан меттиган» муниципалан кхолламан юкъайоьду.

Географи[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвла лаьтта Адыге-ХӀаблан кӀоштан малхбузан зонан къилба-малхбузан декъехь, Большой Щеблонок эркан шинне а берда тӀехь. КӀоштан центран Адыге-ХӀаблан 21 км малхбузехьа ю, Черкесскан къилбаседа-малхбузехьа – 34 км.

Доза ду эвланийн латташца: Грушка малхбалехь, Ново-Урупски малхбузехь.

Эвла лаьтта республикин ломан кӀажошкара хьун-аренан зонехь. Меттиган рельеф шунаш долу меттиг ю тулгӀене аренашца. Эвлан мехкан юккъера локхаллаш 652 метр ю хӀордан тӀегӀан тӀера хьала.

Лаьттан чкъор къастало бес-бесара хиларца. Ду хьалхара кавказан а, ломан кӀажойн а Ӏаьржа латта. Хин тогӀенашкахь байн латтанаш ду.

Гидрографин маша коьртаниг гайтина Большой Щеблонок эрко, лаьттан кӀоргехь доцучу лаьттан бухара хиш а.

Климат барамера-йовха. Шеран юккъера хӀаваан температура бакъхьара ю, +9°С гергга. Июлан юккъера температура +20°С, юккъера январан температура −2°С. Максимум температура кхача тарло +40°С, минимум охьаяла тарло −32°С. Вегетацин мур бахло 210 дийне кхаччалц. Шеран йочанийн юккъера барам бу 700 мм шарахь. Церан коьрта дакъа догӀу майра июль кхаччалц болчу муьрехь. Ӏай а, бӀаьста а дукха хьолахь хьоькху малхбален а, къилбаседа-малхбален а мехаш, церан сихалла 20-30 м/с кхочу.

Истори[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвла йиллина 1921 шарахь Эльбурган эвлара мухажирша. Топониман цӀе гочйо «абазойн эвла».

1929 шарахь юкъатоьхна керла коьллинчу Грушкински сельсоветан.

Бахархой[нисйе бӀаьра | нисйе]

Бахархойн дукхалла
2010[1]
577
Къоман хӀоттам

2010 шеран Ерригроссийн бахархой багарбаран жамӀашца[2]:

Къам Барам,
ст.
Берриг
бахархойх дакъа, %
абазинаш 559 96,9 %
кхин берш 18 3,1 %
берриш 577 100 %

Инфраструктура[нисйе бӀаьра | нисйе]

  • Фельдшерийн-акушерийн пункт — ур. Первомайски, 39.
  • Йуьртан оьздангаллин цӀа — ур. Первомайски, 36.

Дин[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвлахь цхьаъ маьждиг ду.

Урамаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Эвлахь шиъ бен урам дац

Октябрьски
Первомайски

Сахьтан аса[нисйе бӀаьра | нисйе]

Кхузахь сахьт Москохца нийса лелаш ду. Сахьтан аса йу UTC+3.

Хьажоргаш[нисйе бӀаьра | нисйе]

Билгалдахарш[нисйе бӀаьра | нисйе]